حضور غیراصولی انسان در طبیعت آسیب‌های جبران‌ناپذیری دارد/ گروه‌های کمپینگ باید ساماندهی شوند

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ کمپینگ یا چادر زدن، یک فعالیت تفریحی در فضای باز است که اشخاص به دامان طبیعت و نقاط بکر پناه می‌برند و هدف اصلی آن تنها لذت بردن از طبیعت است. از طریق این ورزش می‌توان چند روزی را در طبیعت سپری کرد و دور از هیاهوی شهر، سفری لذت بخش داشت. اما کمپ زدن در مکان‌های مختلف مانند جنگل، کویر و ... نیاز به آموزش‌های لازم از جمله جهت یابی دارد. 

این رشته لذت بخش که عمدتا بعد همگانی دارد با افزایش ایرانگردی‌ها در کشور بسیار پررنگ‌تر شد و مورد استقبال مردم مخصوصا جوانان قرار گرفت. برهمین اساس تورها و گروه‌های مختلفی برای چادر زدن در طبیعت اقدام کردند. کمپینگ در کشورهای دیگر نیز طرفدارهای زیادی دارد اما برای این کار افراد اجازه دارند تا در فضاهای مشخص و محافظت شده چادر بزنند تا در ابتدا از خطر حمله‌های حیوانات وحشی در امان بمانند و به  محیط زیست آسیب نرسانند.

اروپا در حوزه ورزش‌های طبیعی موفق عمل کرده است

ایرج قادری، فعال محیط زیست کشورمان، در خصوص خطرات کمپ زدن در مناطق محافظت نشده به خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری برنا گفت: افراد اگر با طبیعت آشنا نباشند یا آموزش‌های لازم را جهت برخورد با شرایط خاصی که امکان دارد در مناطق به وجود بیاید را ندیده باشند، حتی آتش‌سوزی جنگل‌ها می‌تواند خطرآفرین باشد. درصد خاص از مردم به محیط‌هایی که نظارت برآن‌ها وجود دارد، روی می‌آوردند. اکثر مردم، مخصوصا جوانان دنبال مکان‌هایی هستند که در آنجا احساس آزادی، آرامش و عدم کنترل بکنند.

وی ادامه داد: همین مسئله یکی از دلایلی است که مردم به کمپ زدن در جنگل، کویر و ... روی می‌آوردند. اکثرا اعتماد اجتماعی به مکان‌هایی که مشخصا خدمات لازم را می‌دهند، وجود ندارند. مگر این که مناطق محافظت شده در طبیعت از طریق تورها و فضاهای مجازی که مردم محور هستند تبلیغ شوند.

قادری اضافه کرد: کمپ زدن می‌تواند درصد زیادی از مردم را به خودش جذب کند و فضای خوب، آرام و امنی برای همه باشد. افرادی که بیشتر به جنگل می‌روند، کمپ می‌زنند و می‌مانند اکثرا جوانانی هستند که انرژی زیادی دارند. اروپا مکان‌هایی را برای کمپ زدن در طبیعت مشخص کرده که دارای یک‌سری امکانات اولیه هستند، محافظت شده است و تا به حال هم موفق بودند.

فعال محیط زیست کشورمان اظهار داشت: این موضوع می‌تواند هم امنیت مردم را در این مناطق به ارمغان بیاورد و هم محیط زیست را حفظ می‌کند. جاانداختن این موضوع هم زمان بر است و هم کار زیادی می‌خواهد. در چند سال اخیر ایرانگردی در ایران تقریبا جا افتاده است و مردم از طریق تورها ایرانگردی می‌کنند. این مسئله را نیز می‌توان جا انداخت اما نیاز به مدیریت خاص و همکاری محلی دارد و باید یک عزم ملی در کل ایران به وجود بیاید تا در مناطقی که شرایط جغرافیایی مناسبی دارد این کار را بکنند و امکانات تفریحی دیگر هم بگذارند.

باتوجه به استقبال گسترده مردم از این تفریح نوظهور، می‌توان از همین ابتدا با فرهنگ‌سازی در این زمینه از تبعات جبران نا‌پذیری که می‌تواند هم برای محیط زیست و هم برای افراد داشته باشد، جلوگیری کرد. افراد باید به محل‌هایی که در آن چادر می‌زنند توجه داشته تا در امنیت کامل قرار بگیرند. 

باید محیط‌های مناسبی به‌ وجود بیاید تا ایمنی ورزشکاران فراهم شود

حمید نعمتیان، رئیس انجمن ورزش در طبیعت ایران، در خصوص زیرساخت‌ها و وضعیت موجود این رشته در کشور طی گفتگو با خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری برنا عنوان کرد: سلیقه و علاقه عموم مردم بیشتر به این نوع رشته‌ها است که غالبا در دل طبیعت اتفاق می‌افتد. ورزش در طبیعت مختص یک گروه نیست و نیاز به آموزش خاصی نیاز ندارد و مردم می‌توانند به صورت خانواده در آن شرکت کنند. یکی از جنبه‌های ورزش در طبیعت، زدن کمپینگ است، با توجه به این که انجمن ورزش در طبیعت تقریبا نوپا است خیلی روی توسعه و گسترش این موضوع اقدامی نشده بود. دوستان پیش از من خیلی رحمت کشیدند و یک سری فعالیت‌ها مانند پیاده‌روی در کوه، جنگل‌نوردی، کوهنوردی و کویر نوردی انجام شد و بیشتر در بحث زیرساختی فعالیت داشتند.

او ادامه داد: کمپینگ یکی از فعالیت‌های در حوزه ورزش در طبیعت است، یک‌سری فعالیت‌ها هم هستند که رقابتی‌اند و حضور در این برنامه‌ها برای عموم جذاب است. مسابقات گروهی وجود دارد که می‌توان در فضاهای مختلف از جمله جنگل یا ساحل برگزار شود و می‌توان یک سری مراحل رقابتی ایجاد کرد تا خانواده‌ها در دل طبیعت به آن بپردازند. در حال حاضر گروه‌ها و انجمن‌هایی هستند که در محیط‌های مختلف کمپ می‌زنند اما باید آن‌ها را ساماندهی کنیم. باید محیط‌هایی را فراهم کنیم که بستری مناسب برای این کار داشته باشند و برنامه‌های ویژه‌ای برای این فعالیت داشته به وجود بیاوریم تا به صورت ساماندهی شده با جهت‌یاب و از بچه‌های هلال احمر یک گروه تفریحی ورزشی تشکیل شود.

رئیس انجمن ورزش در طبیعت گفت: باید استان‌های کشور را به این جهت هدایت کنیم، تبلیغاتی را به صورت گسترده انجام دهیم و برنامه‌ها را هر هفته تکرار کنیم تا شرایط ساماندهی شود. متاسفانه از وقتی من مسئولیت این انجمن را برعهده گرفتم، ویروس کرونا در دنیا شیوع کرد و نتوانستیم شروع مناسبی داشته باشیم اما ان‌شاءالله در آینده بتوانیم برنامه‌های خود را اجرا کنیم. سلامتی، نشاط، تندرستی و وحدت خانواده در توسعه ورزش همگانی و تفریحی اتفاق می‌افتد و یکی از برنامه‌هایی که مردم علاقه به حضور در آن دارند، ورزش در طبیعت است. نتیجه ورزش در طبیعت، صرفا سلامت جسمانی نیست، طبیعت به انسان آرامش می‌دهد و مخصوصا الان که همه از نظر روانی تحت فشار هستند، می‌تواند بسیار مفید باشد. در این رشته باید ایمنی را به طور کامل رعایت کرد، الان هم با وجود ویروس کرونا، بحث بهداشت نیز به این مسئله اضافه شده و باید دستورالعمل‌های بهداشتی را نیز رعایت کرد.

طی چند سال اخیر شاهد حضور گسترده ماشین‌های آفرود در طبیعت و کوه‌ها بودیم، عبور و مرور این خودروها مخصوصا از مسیرهای نامشخص باعث از بین رفتن جنگل‌ها و نهال‌ها می‌شود. متاسفانه قوانین مشخصی برای آن‌ها وضع نشده و نظارت دقیقی در این مسئله وجود ندارد، همین موضوع باعث شده تا رانندگان آفرود آسیب‌های شدیدی به طبیعت بزنند.

با وجود ماشین‌های آفرود، در طبیعت جنگلی در آینده نخواهیم داشت

سهیل اولادزاد، فعال محیط زیست، در رابطه با ورزش در طبیعت و مضرات آن طی گفتگو با خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری برنا بیان کرد: در ایران پایگاه گردشگری طبیعت که مدیریت شده باشد، نداریم. یک‌سری گروه‌های آفرودی هستند که از برخی مسیرهایی که خودشان دل‌شان می‌خواهد عبور می‌کنند و در مکان‌های نامناسب کمپ می‌زنند. کوهنوردانی هم داریم که از مسیرهای تعریف نشده و غیر پاکوب حرکت می‌کنند و صحرانوردانی را داریم که بدون هیچ بررسی اکولوژیکی روی مناطق فعالیت دارند. همه این کارها نیاز به یک پایش دارد تا ما بدانیم آیا این سرزمین ظرفیت حضور این حجم از گردشگر را دارد یا خیر؟

اولادزاد تصریح کرد: خیلی از فعالیت‌ها به اصطلاح دلسوزانه است اما باز هم باعث آسیب رساندن به طبیعت می‌شود. مثلا هیات‌های کوهنوردی که باید بانی این ساماندهی برای کوهنوردان باشند، برنامه پاکسازی دسته جمعی در کوهستان می‌گذارند. این کار مخرب است چون شاید آن کوه ظرفیت این جمعیت را نداشته باشد که 100 نفر همزمان از پاکوب‌ها عبور کنند.

او اظهار داشت: شواهدی در قله دماوند وجود دارد که نشان می‌دهد در سال‌های گذشته چقدر پاکوب‌های جدید ایجاد شده و چقدر پاکوب ضلع جنوبی به واسطه رفت و آمد کوهنوردان یا قاطرهایی که از این مسیر عبور می‌کنند، باعث ایجاد فرسایش در قله دماوند شده است. ورزشی مثل کوهنوردی می‌تواند آسیبی این چنین به وجود بیاورد، حالا مسائل دیگری مانند آفرود نیز هستند که آسیب بزرگ‌تری دارند.

فعال محیط زیست گفت: از زمانی که پدیده آفرود به وجود آمده، بستر بسیاری از جنگل‌ها را از دست دادیم. تا پیش از آن ماشین‌های سواری تا یک مناطقی می‌توانستند بروند اما الان ماشین‌های آفرود به بهترین مناطق طبیعی می‌روند و آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به مناطق وارد می‌کنند. یکی از آسیب‌های حضور آفرودها در جنگل باعث از بین رفتن نهال‌ها می‌شود یعنی در آینده جنگلی نخواهیم داشت. به واسطه تفریح چند نفر جنگل‌ها به صورت مخروبه تحویل آیندگان داده می‌شود.

سخن پایانی

اگر حضور انسان در طبیعت کنترل شده و براساس اصول نباشد، آسیب‌های زیادی به محیط زیست می‌زند. همچنین یکی از مسائلی که همیشه با آن روبه‌رو هستیم، ریختن زباله در طبیعت است که خطر زیادی برای حیوانات و محیط زیست دارد. اگر می‌خواهیم جنگلی برای آینده داشته باشیم تا بتوانیم در آن چادر بزنیم و زمانی را در طبیعت بگذرانیم باید دقت بیشتری در برخورد با آن داشته باشیم تا آسیبی به محیط زیست نرسد. همچنین گمپینگ نیازمند اطلاعات مشخصی است تا از طریق آن جان خود را به خطر نیاندازیم.