در این مورد محسن علیاکبری و علیاکبر تحویلیان، دو تن از تهیهکنندگان با تجربه تلویزیون و سینما صحبت کردهاند که نظراتشان در ادامه میخوانید...
علیاکبری: چهرهسازی در شبکه نمایش خانگی رخ نمیدهد
محسن علیاکبری، تهیهکننده پرکار سینما و تلویزیون که تجربه ساخت آثار سینمایی و تلویزیونی بسیاری را در کارنامه خود دارد معتقد است در طول سالیان چهرههای مطرح از تلویزیون به سینما و شبکه نمایش خانگی آمدهند ان اند و رضا عطاران و مهران مدیری نمونههایی از این ماجرا هستند که از سریالهای مناسبتی و کمدی به سینما راه پیدا کردند.
محسن علیاکبری در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، درباره استفاده از بازیگران چهره در سریالهای تلویزیونی گفت: «همه میدانیم که مردم دوست دارند هنرمندان شناختهشده را ببینند و با آنها ارتباط برقرار کنند. بخشی از جامعه حضور این بازیگران را در سریالها دوست دارند و حاضرند برای تماشای آنها بلیت بخرند و به سینما بروند و یا در شبکه نمایش خانگی آنها را تماشا کنند.»
علیاکبری معتقد است: «از طرفی بعضی از سریالها بدون حضور چهرهای شناختهشده در قصه به موفقیت نرسیدند و کارگردان نتوانسته بازیگر دلخواهش را پیدا کند و به کاراکتر مورد نظرش برسد، چون در این زمینه به شدت کمبود داریم و چهرههای جوان بسیار کم هستند و این مشکلی اساسی است.»
این تهیهکننده در مورد کمبود بازیگران جوان و استفاده مدام از چهرههای تکراری گفت: «چهرههای جوان 10 سال قبل وارد میانسالی شدهاند و با گریم باید نقش جوانها را ایفا کنند که این کار هم جواب نمیدهد و باید در سریال سازی چهره جدید معرفی شود. چهرهسازی در شبکه نمایش خانگی رخ نمیدهد و معمولا بازیگران مطرح نقشها را عهدهدار میشوند. این اتفاق قرار نیست در تلویزیون هم رخ بدهد چرا که در طول سالیان چهرههای مطرح از تلویزیون به سینما و شبکه نمایش خانگی آمدهند ان اند و رضا عطاران و مهران مدیری نمونههایی از این ماجرا هستند که از سریالهای مناسبتی و کمدی به سینما راه پیدا کردند. برای مثال زمانی که سریال «مریم مقدس» را ساختیم، شبنم قلیخانی بازیگر شناخته شدهای نبود و پس از آن بدل به یکی از بازیگران چهره و پرکار تلویزیون شد.»
او در آخر به عملکرد تلویزیون اشاره کرد و با موفق دانستن سیما در کشف و استفاده از بازیگران جوان گفت: «تلویزیون همچنان در این زمینه موفق بوده است و در حال حاضر هم مجموعههای تلویزیونی با بازیگرانی ساخته میشوند که اکثرا جوان و تحصیلکرده تئاتر و سینما هستند.»
تحویلیان: سختگیری در تلویزیون یک رویکرد براساس منافع فرهنگی است/ دورویی در بخشهای خبری ما وجود دارد
علیاکبر تحویلیان یکی از تهیهکنندههای باتجربه تلویزیون، معتقد است نمایش خانگی یک فروشگاه بزرگ است و تمام تفکر بر مبنای چرخه اقتصادی است ولی تلویزیون اینطور نیست و اساس بر فرهنگ گذاشته شده و نمیتوانیم هر محصولی را آنجا عرضه کنیم.
علیاکبر تحویلیان در گفتوگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، درمورد چگونگی استفاده از بازیگران چهره در سریالسازی گفت: «استفاده از چهرههای مطرح در یک مجموعه به استراتژی تلویزیون برمیگردد. در سریالهایی که قسمتهای زیادی دارند و مخاطب فرصت کافی دارد تا به آرامی به شخصیت ارتباط برقرار کند، میتوان از بازیگران مستعدی استفاده کرد که چهره نیستند اما درباره سریالهایی که از قسمتهای کمی ساخته شدهاند مانند کارهای مناسبتی استفاده از بازیگر چهره موجب ارتباط سریع مخاطب با شخصیت میشود؛ پس در مورد انتخاب بازیگر استراتژی کار مهم است.»
او در ادامه افزود: «نمیتوان با یک نسخه یکدست به سریالها و مجموعه بازیگران آن نگاه کرد، هرچند انتخاب بازیگران مطرح کمککننده است، اما عوامل دیگری هستند مانند قصه که مهمترین علت موفقیت یک سریال است. همانطور که بارها قصه خوب توسط فیلمساز کاربلند با استفاده از بازیگر کمترشناختهشده موجب خلق یک سریال ماندگار شده است. بازیگران هم در دل چنین سریالهایی بدل به چهره میشوند.»
تحویلیان معتقد است: «نمیتوان برای صرفهجویی در هزینهها از بازیگران مطرح استفاده نکرد چون سریالسازی مانند یک سوپرمارکت است که باید همه نوع محصول در آن برای تمام سلایق وجود داشته باشد و نمیتوان در راستای صرفهجویی خواسته مخاطب را کنار گذاشت. گاهی با نقشی طرف هستید که هر بازیگری توان ایفای آن را ندارد و باید یک بازیگر مطرح و کاربلد آن را بازی کند.»
این تهیهکننده درباره سیاست استفاده از چهرهها در راستای سودآوری هم گفت: «گاهی استفاده از بازیگران چهره برای جذب مخاطب و در نتیجه جذب اسپانسر و تبلیغات برای تلویزیون هم هست. در مجموع باید سریالی ساخته شود که مخاطب به دیدنش علاقهمند شود و به دیدنش گرایش پیدا کند. تهیهکننده وظیفه دارد مناسب با داستان و شخصیتهای قصه، از چهرههای جدید استفاده کند که گاهی اتفاق درستی است و در بعضی مواقع هم این تصمیم غلط است.»
تحویلیان درمورد تفاوت شبکه نمایش خانگی و تلویزیون گفت: «نمایش خانگی یک فروشگاه بزرگ است و تمام تفکر بر مبنای چرخه اقتصادی است ولی تلویزیون اینطور نیست و اساس بر فرهنگ گذاشته شده و نمیتوانیم هر محصولی را آنجا عرضه کنیم. در نمایش خانگی اصل بر درآمد و بعد از آن دغدغه فرهنگ است در حالی که این مدیوم تابع وزارت فرهنگ و ارشاد هم هست و باید سختگیری آنجا بیشتر از تلویزیون باشد ولی اینچنین نیست.»
او درباره سختگیریهای مرسوم درمورد سریالهای تلویزیونی گفت: «سختگیری در تلویزیون یک رویکرد براساس منافع فرهنگی کشور است و نمیتوان اسم آن را سانسور و یا ممیزی گذاشت. در تلویزیون نمیتوانیم برای جذب بیننده بیشتر از مسائل غیرفرهنگی استفاده کنیم. در حالی که در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی ما گاهی شاهد هجویات سخیف هستیم. ممکن است این رویکرد برای عدهای خوشایند باشد و موجب جذب مخاطب هم بشود اما چنین نگاهی در تلویزیون جایی ندارد. در تلویزیون حریم وجود دارد مانند هر جایی که منافع خودش و حریم خودش را دارد، تلویزیون نیز این رویکرد را حفظ کرده است.»
علیاکبر تحویلیان در آخر به ضعف رسانه ملی در ندیدن اخبار در حالی که جامعه از اتفاقی باخبر است ولی رسانه ملی آن را پوشش نمیدهد، گفت: «رسانه ما کتمان میکند: در واقع دورویی در اخبار ما وجود دارد اما در سیاستهای سریالسازی چنین چیزی نیست. نفی کردن و نادیده گرفتن بعضی اخبار در بخشهای خبری به اعتماد عمومی آسیب میزند. در حالی که رسانههای خارجی اخبار را با توجه به سیاستهاشان، به نفع خودشان تحلیل میکنند اما ما اخباری که همه میدانند را پخش نمیکنیم.»
پینوشت: شبکه نمایش خانگی به دلیل اولویت مالی و البته دست باز تهیهکنندگانش تمام تلاش خود را میکنند تا سوپراستارها را با هر قیمتی سر میز قرارداد بکشانند و این موضوع بدل به یک رویه شده تا جایی که اولیههایی چون قصه اهمیت خود را از دست داده است. در این میان تلویزیون به دلیل شرایط مالی متفاوت و مخاطب میلیونی شانس استفاده از چهرههای جوان را دارد و میتواند کماکان روال بازیگرسازی خود را حفظ کند؛ اتفاقی که موجب رشد بازیگران موفقی شده است که امروزه در شبکه نمایش خانگی و سینما حضوری پررنگ دارند. به هر دلیلی این اتفاق سالهاست کمرنگ شده و فیلمسازان مجبورند برای خلق شخصیتهای جوان، بازیگران میانسال را گریم کنند که موجب یکدستی و حس تکرار در سریالها و آثار سینما و شبکه نمایش خانگی شده است... /3