تحریم و رابطه پارادوکسیکال با صنعت پالایش نفت

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، صنعت پالایش کشور در سال‌های اخیر به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف تحریم شناخته می‌شود، چرا که تولید سوخت می‌تواند یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف و قوت در هر کشوری باشد. از این رو تحریم‌هایی که در سال‌های اخیر  توسط سیاست‌مداران آمریکایی علیه ایران وضع شده است به صنعت نفت برای کسب درآمد و به صنعت پالایش برای تامین نیاز سوخت نگاهی ویژه دارد.

با این وجود کارنامه صنعت پالایش نشان از این دارد که این صنعت به سادگی تن به تحریم نمی‌دهد. خودکفایی در تولید بنزین و افزایش کیفیت سوخت موجود در کشور نشان می‌دهد که صنعت پالایش کشور با وجود موانع متعدد همچنان توسعه را در دستور کار خود دارد و در سال های اخیر، شاهد آن بوده‌ایم که این صنعت به هیچ وجه میل به توقف ندارد.

بومی سازی از دیگر اولویت‌های مهم صنعت پالایش در کشور است و پس از دستاوردهایی مهم و متعدد در این حوزه، این بار شاهد دستیابی به دانش فنی تولید نرمال هگزان در پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند اراک برای نخستین بار هستیم.

نرمال هگزان که به عنوان یک فراورده پالایشی در صنایع پتروشیمی و همچنین صنایع غذایی به کار می‌رود، تاکنون از مبادی خارجی به کشور وارد می‌شد با حجم حدود 30 تا 40 هزار تن واردات سالانه آن بیش از 30 میلیون یورو ارز را از کشور خارج می‌کرد.

دانش تولید این فرآورده اما اکنون در دست مهندسان پالایشگاه شازند اراک است و این محصول با استانداردهای مطلوب و حجم قابل توجهی به بازار کشور، تزریق خواهد شد.

طرخ تولید نرمال هگزان در پالایشگاه شازند اراک اما مزایای دیگری نیز دارد که از میان آنها می‌توان به افزایش حداقل چهار هزار بشکه در روز به خوراک واحد ایزومریزاسیون اشاره کرد که در نتیجه این فرآیند، تولید بنزین پالایشگاه، ۵۰۰ هزار لیتر افزایش خواهد یافت و میزان الفین موجود در کل بنزین تولید پالایشگاه با کاهش همراه خواهد شد که در نتیجه آن کیفیت این محصول استراتژیک به صورت جدی بهبود می‌یابد.

علاوه بر این با اجرای این طرح و با احداث واحد مشابه بیش از 11 میلیون دلار صرفه‌جویی در هزینه سرمایه‌گذاری اولیه صورت می‌گیرد.

نکته جالب توجه در خصوص این طرح این است که این پروژه، یک فرآیند نوآورانه و مبتکرانه بوده است و برای نخستین بار در صنعت پالایش کشور بدون صرف هزینه‌های سنگین سرمایه‌گذاری، صرفاً با استفاده از ظرفیت‌های خالی بخش تفکیک در واحد ایزومریزاسیون و اکتانایزر و اعمال تغییرات فرایندی و بهینه‌سازی فرآیند عملیاتی پالایش انجام شده است.

با اجرای این طرح حدود 50 هزار تن نرمال هگزان در پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند اراک تولید خواهد شد که درصد خلوص نرمال هگزان در این طرح، بیش از 60 درصد است.

از این رو با توجه به اینکه نرمال هگزان مورد استفاده در صنایع پتروشیمی باید دارای خلوصی بالای 50 درصد باشد، این محصول می‌تواند به عنوان خوراکی مطلوب توسط واحدهای واحدهای پتروشیمی استفاده شود.

ضمن اینکه استاندارد بنزن موجود در نرمال هگزان جهت استفاده در صنایع پتروشیمی باید پایین‌تر از 100 پی‌پی‌ام و جهت مصارف غذایی زیر ۵۰ پی‌پی‌ام باشد و با توجه به اینکه میزان بنزن موجود در نرمال هگزان تولیدی پالایشگاه اراک زیر ده پی پی ام است، نمی‌توان از آن به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی و همچنین مواد مورد نیاز برای صنایع غذایی استفاده کرد.

افزایش تولید بنزین و همچنین بهبود کیفیت آن در کنار تولید سالانه ۵۰ هزار تومان نرمال هگزان می‌تواند درآمد قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد. ضمن اینکه از واردات محصولی استراتژیک برای صنایع پتروشیمی و صنایع غذایی در شرایط دشوار تحریم جلوگیری می‌شود. آن هم دقیقاً در زمانی که بازار ارز کشور با معضلاتی جدی مواجه شده است و جلوگیری از خروج حتی یک دلار هم برای کشور حائز اهمیت است.

در چنین شرایطی ممانعت از خروج حدود 30 میلیون یورو ارز در طول سال می‌تواند موفقیتی چشمگیر برای صنعت پالایش کشور باشد. در این میان باید به این نکته نیز اشاره کرد که صنعت پالایش برای دستیابی به این میزان از سود هزینه چندانی نکرده و دستیابی به این دانش برای تولید نرمال هگزان، بدون دخالت هیچگونه سرمایه و دانش خارجی صورت گرفته است.

دستیابی به دانش فنی تولید چنین محصولی استراتژیک نشان از آن دارد که مهندسان و کارشناسان صنعت پالایش کشور به هیچ وجه، تحت تاثیر واژه تحریم قرار نمی‌گیرند و به قولی صنعت پالایش کشور و تحریم، مفاهیمی پارادوکسیکال هستند. 5