خطری جدی برای سینمای ایران / آیین سینما رفتن رو به فراموشی

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، با ادامه تعطیلی سینماها و البته عدم اطلاع‌رسانی درست درباره بازگشایی کوتاه‌مدت باعث شده تا سینمای ما علاوه بر مشکلات اقتصادی فراوان که عاملی تهدید‌کننده برای همه سینماگران است، خطری دیگر را نیز متوجه خود بداند.

علاوه بر مشکلات اقتصادی خطر از بین رفتن فرهنگ و عادت فیلم دیدن در سینماها مسأله بسیار مهمی است که با توجه به تعطیلی طولانی مدت باید به آن توجه شود و با آسیب‌شناسی دقیق و تمهیدات لازم جلوی فاصله گرفتن مردم از سالن‌های سینما را گرفت.

با توجه به این خطر جدی در گفت‌وگو با دو سینماگر راهکارهای احتمالی را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:

علی‌اکبر ثقفی: اکران آنلاین، سینما ماشین و بازگشایی سینماها هیچ‌کدام به سینما کمک نکرد

علی‌اکبر ثقفی، تهیه‌کننده و کارگردان سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا اظهار داشت: شیوع ویروس کرونا و تغییر شرایط زندگی شوکی جدی به همه حرفه‌ها، مشاغل و صنایع وارد کرد که سینما نیز از این قاعده مستثنی نبود و برای رفع مشکل باید با آسیب‌شناسی و کارشناسی دقیق راه‌های عبور از این شرایط سخت را پیدا کرد.

ثقفی تصریح کرد: ما برای بهتر شدن وضعیت و حمایتی نسبی از سینما ایده‌هایی مثل سینما ماشین را برای سینما خود اجرا کردیم که واقعاً در شرایطی که محیط و شرایط مناسب برای اجرای طرح سینما ماشین وجود نداشت این کار بی‌فایده بود و دیدیم که پس از اجرا شدن هم هیچ نتیجه‌ای نداشت و خیلی زود فراموش شد.

او افزود: پیش از هر چیز برای اجرای یک ایده، باید ایده مورد نظر را بررسی و تحلیل کرد و با کارشناسی دقیق آن را به مرحله اجرا برد. اکران آنلاین هم به همین شکل است، وقتی فیلم بلافاصله پس از اکران دزدیده می‌شود و رایگان در دسترس عموم قرار می‌گیرد نمی‌تواند گزینه مناسبی برای نجات سینما باشد. ما پیش از اجرای این طرح باید ساختار و ساز و کار مناسب برای اجرای این طرح را در نظر می‌گرفتیم و پس از آن فیلمسازان را به اکران فیلم‌شان در این شرایط ترغیب می‌کردیم.

کارگردان فیلم سینمایی «هلن» با اشاره به تعطیلی بلند مدت سینماها گفت: تعطیلی بلند مدت سینماها آسیبی جدی به سینما وارد کرد و پس از بازگشایی نیز با وجود اینکه فیلم‌های پر مخاطبی مثل «شنای پروانه» و «خوب، بد، جلف» اکران شده بودند استقبالی از سوی مردم صورت نگرفت و طبیعی بود همه بیش از هر چیز ترجیح دهند برای مراقبت از جان‌شان به سینما نروند. در این شرایط سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ هرچقدر که تلاش کند تا صاحبان فیلم‌ها را به اکران آثارشان ترغیب کند، بی فایده است.

ثقفی خاطرنشان کرد: به نظر من بیش از هر چیز سینمای ما به حمایتی ویژه از سوی سازمان سینمایی نیاز دارد و سازمان سینمایی باید تمهیدی بیندیشد که به فیلمسازان وام‌هایی پرداخت کند تا بتوانند اثرشان را تولید کرده و به همین شکل روند تولید ادامه داشته باشد و سینماگران بیکار نباشند. اکران فیلم‌ها و بازگشایی سینماها در شرایط حاضر دیگر نمی‌تواند گزینه مناسبی برای نجات سینما باشد و حاصلی جز فیلم‌سوزی ندارد.

او افزود: ما باید این نکته را هم در نظر بگیریم که همه صنایع دچار مشکل شده‌اند و هر تمهیدی در این شرایط برای نجات سینما در نظر داشته باشیم موقتی خواهد بود. من فکر می‌کنم پس از کرونا اتفاقاً میل مردم به سینما رفتن بیشتر می‌شود. به هر حال سینما رفتن در سبد فرهنگی برخی خانواده‌ها بوده که مدتی دوری از آن میلی شدید برای علاقه‌مندان ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که استقبال خوبی از فیلم‌ها صورت گیرد اما در حال حاضر نکته حائز اهمیت عبور از این بحران است.

این کارگردان با اشاره به عدم استقبال مردم از فیلم‌های سینمایی در زمان بازگشایی، گفت: متأسفانه رعایت پروتکل‌های بهداشتی نتوانست خیال مردم از عدم ابتلا به بیماری کرونا راحت کند و مثل اکران آنلاین و سینما ماشین این ایده‌ نیز شکست خورد. باید یک گروه تحقیق و پژوهش برای آسیب‌شناسی سینما در این وضعیت تشکیل شود و این گروه با دقت بیشتری راه‌های نجات سینما در این شرایط را بررسی کند.

حسن هدایت: از زمان مظفرالدین شاه تا امروز سینما جدی گرفته نشده است / می‌توانیم از سیستم حمایتی کشورهای دیگر نسخه‌برداری کنیم

حسن هدایت تهیه‌کننده و کارگردان سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: اپیدمی ویروس کرونا در تمام دنیا تقریباً همه صنایع را تحت تأثیر قرار داده و باعث تعطیلی بسیاری از مشاغل شده است اما تفاوت تأثیرگذاری این ویروس در کشور ما نسبت به سایر نقاط دنیا در این است که معمولاً در برخی کشورها مدیریت تواناتر و پول بیشتر آسیب‌های وارد شده به اقشار مختلف را کمتر کرده است.

هدایت تصریح کرد: دولت‌ها در این شرایط باید بیشتر به اقشار آسیب‌پذیر کمک کنند و متأسفانه در کشور ما مشکلات به قدری است که این حمایت را شاهد نیستیم. سینما به عنوان یک هنر ثروتمندتر نسبت به دیگر هنرها باز هم توانایی ایستادن بر روی پای خود را دارد و در این شرایط وضعیت برای هنرمندان دیگر به مراتب از هنرمندان سینما بدتر است.

او افزود: در این شرایط بخش خصوصی بیش از پیش نگران وضعیت اقتصادی خود است و طبیعی است که در برابر پدیده‌های جدیدی مثل اکران آنلاین رفتار محافظه‌کارانه‌ای خواهد داشت. اکران آنلاین فقط برای فیلم‌های دولتی و آثاری که با بودجه کم ساخته شده‌اند می‌تواند گزینه مناسبی باشد. فیلم‌هایی که با بودجه کمی ساخته شده‌اند و امکان فروش چندانی در سینماها ندارند می‌توانند در اکران آنلاین فروش قابل قبولی داشته باشند ولی فیلم‌هایی که با بودجه‌های بیشتری ساخته شده‌اند این امکان برایشان وجود ندارد و خطر شکست در اکران آنلاین آن‌ها را تهدید می‌کند.

این کارگردان خاطرنشان کرد: مردم حق دارند که در شرایط حاضر به سینما نروند و از فیلم‌ها استقبال نکنند. قطعاً ترسی در بین مردم وجود دارد که ترجیح می‌دهند خود را در شرایطی ایزوله قرار داده تا کمتر در خطر ابتلا به کرونا قرار بگیرند. مشکل اصلی ما در این شرایط این است که ما هیچ‌گاه برای مقابله با معضلات و مشکلات آمادگی نداریم و فکر می‌کنیم هر گاه مشکلی پیش آمد برای حل بحران فکر می‌کنیم. این اندیشه باطل است و ما بارها از آن ضربه‌ خورده‌ایم و باید حداقل از شرایط فعلی این درس را گرفته باشیم که خود را برای مقابله با بحران‌ها پیش از شکل گرفتنشان آماده کنیم.

کارگردان فیلم سینمایی «گراند سینما» در ادامه خاطرنشان کرد: در کشورهایی که سینما به عنوان یک صنعت پا گرفته و فعال است، در شرایط فعلی از پروژه‌های فرهنگی حمایت می‌شود. از زمان مظفرالدین شاه تا امروز که سینما وارد کشور شده است ما ساز و کار اولیه را برای حفظ و شکل‌گیری صنعت سینما نداریم و هیچ‌گاه جدی گرفته نشده است. ما در بحران‌ها معمولاً کنار می‌ایستیم و منتظر معجزه می‌مانیم و این رویکرد در کارهای دیگرمان نیز وجود دارد. به عنوان مثال در صنعت اتومبیل‌سازی که بی برنامه بودن در آن تبعات دوچندانی دارد این وضعیت را می‌بینیم.

او افزود: در سینما که صنعت محدودتر و کوچک‌تری به حساب می‌آید می‌توانیم از سیستم حمایتی کشورهای دیگر نسخه‌برداری کنیم و سیستم حمایتی را انتخاب کنیم که با فرهنگ و شرایط بومی ما سازگاری دارد. متأسفانه تا امروز در کشور ما به قدری بین سینماگران تفرقه بوده و سینماگران به قدری از سوی مسئولان بی‌توجهی دیده‌اند که در بحران‌های مختلف هیچ اتفاق مثبتی رخ نداده است.

هدایت خاطرنشان کرد: تمام سازمان‌ها، نهادهای دولتی و غیر دولیت که به نوعی با سینما در ارتباط هستند باید اجتماعی تشکیل دهند که قدرت مالی‌شان با هم پیوند خورده و بتوانند برای سینما کاری انجام دهند. از طرفی باید از تجربه اهالی سینما در مدیریت نیز استفاده کرد و دولت نیز باید صندوقی برای حمایت از اهالی هنر قرار دهد. قطعاً اگر در صنایع مختلف بخش کوچکی از درآمد را به حمایت از سینما اختصاص دهند سینما می‌تواند به لحاظ مالی متحول شود. اگر دولت به اندازه دو تیم فوتبال استقلال و پرسپولیس به هنر رسیدگی کند با توجه به بضاعت مالی اندک سینما و سایر هنرها شاهد تحولی عظیم در اقتصاد آن‌ها شاهد خواهیم بود.

این کارگردان در ادامه اظهار داشت: هر کمک کوچکی از سوی سازمان یا نهادی دولتی می‌تواند اقتصاد سینما را شکوفا کند. مردم در این شرایط حق دارند که به سینما نروند و این وضعیت در همه جای دنیا وجود دارد. ما از آسیبی که کرونا به سینما زد درس گرفتیم که پیش از وقوع بحران به فکر سینما باشیم.

 سعید خانی: سازمان سینمایی و صداوسیما از اکران «دوزیست» حمایت کنند / باید آیین فیلم دیدن در سینما حفظ شود

سعید خانی تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: اگر میزان افرادی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند کمتر شود و موج سومی در راه نباشد قطعاً در زمانی تعیین‌شده یعنی آبان ماه فیلم سینمایی «دوزیست» اکران می‌شود.

خانی خاطرنشان کرد: باید چراغ سینما را روشن نگاه داشت وگرنه شرایط هر روز بدتر می‌شود و برای اینکه چراغ سینما روشن باشد سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ باید به کمک آن بیایند. برای اکران فیلم «دوزیست» به حمایت دولت نیاز داریم؛ حمایت تنها مربوط به حمایت مالی نمی‌شود، اگر سازمان سینمایی توان حمایت مالی از فیلم‌ها را ندارد می‌تواند در بحث تبلیغات و اطلاع‌رسانی به آثاری که در این شرایط اکران می‌شوند کمک کند.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: در این تلویزیون نیز می‌تواند به فیلم‌های سینمایی در تبلیغات کمک کند. بهتر است رسانه ملی سیاست خود در برخورد با آثار سینمایی را تغییر دهد و در این شرایط به سینما با تبلیغاتش کمک کند. متأسفانه امروز در شرایط خوبی به سر نمی‌بریم و باید نهادهای مختلف در کنار سینما باشند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اگر توانایی کمک مالی به فیلم‌ها را ندارد می‌تواند با استفاده از قدرت خود در تبلیغات فیلم‌ها کمک کند.

او افزود: با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن‌ها، سینما در این شرایط یکی از امن‌ترین مکان‌ها است و امیدوارم مردم نیز از فیلم‌ها استقبال کنند تا شرایط سینما از این وخیم‌تر نشود. امروز خطر حذف سینما رفتن در بین مردم کشورمان بیش از پیش احساس می‌شود؛ اکران آنلاین بدون هیچ سیستم منطقی و امن معمولاً نمی‌تواند فروش قابل توجهی برای فیلم‌ها داشته باشد و از طرفی آیین فیلم دیدن در سینما را هم از بین می‌برد. ما باید تلاش کنیم تا این آیین برای حفظ سینما از بین نرود و دولت نیز باید با استفاده از قدرت و روابطش به کمک فیلم‌ها و صاحبان آثار بیاید.

خانی در پایان گفت: قطعاً اگر حمایت‌های لازم صورت گیرد، تهیه‌کننده‌ها و کارگردان‌های مختلف که فیلم‌های خوبی برای اکران دارند از اکران فیلم‌شان در این شرایط استقبال می‌کنند. اگر دولت یک قدم برای سینما بردارد قطعاً سینماگران چند قدم برمی‌دارند.

حبیب اسماعیلی: سالن‌های سینما از دیگر اماکن عمومی امن‌تر هستند / تعطیلی سینماها زندگی افراد بسیاری را نابود می‌کند

حبیب اسماعیلی، تهیه‌کننده سینما و مدیرعامل رسانه فیلمسازان، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: خطر سینما رفتن در قیاس با دیگر کارها مثل خرید کردن در فروشگاه‌ها یا رفت‌وآمد در مترو برای ابتلا به بیماری کرونا بسیار کمتر است و نمی‌دانم چرا هر بار در اولین واکنش به اوج‌گیری شیوع کرونا در کشور تصمیم به تعطیلی سینماها گرفته می‌شود.

اسماعیلی تصریح کرد: پس از بازگشایی سینماها در بسیاری مواقع حتی 10 درصد سالن‌ها هم پر نمی‌شد و این میزان در یک سالن شرایطی را فراهم می‌کند که مردم با فاصله بسیار زیاد از هم بنشینند و با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تقریباً هیچ خطری مخاطبان را تهدید نمی‌کند.

او افزود: نزدیک به 7 ماه است که کشور ما با ویروس کرونا درگیر است و به نظر می‌رسد که مدت بیشتری باید با این ویروس زندگی کنیم پس باید به دنبال فراهم کردن شرایطی باشیم که زندگی خود را به زیستن با این ویروس وفق دهیم چرا که قطعاً با رویکرد تعطیلی برای سینماها و دیگر مشاغل وضعیت اقتصادی فاجعه‌ای دیگر به بار می‌آورد. ادامه تعطیلی‌ها سینماداران را مجبور به تعدیل نیرو می‌کند و تعطیلی پروژه‌های سینمایی را در پی دارد که قشر عظیمی بیکار می‌شوند و این بیکاری برای دولت هم مشکل‌آفرین است.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «سرکوب» در ادامه تأکید کرد: متأسفانه سینما در سال‌های اخیر با معضلات بسیاری مواجه بوده و مسائلی مثل ساخت فیلم با پول‌های کثیف، مردم را هم نسبت به آثار سینمایی بدبین کرده و بسیاری دیگر لزومی به خرید بلیت سینما یا نسخه اصل فیلم‌ها برای حمایت از سینما نمی‌بینند. نمی‌توان به دلیل وجود فساد در یک پروژه این مشکل را به کل سینما تعمیم داد و به آن اینگونه بدبین بود. افراد بسیاری هستند که تنها از راه سینما امرار معاش می‌کنند و فیلم‌های بسیاری با بودجه شخصی ساخته می‌شوند که به موفقیت در گیشه امید دارند و عدم اکران فیلم‌ها سرمایه‌های بسیاری را نابود می‌کند.

این تهیه‌کننده در ادامه اظهار داشت: مشکلات در کشور آنقدر زیاد است که برنامه‌ای برای رسیدگی به مشکلات سینما وجود ندارد پس نمی‌توان چندان به حمایت دولت امید داشت و باید شرایطی وجود داشته باشد که سینما به چرخه اقتصادی خود ادامه دهد و این مهم با تعطیلی سینماها به هیچ‌وجه امکانپذیر نیست. متأسفانه نهادهای مختلف فرهنگی مدام برای هم شاخ و شانه می‌کشند و به جای همدلی و همراهی با هم برای یکدیگر مشکل ایجاد می‌کنند. صداوسیما می‌تواند با همراهی با سینما مردم را از بی‌خطر بودن سالن‌ها مطمئن و بازگشایی سینماها را اطلاع‌رسانی کند اما متأسفانه به جای این کار حتی در شرایطی که سینماها باز بودند می‌شنیدیم که در تلویزیون خبرهایی از تعطیلی سینماها مطرح می‌شد.

اسماعیلی در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: بهتر است سازمان سینمایی در این شرایط به وعده‌های حمایتی‌اش عمل کند و همه نهادها و ارگان‌ها اعم از صداوسیما و شهرداری به کمک سینما بیایند و در بحث تبلیغات محیطی و اطلاع‌رسانی درباره بازگشایی سالن‌ها، در کنار سینما قرار بگیرند. مطمئناً در این شرایط با همدلی و همراهی است که می‌توان مشکلات را کنار زد و بهتر است اختلافات را کنار بگذاریم. تعطیلی تولید و اکران باعث ایجاد افسردگی در قشری بزرگ می‌شود که به نظر من پیامدهای مخربی برای جامعه خواهد داشت.

این تهیه‌کننده در پایان گفت: امیدوارم دولت و دیگر نهادها نگاهی ویژه برای حمایت از افرادی که سرمایه‌شان را وارد عرصه فرهنگ و هنر کرده‌اند، داشته باشد چرا که این افراد در این وضعیت نابسامان اقتصادی کار ارزشمندی انجام داده‌‌اند و نباید شرایطی فراهم شود که آن‌ها هم برای فرار از خطر شکست مالی به خرید و فروش دلار و کارهایی از این دست فکر نکنند.