سه تصمیم مهم بانک مرکزی برای مهار قیمت دلار

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، بانک مرکزی با برداشتن سقف قیمت در سامانه نیما و بازار متشکل، تصمیم گرفت که قیمت را در بازار آزاد کنترل کند.

بانک مرکزی ابتدا ممنوعیت عرضه 2200 دلار به هر کارت ملی برای یک‌بار در سال را برداشت، سپس سقف قیمت در بازار نیما را حذف کرد تا قیمت از ملاقات عرضه و تقاضا به دست آید و دست‌آخر، قیمت صرافی ملی که نماد بازار متشکل است را با بیش از سه هزار تومان افزایش، به قیمت بازار نزدیک کرد.

پس از تصمیم حذف سقف قیمت در نیما و نزدیک کردن نرخ بازار متشکل به بازار آزاد، قیمت دلار در بازار تا سطح، 26 هزار 300 تومان پایین آمد و این در حالی است که قیمت دلار در روز گذشته وارد کانال 27 هزار تومانی شده بود. معامله گران با این تصمیم دچار شوک و غافلگیری شدند و قیمت دلار فردایی نیز نزولی شد.

در تصمیم اول سقف قیمت ارز در بازار نیما برداشته شد. بر این اساس نرخ ارز در بازار دوم بر مبنای عرضه و تقاضا کشف می‌شود. در این حالت، صادرکنندگان و واردکنندگان در فضایی کاملاً توافقی خریدوفروش را انجام می‌دهند. این سیاست باهدف افزایش عرضه ارز در نیما اتخاذ شده است. گزارش‎‌ها حکایت از آن دارد که قیمت نیما کاملاً به قیمت بازار آزاد نزدیک شده است. بانک مرکزی در روزهای گذشته روزانه 100 میلیون دلار در نیما تزریق می‌کرد اما باوجود این حجم، عرضه ارز از تقاضا کمتر بود. بانک مرکزی با اصلاح قیمتی به دنبال تقویت سمت عرضه است تا نیاز صادرکنندگان بزرگ تأمین شود.

تصمیم دوم باهدف بازگشت تقاضای تأمین ارز سایر برای متقاضیان است. بر اساس این تصمیم تخصیص ارز 2200 دلاری برای دارنده هر کارت ملی باقیمت نزدیک به بازار از سر گرفته شد. این تقاضا در قالب کد 24 شناخته می‌شود که منظور از آن، تأمین نیاز مصرف‌کنندگان خارج از 23 تقاضای مشخص‌ شده در مقررات ارزی است. در مقررات ارزی به صرافی‌ها اجازه داده‌ شده 23 نیاز را که در قالب مسافری، درمان، دانشجویی و غیره پس از اخذ مدارک از متقاضیان باقیمت بازار متشکل، تأمین کند. علاوه بر این 23 مورد، یک مورد دیگر نیز در قالب سایر تعریف‌ شده که به دارنده هر کارت ملی اجازه می‌دهد برای یک‌بار در سال باقیمت بازار متشکل از طریق صرافی‌ها، ارز دریافت کند.

در هفته گذشته به دلیل فاصله گرفتن قیمت صرافی ملی که نماد بازار متشکل است از قیمت بازار تقاضا برای استفاده از این نوع تأمین ارز بالا رفته بود. به همین دلیل بانک مرکزی عرضه آن را متوقف کرد. از این رو با افزایش قیمت دلار در صرافی ملی به 26 هزار و 750 تومان، بانک مرکزی تأمین این ارز را نیز از سر گرفت. این تصمیم به معنی آن است که بانک مرکزی تأمین نیاز اسکناس را هم مجددا در دستورکار قرار داد تا از این طریق، نوسان قیمت را کاهش دهد و امکان پیشروی دلار به قیمت‌های بالاتر از میان برود.

این تصمیمات نشان می دهد که بانک مرکزی تلاشی جدی را برای کاهش سوداگری در بازار ارز آغاز کرده است. اما در این میان باید به این نکته نیز اشاره کرد که افزایش قیمت 3 هزار تومانی در صرافی ملی اگر در آینده نزدیک کاهش پیدا نکند، عاملی خواهد شد برای تورم در همه کالاهای مورد نیاز مردم. علاوه بر این آزادسازی نرخ نیما هم برای رسیدن به این سطح می تواند روند تورمی جدیدی را ایجاد کند.

با این وجود مساله مهم این است که عدم سودآوریِ سوداگری در بازار ارز، می تواند تقاضا را در این بازار کاهش دهد و قیمت ها را تا حدودی کنترل کند.6