سی‌ان‌جی جایگزین مناسب بنزین است؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، چندین سال است که از قدمت حضور خودرو های سی‌ان‌جی سوز در ایران می گذرد. خودروهایی که در ابتدای کار توانستند، توجه مردم را جلب کنند، اما متاسفانه این روزها کمتر می بینم که کسی سراغ خودروهای سی‌ان‌جی سوز برود، چرا که بسیاری بر این باورند که گاز سوز بودن خودرو نه تنها به موتور خودرو آسیب وارد می کند، بلکه از ایمنی قابل دفاعی نیز برخوردار نیست. اما آیا حقیقتا همین طور است؟ آیا خودروهای سی‌ان‌جی سوز استهلاک بیشتری نسبت به بنزین سوزها دارند؟ آیا خودروهای سی‌ان‌جی سوز از امنیت مطلوبی برخوردار نیستند؟

برای پاسخ به این پرسش ها باید نگاهی بیاندازیم به تاریخچه سی‌ان‌جی در کشور و ببینیم که آیا این مواضع از نظر علمی صحت دارند یا خیر.

گاز طبیعی فشرده یا سی‌ان‌جی سوختی است که عمدتاً به عنوان جایگزینی برای بنزین، نفت‌گاز و گاز مایع به کار می رود. سی‌ان‌جی نسبت به هر سه سوخت یاد شده آلودگی کمتری ایجاد می‌کند. همچنین ایمنی بیشتری در هنگام نشت دارد چون گاز از هوا سبکتر است و به سرعت، پراکنده می‌شود.

سی‌ان‌جی با فشرده‌ سازی گاز طبیعی ایجاد می‌ شود به گونه‌ ای که حجمی که اشغال می‌ کند، کمتر از یک درصد حجمی است که گاز طبیعی در شرایط عادی اشغال می‌ کند.

سی‌ان‌جی هم در خودروهای بنزین‌ سوز که موتور آنها برای استفاده از سی‌ان‌جی اصلاح شده و هم در خودروهایی که با موتور اختصاصی سی‌ان‌جی سوز ساخته شده‌ اند، استفاده می‌ شود.

از مزایای استفاده از گاز طبیعی در مقایسه با بنزین می‌توان به آلایندگی کمتر، عدد اکتان بالا (۱۳۰)، افزایش راندمان ۱۵ درصدی و در کشوری چون ایران فراوانی و قیمت مناسب نام برد.

نگاه به عدد حوادث مربوط به انفجار سی‌ان‌جی نشان می دهد که مجموع، حوادث ناشی از این مساله از ابتدای حضور سی‌ان‌جی در کشور بسیار ناچیز بوده که عمدتا نیز، مربوط به مخازن دستکاری شده است. این در حالی است که حوادث مربوط به آتش سوزی باک های سوخت فسیلی چند برابر این میزان بوده است، اما کسی به آن دقت نمی کند.

با این وجود برخی بر این باورند که مخازن سی‌ان‌جی در تصادفات جاده ای ایمنی بسیار کمی دارند و هر گونه ضربه ای می تواند، آن را دچار انفجار کند. در این راستا نیز باید گفت، مخزنی که از فلزی با قطر حدود یک سانتی متر ساخته شده و فشار قابل توجه گاز را تحمل می کند به راحتی، دچار آسیب نمی شود و به قولی مخزن سی‌ان‌جی را می توان، قوی ترین بخش خودرو خواند.

علاوه بر این گفته می شود که وجود مخزن سی‌ان‌جی در تصادفات به گونه ای ضربات وارده به سرنشینان را کاهش داده و عملکردی شبیه به یک سپر، ثانویه دارد. از این رو دیده می شود که بحث ایمنی سی‌ان‌جی از جمله مواردی است که مردم در خصوص آن پیش از شناخت قضاوت کرده اند.

اما در خصوص استهلاک خودروهای سی‌ان‌جی سوز نیز باید گفت که مصرف سی‌ان‌جی نه تنها می‌ تواند عمر موتور خودرو را بیشتر کند، بلکه موارد مصرفی مانند روغن موتور، فیلتر روغن و فیلتر هوا نیز با مصرف سی‌ان‌جی مدت زمان بیشتری عمر می کنند و این گونه هزینه های خودرو تا حدودی، کاهش پیدا می کند.

با این وجود سوخت سی‌ان‌جی معایبی نیز دارد که از جمله آنها می توان به وزن بالای مخزن، کمبود جایگاه های عرضه سوخت و هزینه بالای سی‌ان‌جی سوز کردن خودرو ها اشاره کرد.

اما برای این مسائل هم تمهیداتی اندیشیده شده است. جایگزین کردن مخازن کامپوزیتی می تواند وزن مخازن را تا حدود 80 کیلوگرم کاهش دهد. همچنین دولت برای خودروهایی که تمایل به استفاده از سوخت سی‌ان‌جی دارند سامانه ای ایجاد کرده است که افراد با ثبت نام در آن می توانند، کل هزینه نصب تجهیزات سی‌ان‌جی خودرو را به صورت تسهیلات کم بهره دریافت کنند.

علاوه بر این اگر بخش خصوصی بخواهد جایگاه ارائه سوخت سی‌ان‌جی احداث کند، دولت تسهیلاتی در این زمینه تخصیص می دهد تا مشکل جایگاه های عرضه سی‌ان‌جی نیز مرتفع شود. همه این موارد ذکر شد تا شبهاتی که در خصوص سی‌ان‌جی وجود دارد برطرف شود. اما مهم ترین مساله این است که سی‌ان‌جی هزینه ای کمتر نسبت به بنزین دارد و همچنین میزان آلودگی اش با بنزین، غیر قابل مقایسه است.

در نتیجه اگر حمل و نقل عمومی، مانند تاکسی ها و خودروهای باری، سوخت سی‌ان‌جی را جایگزین بنزین کنند، نه تنها هزینه خود را کاهش داده اند، بلکه سایه مخاطرات زیست محیطی را نیز از سر کشور دور کرده اند.

بر این اساس می توان دریافت که سی‌ان‌جی جایگزینی مطمئن برای بنزین است و این امید وجود دارد که با همکاری مردم و دولت، بسیاری از مشکلات کشور در زمینه سوخت برطرف شود.

ایران که اکنون یکی از بزرگترین ناوگان های سی‌ان‌جی سوز جهان را در اختیار دارد، می‌تواند با توسعه این صنعت، الگویی باشد برای سایر کشورها در استفاده از گازهای پاک به جای بنزین. 6