لهجه پر رنگ‌ترین عنصر در آثار بومی ما است / پرداختن به قصه‌های بومی تنها محدود به رعایت پوشش و لهجه نیست

امرالله احمدجو فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: فیلم‌ها و سریال‌های متنوعی با موضوع اقوام ایرانی ساخته شده که بعضی از این آثار خوب و باکیفیت و برخی ضعیف و شکست خورده بوده‌اند.

احمدجو تصریح کرد: به نظر من در پرداختن به مسائل و موضوعات محلی و بومی عنصری که شاخص‌تر از باقی عناصر بوده پرداختن به لهجه‌ است. لهجه عنصری برجسته در آثار ما بوده که خیلی وقت‌ها از آن استفاده درستی شده اما در بسیاری مواقع لهجه بیشتر مورد سوءاستفاده قرار گرفته و نمونه اصلی آن لهجه جعلی است که به دلیل عدم سط به دستور زبان و ظرافت‌های آن برای روستاییان اختراع شده و یک لهجه کاملاً غلط و بی هویت است.

این کارگردان در ادامه گفت: فیلمساز و فیلمنامه‌نویس حتی اگر خودش هم متعلق به محلی است که قصه‌اش در آن روایت می‌شود، بهتر است درباره آن تحقیق و مطالعه کافی داشته باشد، آثار بسیاری ساخته شده‌اند که با وجود تعلق داشتن فیلمساز به منطقه مورد نظر اثری خلق شده که واکنش‌های تند آن قوم را به همراه داشته و کلیت اثر به حاشیه کشیده شده است.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» در ادامه اظهاراتش تأکید کرد: در آثار سینمایی و تلویزیونی ما ضوابط، آیین‌ها، خصوصیات مثبت، سبک زندگی، و مسائلی شیرین و دلچسب از اقوام مختلف ایرانی در برخی مواقع به درستی مورد توجه بوده و استقبال خوبی هم از آن صورت گرفته است اما برخی مواقع فیلمسازان ما با وجود اینکه اطلاعات و تسلط کافی به موضوع دارند به قدری در پرداخت دقیق آن افراط می‌کنند که به عنوان مثال می‌بینیم لهجه استفاده شده در اثر برای عموم مردم نامفهوم است و فقط بومیان آنجا می‌توانند متوجه آن شوند و در جهت برقراری حفظ ارتباط مخاطب، برای فیلم زیرنویس می‌گذارند که هیچ لزومی ندارد و می‌شود به عموم مخاطبان توجه بیشتری داشت و لهجه را قابل فهم‌تر مطرح کرد.

او افزود: پرداختن به قصه‌های بومی تنها محدود به رعایت پوشش و لهجه نیست، معماری، ضوابط، پس‌زمینه‌های فرهنگی و سبک زندگی از نکات حائز اهمیت آثار بومی هستند و متأسفانه با توجه به وضعیت موجود در آموزش هیچ توقعی از فیلمسازان جدید برای پرداختن به ظرایف وجود ندارد.

احمدجو با اشاره به حواشی ایجاد شده برای برخی آثار سینمایی و تلویزیونی که به زندگی اقوام ایرانی پرداخته‌اند، گفت: مسئولیت هر اتفاق و سوءتفاهم یا واکنش تند از سوی مردم بر عهده سازنده اثر است اما باید واکنش معقولی بر اشتباهات وجود داشته باشد و متأسفانه به دلیل اینکه آموزشی وجود ندارد همواره شاهد واکنش‌های تندی بودیم که اثر را به حاشیه برده و بعضاً پخش و تولید آن را متوقف کرده است.

این کارگردان در ادامه خاطرنشان کرد: با استفاده از لهجه یک شهرستان مردم آن منطقه از این اتفاق خوشحال می‌شوند ولی سوءاستفاده از لهجه‌ها برخورنده است و وقتی حاشیه‌ای ایجاد می‌شود هم می‌بینیم برخی می‌خواهند سوءاستفاده کرده و از این حاشیه‌ها بهره‌برداری کنند در حالیکه اگر مخاطبان ما آموزش دیده باشند که کمی در برابر این مسائل سعه‌صدر داشته باشند، اجازه نمی‌دهند که برخی افراد بتوانند از این اتفاقات و حاشیه‌سازی‌ها استفاده کنند و به نوعی از آب گل‌آلود ماهی بگیرند.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «تفنگ سرپر» در پایان تأکید کرد: من تولیدات سینما و تلویزیون ایران را در سال‌های اخیر دنبال نکرده‌ام اما اگر میزان تولیدات بومی به حداقل رسیده است، آن را نمی‌توان محدود به یک یا دو عامل کرد. عوامل بسیاری وجود دارند و به نظر من در رأس این عوامل عدم آموزش و برنامه‌ریزی وجود دارد. با خروجی پرجمعیت دانشگاهی که برای هر کاری یه رشته تخصصی به وجود آمده و به دلیل کثرت علاقه‌مندان میزان آموزشگاه‌ها هر روز رو به افزایش است فکر می‌کنم تنها به آمار این خروجی توجه شده و اگر اتفاق مثبتی هم رخ داده مربوط به تلاش و استعداد فردی بوده و ما هیچ برنامه‌ریزی دقیقی برای پرداختن به موضوعات و قصه‌های اصیل بومی‌مان نداریم. اگر قرار باشد با همین روند به تولیدات خود ادامه دهیم قطعاً وضعیت هر روز بدتر می‌شود.