از تحریم ها تادورزدن آنها تا برجام و حجم تجارت جهانی

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا،  ابوالفضل ظهره‌وند در برنامه یه روز تازه درباره تاثیر تحریم‌های جدید امریکا بر اقتصاد ایران گفت: تحریم 18 بانک ایرانی که خزانه‌داری امریکا توانسته به زور اسامی‌شان را جمع کند فقط بار روانی است و آثار روانی در عوامل بازار می‌گذارد. البته این را بگویم که امریکایی‌ها سعی کردند متغیرها را به هم بزنند چون سال‌هاست دنبال تشدید فشارها بر ایران بودند و اوباما در این زمینه خیلی تلاش کرد.

وی افزود: در برجام بخشی بود به نام کمیته زنجیره تامین در قالب پوشش شرایط دور زدن تحریم شناسایی کرد. مسیری که پیش رفت از اجرای بخشی از اف.ای.تی.اف و... به جایی رسیدیم که آنچه نباید می‌شد، شد. الان نفت در پایین‌ترین سطح خودش متوقف است و سوئیفت کاری نمی‌تواند انجام دهد.

عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره اینکه سوئیفت مگر وصل بود؟ تصریح کرد: در مقطعی گفتند وصل شدید، یکبار گفتند نه. البته وصل شدن سوئیفت خیلی مهم نبود وقتی به سوئیفت وصل می‌شوید و کانالی را برای نقل و انتقال می‌دهند باید پرسید آیا طرف دیگر مایل به انجام معامله هست؟ راه باز است اما می‌پذیرد؟ مثلا می‌گویند بحث غذا و دارو باز است اما آیا واقعا شما می‌توانید کاری بکنید؟ طرف را شناسایی می‌کنند و تهدید می‌شود خب چون اگر با ما مثلا 10 میلیون دلار کار می‌کند با دیگری 100 میلیارد دلار کار می‌کرده پشت پرده‌ای وجود داره که کسی نمی‌آید با ما معامله کند.

وی درباره راهکارش برای این شرایط نیز افزود: ما اکنون می‌توانیم خوداتکایی داشته باشیم یا تحریم‌ها را دور بزنیم. باید ذخایر را حفظ کنیم و ظرفیت‌ها را ارتقاع بدهیم. ما آنقدر دوست و متحد داریم و از شرکت و افراد و کشور که برای ما این کار را انجام می‌دهند. ببینید واقعیت این است که حجم کل مبادلات تجاری ایران در دنیا در بهترین حالت که نفت می‌فروخت صد و خرده‌ای میلیارد دلار بوده است این رقم در تجارت رایج در دنیا پول خرد است و تامین این مساله اگر سازمان‌دهی مناسبی داشته باشید و کارتان را درست انجام بدهید به خوبی انجام می‌شود. 

این کارشناس سیاسی ادامه داد: الان حجم تجارت خارجی روسیه و چین بالغ بر 5 ترلیون دلار است، خود روسیه در سال 100 میلیون دلار فقط لبنیات و سبزیجات وارد می‌کند. ما در بهترن وضعیت خودمان ۸۰ میلیارد دلار نفت فروختیم، اما آنها فقط پنیر و لبنیاتشان این حجم است. ما اگر خودمان را درست بشناسیم و بی‌جهت منابعمان را از دست ندهیم و شفاف باشیم و از ظرفیت‌های داخلی درست استفاده کنیم، می‌توانیم موفق باشیم. به نظر من تحریم دو طرف دارد یکی ما هستیم و یکی آن است که فشار می‌آورد.

وی با اشاره به اینکه امریکا مستاصل شده اظهار کرد: این موضعی که آقای ترامپ می‌گیرد و عربده‌کشی می‌کند، ناشی از این است که سیاست‌هایش شکست خورده، دائم می‌گفتند ایران سقوط می‌کند و چهل سالگی را نمی‌بینند ولی اینطور نشده و عصبانی هستند. اینکه چرا در اقتصاد نمی‌توانیم بر می‌گردد به نخبگان سیاسی ما و نخبگان مدیر ما در حکومت که جایگاه خودشان را در کشور درست ببینند و درست تصمیم بگیرند و دچار توهم نشوند.

ظهره‌وند درباره توضیح اقتصاد مقاومتی، عملیاتی کردن آن و مصونیتی که به ما می‌دهد، خاطرنشان کرد: اقتصاد مقاومتی برخواسته از تفکر انقلاب است. وقتی شما می‌گویید تفکر انقلاب یک لایه عمیق تر دارد به نام اسنجام هویت. حدود 190 کشور وجود دارد در بین این کشورها برخی خوشحال هستند برخی بدحال هستند. باید برای این رفتار کشورها دلایلی پیدا کنید. بخشی از این حال، مساله درون‌زا است یعنی مهمترین مساله هویت است. کشورهایی که از انسجام هویت بالایی برخوردارند می‌توانند گفتمان بهتری داشته باشند و بدون اینکه ادبیاتی را بیان کنند جهت‌گیری روشنی درباره مسائل داشته باشند. وقتی جهت‌گیری‌ها روشن باشد شما تهدید فرصت را خوب می‌فهمید.

عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ادامه داد: ببنید خوانواده هایی موفق هستند که اشتراک نظر درباره تهدیدها و فرصت‌ها داشته باشند. شرکت‌هایی موفق هستند که کارکنانشان عوامل تهدید و فرصت را یکسان می‌بینند. حالا اگر عکس این شد و به هم‌ریختگی به وجود آمد، مثلا افغانستان می‌شود ببنید کشوری است نه خواسته انقلابی کند و نه فعالیتی داشته و 20 سال است همه جوره زیر مهریز امریکایی‌هاست. امروز یک ماه می‌شود که در دوحه نشستند تا طرزالعمل گفتمانی شکل بدهند، ببینند می‌توانند درباره دستور مذاکرات بحث کنند. دستورالعمل را بچینند تا بتوانند براساس آن سر میز مذاکره بنشینند، این موضوع به خاطر نبود هویت است. ولی امروز کشوری مثل آلمان، کره، ژاپن و چین آن انسجام هویتی را دارا هستند که آنها را پیش می‌برد یعنی در آنها وحدت فرماندهی وجود دارد. ظهره‌وند در پاسخ به مجری که پرسید یعنی می‌گوید ما انسجام هویتی نداریم؟! افزود: نه؛ اتفاقا ما این انسجام هویتی را داریم.

وی در جواب اینکه چرا شبیه آلمان و ژاپن نیستیم؟! ادامه داد: این نکته ظریف است پاسخش یک میلیون دلار می‌ارزد. تجربه 40 ساله است که می‌گوید ما دو بخش داریم یک بخش شاخص دارد و و باید دید در این بخش چرا همیشه موفق بودیم؟! امروز وقتی موفقیت‌ها را نگاه می‌کنیم در موشکی و دفاعی و دفاع‌مقدس و مدافعین حرم که می‌گویند در نفوذ موفق بودیم. خود نفوذ خیلی مهم است چون شما توانستی با کمترین هزینه آن منافع ملی و امنیت را به دست بیاورید این بخاطر همان انسجام هویتی در این بحث‌ها است. یعنی انسجام سازمانی که این کار را انجام داد رویکرد انقلابی دارد. مردم قرار نیست بیایند بحث معرفتی کنند. خانواده من قرار نیست در مسایل فکری و کاری من درگیر باشند، مطالبه‌ای دارند و می‌پرسد آیا این مطالبه را پدر توانست تامین کند یا نه؟ 

عضو تیم مذاکره‌کننده دولت قبل ادامه داد: کسانی تحت عنوان غرب‌گرایی و لیبرالیست برداشتی از محیط بین‌الملل دیدند و داشتند که نه خودشان در آن جای درستی پیدا کردند و نه اینکه می‌توانند جامعه را با آن هنجار‌ها به حرکت در بیاورد، برای همین می‌گویند باید شرایط عادی و نرمال شود، دقیقا برجام محصول این تفکر بود. وقتی شما این تفکر را دارید محصول آن برجام و خودروسازی می‌شود. اینها بحث ادغام در جامعه جهانی را مطرح می‌کنند و می‌گویند باید این اتفاق رخ دهد و در جامعه جهانی باید قرار بگیرید تحت فرماندهی امریکا و معتقدند ما نمی‌توانیم بگوییم پارادایم مجزا هستیم و منافع خودمان را بیرون از منافعی که وجود دارد پیدا کنیم. مثلا در کشور افغانستان همین شد، کاپیتولاسیون امضا شد و توجیه این بود به ما گفتند امضا و اجرا کن. الان هم می‌گویند به ما گفتند نباید در اینجا نفوذ داشته باشید! تفکر انقلاب می‌گوید امریکا اینجا چه کاره هست؟! باید بپرسیم شما 9 هزار کیلومتر آمده‌ای اینجا و من که دارم در حوزه خودم در خلیج‌فارس کار می‌کنم از تو دستور نمی‌گیرم. در گذشته سهم با قواعد بین المللی جای کشورها را مشخص می‌کردند.

ظهره‌وند افزود: آقای چانگ روش اقتصاددانی است که جایزه نوبل گرفته کتابی دارد که من تورقی کردم می‌گوید نردبان توسعه را غربی‌ها می‌گویند ما گذاشتیم کنار، با هر تنوع سیاست حمایت‌گرانه‌ای مخالفیم. بببنید بانک جهانی و صندوق جهانی پول همین کاری را که در ادبیات ترامپ هست آنها به صورت قانونمند انجام می‌دهند. می‌گوید تجارت جهانی است و شما نمی‌توانید تبدیل به مانع بشوی و جایگاهت مشخص است و نمی‌توانید ساز متفاوت بزنید، چون ساز شما الهام‌بخش می‌شود و باقی کشورها هم می‌خواهند مسیر شما را بروند آن وقت من چطوری شکم ملتم را سیر کنم؟ می‌بینید که چاپ هر اسکناس ده سنت هزینه دارد اما می‌تواند صد دلار طلای هر کشوری را خواست بردارد. قذافی به آن اشاره کرد و سرنگون شد؛ صدام به این اشاره کرد با آن برخورد کردند. تفکر انقلاب به شما آن هویت را داد که این گفتمان را می‌توانید شکل دهید. این گفتمان را بر نمی‌تابند. نمی‌توانید این گفتمان را مثل 8 سال دفاع‌مقدس که همه در کنار هم بودند و با هر قوم و زبانی که توانستند تهدیدات را برطرف کنند، باشد. اگر این در اقتصاد بیاید می‌شود چین دوم. چین هم قوم هان است انسجام هویتنی دارد وی می‌بینید که دارد دنیا را قورت می‌دهد. اصلا می‌دانید روسیه چرا فروپاشید؟ چون خطای استراتژیک کردند. به خاطر اینکه نخبگان آنها خواب غرب را می‌دیددند، درست است که در مسکو بودند اما خواب غرب را می‌دیدند و نتیجه‌اش آن تناقضی شد که به بار آمد. برای ما همین اتفاق در صحن اقتصاد در حال رخ دادن است، اقتصاد دست تفکر انقلاب نیست. شما باید وقتی می‌گویید من آمدم می‌خواهم زیستار جدید شکل بدهم الزامات آن را رعایت کنید و طرح‌های تامینی داشته باشید. ما باید یکبار این دو مفهوم هویتی را با هم جمع کنیم و انسجام هویتی را به عنوان سرمایه داشته باشیم. در هماهنگی با سیاست کلی و امام جامعه پیش برویم. اگر این دوئیت و تشتت به وجود آمد آن وقت نتیجه هزینه‌های ما بالاتر از سودی است که باید به دست بیاوریم.

برنامه یه روز تازه کاری است از گروه اجتماعی شبکه پنج سیما که از ابتدای هفته تا روز چهارشنبه از ساعت ۷ تا ۹ صبح به مدت ۱۲۰ دقیقه پخش می‌شود.