بالا نگاه داشتن نرخ ارز به بهانه رشد صادرات!

نرخ ارز در ایران برگرفته از  مولفه های گوناگونی است.  عموما این نرخ در کشورهایی که دارای اقتصاد باز و توسعه یافته هستند، بر اساس اختلاف تورم داخلی و خارجی محاسبه می گردد. تورم بالا و دو رقمی در ایران علت اصلی افزایش نرخ ارز محسوب می شود. از این رو هر ساله شاهد افزایش و بعضا جهش نرخ  ارز در کشورمان هستیم. بانک مرکزی این روزها در تلاش است تا قیمت ارز را به کنترل خود در آورد  و توانسته قیمت ارز با  از 32 هزار تومان به مرز 25 هزار تومان برساند.

 برخی اعتقاد دارند چون بخش قابل توجهی از ارز صادراتی در دست صادر کنندگان است آنها تمایلی ندارند که قیمت ارز کاهش یابد و در تلاشند  با سفته بازی جلوی سیاست کاهشی بانک مرکزی را بگیرند.

مصطفی امام دوست کارشناس اقتصادی  در ارتباط  با افزایش نرخ  ارز  و تاثیر آن بر صادرات به برنا گفت: ظرفیت صادراتی خوب برای ایران به سایر کشورها به خصوص کشورهای همسایه وجود دارد و به هر میزان که نرخ ارز افزایش یابد به همان میزان سود عاید صادر کنندگان  می شود.  در مقابل برخی معتقدند این افزایش نرخ و اسرار به بالا نگاهداشتن نرخ  ارز، هرچند به نفع بخش صادرات است اما به نفع  شرایط اقتصادی جامعه نیست زیرا افزایش نرخ ارز باعث کاهش قدرت خرید می گردد.

 این کارشناس اقتصادی معتقد است: بالا نگاه داشتن نرخ ارز در کشورهایی که دارای پول ملی قدرتمند نیستند، توجیه اقتصادی ندارد. افزایش صادرات با محور بالا نگاه داشتن نرخ ارز مانند توپی است که مستقیم به بالا پرتاپ  شود. توپی که با بالا پرتاپ می گردد، مجدد به نقطه پر تاپ باز می گردد و این در معنای افزایش تورم در نتیجه افزایش نرخ ارز است.

  امام دوست تاکید کرد: کارشناسانی که افزایش  نرخ ارز را توجیه می کنند به میزان و حجم واردات در اقتصاد ایران توجه ندارند.  نهادهای دامی، لوازم اولیه صنعت و ماشین آلالت در ایران  از طریق واردات تامین می گردد. دولت برای تامین این موارد اجبار به تعیین نرخ حمایتی با اختلاف زیاد از ارز تزریق شده به بازار آزاد اقدام کند. در نتیجه ارز در این شرایط دو نرخی شده که منشاء به وجود آمدن رانت  می گردد. از این رو نباید صادرات محور شدن اقتصاد ایران را  فدای کاهش قدرت خرید  مردم نمود. 

 این کارشناس تاکید کرد: در کشورهای توسعه یافته و اروپایی  مازد تولید صادر می شود نه اینکه از سفره مردم برداشته و صادرات کنند. در ایران در ابتدا به صادرات توجه شده و مانده صادرات که غیرقابل صادرات است به داخل اختصاص می یابد! همین سیاست نا متوازن است که باعث می شود هر بار یک محصول تولیدی، یک باز گوجه و یک بار خیار و .... با افزایش سرسام آور روبرو گردد.

 مصطفی امام دوست  در پایان تاکید کرد: از سوی دیگر وارد کننده در ازای صادرات تلاش می کند کالای لوکس را به بازار داخلی عرضه کند، چون قیمت بالایی در داخل دارد که این مورد نیز بر نرخ تورم می افزاید که به نفع جامعه نیست. وارد کننده حتی اگر بتواند کالای اساسی مورد نیاز بخش تولید را وارد کند قطعا نه به نرخ ارز حمایتی بلکه به نرخ ارز بازار آزاد عرضه  می کند. از این رو می توان نتیجه گرفت افزایش نرخ ارز به بهانه افزایش  میزان و حجم صادرات، نه تنها  اقتصادی نیست بلکه نوعی لجام گسیختگی اقتصادی را فراهم می کند که نمونه آن را می توان در افزایش نرخ برخی کالاهای مصرفی  و حتی نایاب شدن آنها در بازار مشاهده کرد.