دلایل گرایش مردم به خرید آنلاین؛ از هشدار پلیس تا مسائل حقوقی

به گزارش برنا؛ چندسالی است که در ایران خرید اینترنتی رونق گرفته و با ایجاد فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ یا حتی کسب و کارهای اینترنتی خُرد مانند صفحات اینستاگرامی، کانال‌های تلگرامی و... روز به روز بر تعداد مشتریان آنها افزوده می‌شود. در چندماه گذشته که کرونا باعث ایجاد محدودیت در رفت و آمد مردم شده است و حتی در هفته گذشته تمام مشاغل غیرضروری به جز سطح یک تعطیل شدند، می‌بینیم که با تعطیلی این فروشگاه‌های سنتی، بازار فروشگاه‌های اینترنتی رونق پیدا کرده است و با استقبال بسیار خوب مردم مواجه شدند به گونه‌ای که حتما شما هم برای یک بار هم که شده در این مدت، وسیله مورد نیاز خود را اینترنتی تهیه کرده‌اید، درواقع می‌توان گفت تمایل مردم به رعایت قواعد قرنطینه جهت دور ماندن از بیماری باعث شده که تقاضا برای خرید آنلاین افزایش پیدا کند و از سوی دیگر کسب و کار‌هایی که تاکنون اقدام به فروش حضوری می‌کردند حالا با توجه به تعطیلی مغازه‌هایشان برای فروش اجناس خود به فروش اینترنتی روی آوردند و اکنون از مواد غذایی گرفته تا پوشاک و... از طریق فروشگاه‌های اینترنتی قابل دسترس است و می‌توان به راحتی سفارش داد و جلوی درب منزل تحویل گرفت اما جالب است بدانید که شما در خرید اینترنتی به طور خودکار نکته سنج تر و دقیق تر عمل می‌کنید و در مقایسه با خرید حضوری تمرکز شما بیشتر و خرید به صرفه‌تری خواهید داشت درواقع این یک مسئله روانشناسی و رفتاری است که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.

خریدهای اینترنتی به دلیل عدم عوامل ناهُشیار خردمندانه‌تر هستند/مردم جهان مجبور به خریدهای آنلاین شدند؛ وگرنه خرید حضوری را ترجیح می‌دهند/ایرانی‌ها از خرید به عنوان تفریح استفاده می‌کنند

مجید صفاری نیا، روانشناس رفتاری و مشاوره خانواده در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به تفاوت رفتار مردم در خرید آنلاین و خرید حضوری گفت: اینکه برخی معتقدند افراد در خرید آنلاین بیشتر خرید می‌کنند فرضیه صحیحی نیست و اتفاقا کاملا برعکس آن است چون مردم در خریدهای اینترنتی فرصت خرید کردن دارند و می‌توانند قیمت‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند و همچنین قمیت محصولات مورد نیاز خود را محاسبه کنند این درحالیست که معمولا در اینگونه خریدها نگرش‌های ناخودآگاه در تصمیم گیری آنها تاثیرگذار نیست.

او افزود: برای توضیح این امر باید گفت در خریدهای حضوری معمولا متغیرهایی مانند رنگ، طراحی، چیدمان مغازه، بو، موسیقی و... توسط فروشنده ایجاد می‌شود که در خریدار تاثیر دارد و می‌تواند نظر فرد را تغییر دهد همچنین در اینگونه خریدها افراد تعداد زیادی جنس را انتخاب می‌کنند و بدون محاسبات عددی پای صندوق می‌روند و باید تاکید کرد در خرید حضوری زمینه‌های ناهُشیار برای افراد ایجاد می‌شود که همه آنها در خرید کردن تاثیرگذار است.

صفاری نیا در ادامه با اشاره به مزایای خرید حضوری درمقایسه با خرید آنلاین تصریح کرد: البته اینها مبنی بر بهتر بودن خرید آنلاین از خرید حضوری نیست بلکه خرید حضوری هم مزایایی دارد برای مثال این نوع خرید می‌تواند توام با رضایتمندی بیشتر و تفریح باشد چون ما به قصد خرید کردن از خانه بیرون می‌رویم خودش یک تفریح است و حتی ممکن است با این بیرون رفتن تنوع محصولات را ببینیم و یک محصولی که مدنظرمون نبود را بخریم بنابراین باید گفت تجربه خرید حضوری شادی و نشاط بیشتری را برای افراد ایجاد می‌کند و درواقع به آنها روحیه می‌دهد و باید گفت خرید حضوری علاوه بر رفع نیاز، ابعاد روانشناختی و جامعه شناختی نیز دارد.

او درمورد این ابعاد روانشناختی گفت: بین خانواده‌های ایرانی اینگونه است که خرید را یک تفریح می‌دانند و برای آن برنامه ریزی می‌کنند و با لذت و قصد شاد شدن این کار را انجام می‌دهند بنابراین انجام دادن چنین کاری و مراجعه به یک مرکز خرید، تعاملات اجتماعی ایجاد می‌کند به همین دلیل می‌گوییم خرید جنبه جامعه شناختی دارد و به شکل گیری روابط اجتماعی بین افراد کمک می‌کند و طبیعی است در نتیجه آن احساس رضایت، شادی و نشاط در افراد بیشتر می‌شود.

این روانشناس و مشاوره خانواده افزود: این کار را می‌توان با سینما رفتن مقایسه کرد چون میزان اجتماعی بودن مردم در سینما با فیلم دیدن در خانه زمین تا آسمان تفاوت دارد یعنی با وجود اینکه یک فیلم سینمایی خوب را می‌توان هم در خانه دید هم در سینما اما لذتی که دیدن فیلم روی پرده سینما در کنار افراد دیگر دارد در تلویزیون چندین ایچ خانه نیست چون مردم در سینما اجتماعی تر هستند و روحیه آنها تغییر پیدا می‌کنند بنابراین هم خرید آنلاین هم خرید حضوری یک سری نکات مثبت و منفی دارند که نمی‌توان گفت کدام بهتر است.

صفاری نیا اظهار کرد: جدا از مباحث علمی، نظر شخصی بنده این است که خرید آنلاین خردمندانه تر از خرید حضور است چون فرد می‌تواند با تمرکز بالا محصول مورد نیاز خود را انتخاب کند، درمورد آن تصمیم بگیرد، وزن، کیلو، سایز و... آن را تعیین کند و جدا از این موارد دخالت عوامل ناهُشیار در این خریدها بسیار کمتر است.

این روانشناس درپاسخ به این سوال که ایرانی‌ها از چه نوع خریدی استقبال می‌کنند؟ گفت: اینکه بگوییم همه مردم دنیا قبل از شیوع ویروس کرونا خرید آنلاین انجام می‌دادند، درست نیست بلکه یک تعدادی از مردم خاص که سواد رسانه داشتند از فروشگاه‌های اینترنتی استفاده می‌کردند و باقی مردم خرید به شکل سنتی را ترجیح می‌داند اما الان در همه کشورهای غربی و شرقی مردم مجبور هستند به سمت خرید آنلاین بروند بنابراین این اجبار است که سبک زندگی مردم را تغییر داده است و می‌بینیم این روزها همه از فروشگاه‌های اینترنتی استفاده می‌کنند.

اینکه این روزها مجبور هستید اینترنتی خرید کنید و حتی مواد غذایی مورد نیاز خود را هم آنلاین سفارش دهید باید با نکات حقوقی خرید اینترنتی آشنا شوید و حواستان باشد هم خودتان رعایت کنید و هم فروشنده را ملزم به رعایت کردن کنید و حتی بد نیست بدانید اگر به هر دلیل از خرید خود راضی نیستید چگونه از فروشنده شکایت کنید.

نکات حقوقی برای فسخ یک خرید اینترنتی/ معرفی دو مرجع قانونی برای شکایت از فروشنده/خریدار و فروشنده باید چه نکات حقوقی را رعایت کنند؟

غلامرضا عابدینی، وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی درگفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به نکات حقوقی خرید اینترنتی گفت: یکی از حقوقی که در قانون تجارت الکترونیک برای مشتری قبل از عقد قرارداد یا همان خرید کالا در نظر گرفته شده، اطلاع از شرایط فسخ قرارداد است و مردم باید آگاه باشند در قراردادهای الکترونیکی، اشتباه و خطا به دو صورت رخ می‌دهد.

او افزود: اولین اشتباه این است که خریدار، کالا را اشتباه انتخاب می‌کند یا یک وسیله را بیش از تعداد مدنظر سفارش می‌دهد و دوم هم اینکه خریدار قبل از پایان مراحل خرید، پشیمان می‌شود اما به اشتباه در مرحله نهایی به جای گزینه لغو، تایید را کلیک می‌کند.

عابدینی تصریح کرد: در قوانین کشور، اشتباه نخست را «وارد کردن اطلاعات غلط» و دومی را «خطای محض» در مسیر انعقاد قرارداد الکترونیکی می‌گویند بنابراین باید حین خرید و فروش الکترونیکی به طور کامل حواس خود را جمع کرد تا این دو اشتباه رخ ندهد.

این وکیل پایه یک دادگستری درمورد برخی باید و نبایدها در خرید اینترنتی گفت: وقتی گزینه تایید را حین خرید یا فروش الکترونیکی فشار دهید، قرارداد منعقد می‌شود و خرید تمام است اما مردم باید بدانند که قبل از خرید، فروشنده باید اطلاعاتی مانند مشخصات فنی، هویت محصول، آدرس، هزینه‌های مورد نیاز و زمان و شرایط پیشنهاد را در اختیار آنها قرار دهد.

 او افزود: «مشخصات فنی» یعنی خریدار باید از تمام اطلاعات فنی و ویژگی‌های کاربردی کالا یا خدماتی که می‌خواهد خریداری کند، اطلاع داشته باشد و «هویت محصول» یعنی خریدارعلاوه بر نام و اطلاعات کلی محصول باید اطلاعات دیگری مانند هویت تامین‌کننده، نام تجاری که تحت آن نام به فعالیت مشغول است و نشانی فروشنده را بداند چرا که این اطلاعات در صورت بروز مشکل و نیاز به شکایت از فروشنده، به درد خریدار می خورد. 

عابدینی بیان کرد: داشتن آدرس فروشنده در دنیای مجازی اهمیت زیادی دارد، این آدرس شامل پست الکترونیکی، شماره تلفن یا هر روشی می‌شود که مشتری در صورت نیاز بتواند یا فروشنده ارتباط برقرار کند همچنین فروشنده مجازی موظف است تمام هزینه‌هایی را که خریدار باید پرداخت کند در اختیارش قرار دهد و خریدار باید از قیمت کالا یا خدمات، میزان مالیاتی که باید بپردازد، هزینه حمل و هزینه‌های تماس آگاه باشد. 

این مشاور حقوقی در ادامه گفت: به هر حال کالا، پیشنهادی است که توسط فروشنده در فضای مجازی در اختیار خریدار قرار گرفته است بنابراین خریدار باید بداند که این پیشنهاد تا چه زمانی برقرار است و در ضمن در چه شرایطی می‌تواند این کالا را به دست بیاورد،چیست. منظور از شرایط، ترتیب و نحوه پرداخت، شرایط تحویل و فسخ قرارداد، ارجاع در صورت خراب بودن کالا و خدمات پس از فروش است.

عابدینی درخصوص حق فسخ قرارداد در خریدهای اینترنتی گفت: همانطور که گفته شد، یکی از حقوقی که در قانون تجارت الکترونیک برای مشتری قبل از عقد قرارداد یا همان خرید کالا در نظر گرفته شده، اطلاع از شرایط فسخ قرارداد است. برابر ماده 37 قانون تجارت الکترونیک، هر خریدار باید حداقل 7 روز کاری، وقت داشته باشد که از خرید خود منصرف شود و در صورت اعلام انصراف مجبور به پرداخت جریمه یا حتی بیان دلیل نیست تنها هزینه ناشی از فسخ قرارداد برای مشتری، هزینه پس فرستادن کالا است. 

این وکیل پایه یک دادگستری با اشاره به نحوه شکایت خریدار از فروشنده افزود: کم نیستند افرادی که از خرید خود راضی نیستند یا کالایی را که خریداری کردند، تحویل نگرفته‌اند در این صورت دو مکان برای طرح شکایت وجود دارد که دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای و سازمان حمایت از مصرف‌کننده به عنوان دو مرجع هستند.

او تصریح کرد: در صورت شکایت به سازمان حمایت از مصرف‌کننده، این سازمان از شرکتی که در فضای مجازی فعالیت دارد به دستگاه قضایی یا سایر مراجع صلاحیت‌دار شکایت می‌کند و باقی موارد در دستگاه قضائی طی می‌شود. 

برخی فروشگاه‌های اینترنتی محصولی که در انبار ندارند را می‌فروشند/مردم از صفحات اینستاگرامی خرید نکنند/ ای نماد و رسانه دو مجوز معتبر فروشگاه‌های اینترنتی هستند

محمود جانی درمیان، رئیس هیات مدیره کانون عالی مراکز مشاوره خدمات کارآفرینی در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به مشکلات و چالش‌های فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی در کشور گفت: شبکه‌های فروش آنلاین باید 4 مورد مهم و اساسی تامین کالا، لجستیک و حمل و نقل، بستر خدمات رسانی کالا و اطلاع رسانی را لحاظ کنند اما گاهی می‌بینیم که فروشگاه‌های اینترنتی در انبار خود محصول ندارند یا تاریخ انقضای برخی از محصولات موجود در انبارشان گذشته و دیگر قابل استفاده نیست اما فروش انجام می‌دهند در حالی که یک شبکه آنلاین باید یک فروشگاه متصل به انبار باشد تا بتواند کلیه کالاهایی که را برای فروش گذاشته است را ارسال کند.

او افزود: در بحث لجستیک و ارسال، یک فروشگاه اینترنتی باید بتواند محصول خود را با کمترین هزینه به دست مشتری برساند تا سوددهی نیز داشته باشد و نکته مهم دیگر اطلاع رسانی است که در این روزها شیوع بیماری کرونا باعث شده مردم بیشتر از فروشگاه‌های اینترنتی خرید کنند و بیشتر از گذشته با این نوع خرید مواجه شوند اما کماکان اعتماد مردم به آنها باید بیشتر از اینها افزایش پیدا کند.

جانی درمیان تصریح کرد: برخی از فروشگاه‌های اینترنتی که درست کار نمی‌کنند به فروشگاه‌های آنلاین دیگر ضربه می‌زنند و این بی اعتمادی را تسری پیدا می‌دهند به این صورت که مردم می‌گویند چون این فروشگاه محصول من را خراب ارسال کرد یا آنچه ارسال کرد چیزی که من می‌خواستم نبود پس باقی فروشگاه‌های اینترنتی مانند آن قابل اعتماد نیستند.

رئیس هیات مدیره کانون عالی مراکز مشاوره خدمات کارآفرینی درخصوص میزان اعتماد مردم به فروشگاه‌های اینترنتی گفت: اینکه خرید اینترنتی نسبت به سال گذشته بیشتر شده نشان دهنده اعتماد بیشتر مردم هم هست یعنی با اینکه شاید کم و کاستی‌هایی هم وجود دارد مثلا کالا اشتباه ارسال می‌شود یا خراب است و... اما باید توجه کرد آن دسته از افرادی که خرید خوب داشتند هم تقاضای خود را افزایش دادند.

او در ادامه با اشاره به مزایای خرید آنلاین بیان کرد: در خرید آنلاین افراد قیمت تمام محصولات را مقابل چشم خود می‌بینند و دیگر نیازی نیست در سطح شهر در مغازه‌ها دنبال آن کالا بگردند تا ببینند چند است همچنین برخی کالاها آپشن و مشخصات بهتری دارند که به راحتی قابل مشاهده و مطالعه است درواقع اطلاعاتی که در خرید آنلاین نزد مشتری قرار دارد به هیج عنوان در خرید حضوری وجود ندارد بنابراین به دلیل موارد فوق و همچنین کمترین اتلاف وقت، خرید آنلاین بهترین نوع خرید است.

جانی درمیان ضمن توصیه به مردم گفت: «ای نماد» مجوز و مرجع سامانه‌های فروش یا شبکه‌های اجتماعی مربوط به فروش، است و توصیه ما به مردم این است به جای اینکه از سایت‌های متفرقه خرید کنند، از فروشگاه‌های اینترنتی یا شبکه‌های اجتماعی خرید کنند که این مجوز را داشته باشد چون درصورت لزوم، امکان شکایت و پیگیری آن راحت تر است.

او افزود: پیشنهاد می‌کنم مردم به جای خرید از صفحات اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی از فروشگاه‌های اینترنتی خرید کنند که مجوز «ای نماد» را داشته باشند البته اگر از این منابع هم می‌خواهند خرید کنند، دقت داشته باشند که این صفحات حتما مجوزهای لازم مانند ای نماد یا رسانه را داشته باشند.

رئیس هیات مدیره کانون عالی مراکز مشاوره خدمات کارآفرینی از اجرای پلتفرمی برای رساندن کالا با کمترین قیمت به دست مشتریان خبر داد و اظهار کرد: به زودی یک پلتفرمی راه میفتد که خریدار را به سمت کمترین قیمت می برد. در حال حاضر دو  مرحله آن اجرا شده است و انشالله به زودی با اجرایی شدن کامل آن، کالاها با قیمت پایین به دست مردم می‌رسد.

باید گفت با آغاز محدودیت‌های شدید کرونایی و تعطیلی بسیاری از مراکز و مشاغل در دو هفته، بسیاری از شهروندان برای تامین برخی از مایحتاج خود مجبور هستند به خرید آنلاین از صفحات مجازی و فروشگاه‌های آنلاین روی بیاورند که بعضا منجر به کلاهبرداری و تخلفاتی می شود و درنهایت شهروندان در این عرصه متضرر می شوند، امری که سبب شد تا پلیس فتا در گفتگو با خبرنگار برنا در این خصوص هشدارهایی صادر کند.

هشدار در خصوص خریدهای آنلاین در ایام تعطیلات کرونایی/از پرداخت بیعانه خودداری کنید/فقط از فروشگاه های دارای نماد اعتماد خرید کنید

سرهنگ داود معظمی گودرزی، رئیس پلیس فتا تهران بزرگ در این خصوص به خبرنگار برنا گفت: با توجه به تعطیلاتی که از اول آذر ماه متوجه برخی از مشاغل شده است، شهروندان از خریدهای اینترنتی و فروشگاه های مجازی بیشتر استفاده خواهند کرد.

او افزود: بر اساس پرونده هایی که تا این لحظه در پلیس فتا تشکیل شده است چند مورد باید مورد توجه شهروندان قرار گیرد تا مورد کلاهبرداری قرار نگیرند. 

این مقام انتظامی با هشدار به شهروندان خاطرنشان کرد: شهروندان فقط و فقط از فروشگاه هایی اقدام به خرید کنند که نماد اطمینان یا e را دارند، خرید کنند. در صورتی که جرم یا تخلفی صورت گیرد، متصدیان این سایت ها به راحتی قابل پیگرد هستند و شهروندان می توانند خریدهای خود را پیگیری کنند.

رئیس پلیس فتا تهران بزرگ تصریح کرد: شهروندان اگر مجبور به خرید از صفحات مجازی شدند که نماد اطمینان ندارند به هیچ وجه اقدام به پرداخت بیعانه نکنند. شهروندان به هیچ وجه تا زمانی که کالا را به صورت سالم دریافت نکرده اند نباید هیچ پولی پرداخت کنند و به طرف مقابل اعتماد کنند.

سرهنگ معظمی گودرزی اظهار کرد: برخی از افرادی که در فضای مجازی اقدام به فعالیت می کنند ممکن است که کلاهبردار باشند و شهروندان نباید اعتماد کنند. در فضای مجازی با وعده های دروغین و پر زرق و برق نشان دادن کالاها ممکن است شهروندان را فریب دهند و از آن ها بیعانه گرفته و متواری شوند.

او افزود: روزانه پرونده های زیادی در این رابطه به پلیس فتا ارجاع داده می شود و شهروندان زیادی به این علت متضرر شده اند.

رئیس پلیس فتا تهران بزرگ گفت: عدم تحویل کالا، تحویل کالای مخدوش و یا تحویل کالای متقلبانه از جمله تخلفات پر تکرار این حوزه است. در این راستا چندین باند متخلف در این حوزه منهدم شده‌اند.

از فروشگاه‌های اینترنتی حمایت کنیم، آنها هم اعتمادمان را جلب کنند

چه بخواهیم چه نخواهیم، چه طرفدار تکنولوژی باشیم چه نباشیم، این روزها مجبور به استفاده از فروشگاه‌های اینترنتی هستیم و جدا از پوشاک حتی برخی مواد غذایی و مایحتاج خود را هم باید از این طریق تهیه کنیم تا به قطع شدن زنجیره بیماری کرونا کمک کنیم پس بهتر است با یک خرید آگاهانه و هوشمندانه هم نیازمان را برطرف کنیم هم برای فروشنده مشکلی ایجاد نکنیم هم پرونده‌ای روی پرونده‌های دستگاه‌های قضائی نگذاریم درمقابل فروشندگان فروشگاه‌های اینترنتی هم باید با ارئه بهترین خدمات و برخورد مناسب و محترمانه با خریدار، او را راضی نگه دارند تا هم مشتری ثابتشان شود هم با این جلب اعتماد، چند مشتری دیگر هم معرفی کند درواقع «جلب اعتماد» و «احترام» دو رمز تداوم هر کسب و کار آنلاینی است که هر مدیر فروشی باید بداند.

//انتهای پیام: 7