تکنیک‌های استفاده از میکروفون برای ضبط پادکست

به گزارش برنا، شنوندگان پادکست انتظار صدایی باکیفیت، بدون نویز و دلنشین دارند. بسیاری از مشکلات را می‌توان در مراحلهٔ ویرایش برطرف کرد ولی این کار مستلزم صرف زمان، انرژی و پول است که باید برای کارهای دیگری مثل تولید محتوا، دعوت مهمان، تبلیغات و کنار گذاشته شود نه ویرایش. 

بهترین راه برای کاهش زحمات در مرحلهٔ ویرایش و تدوین، به‌کارگیری تکنیک‌های مناسب استفاده از میکروفون است. در این مقاله تعدادی از این تکنیک‌ها را بیان می‌کنیم.

۱- میکروفون مناسب بخرید

نیازی به خرید میکروفون ۵ هزار دلاری نیست. حتی با یک میکروفون ۱۰۰ دلاری هم می‌توانید بهترین اپیزودها را ضبط کنید. ولی چه میکروفونی؟

دو نوع میکروفون داریم:

میکروفون‌های کاندنسر (خازنی):

 پاسخ فرکانسی عالی و قدرت خوبی در انتقال جزییات دارند؛ صدا بسیار شفاف و باکیفیت است. ولی مشکل این میکروفون‌ها این است که حساسیت بالای آن‌ها باعث می‌شود تا هر صدایی اعم از صدای تنفس، جابه‌جایی صندلی، سوت زدن دریچهٔ کولر، فن‌های کیس و حتی لیس زدن شیر توسط سگ خانگی‌تان ضبط شود. 

میکروفون‌های خازنی بیشتر برای اهداف استودیویی ساخته شده‌اند و به میکروفن استودیویی معروف هستند؛ بنابراین برای بهره‌گیری حداکثری از آن‌ها باید در یک محیط آکوستیک استفاده شوند. استفاده از میکروفون‌های کاندنسر، نیازمند مهارت و تکنیک است و افرادی که از آن استفاده می‌کنند ترسی از ویرایش‌های سنگین ندارند.

میکروفون‌های داینامیک:

برای ضبط وکال و صداهای بلند ایده‌آل هستند. این میکروفون‌ها حساسیت کاندنسرها را ندارند و به همین خاطر گزینه‌ای مناسب برای ضبط پادکست هستند؛ ضمن اینکه قیمت پایین‌تری هم دارند.

پیشنهاد ما لااقل برای پادکسترهای مبتدی، استفاده از میکروفون‌‌های داینامیک است. البته انتخاب نهایی بستگی به شرایط شما دارد. به یک فروشگاه بروید و هر دو میکروفون را از نزدیک تست کنید. در تهران ملودی، مقالات زیادی با موضوع بهترین میکروفون‌های داینامیک و کاندنسر وجود دارد.

۲- فاصلهٔ مناسب را پیدا کنید

فاصلهٔ دهان تا میکروفون، روی کیفیت صدا اثر می‌گذارد. فاصله اگر دور باشد صدای محیط بر صدای شما غلبه می‌کند. اگر نزدیک باشد صدای شما بی‌رمق و گنگ شنیده می‌شود. بهترین فاصله، یک وجب از دهان تا میکروفون است. یک وجب برای همه نیست. بعضی‌ها چون جنس صدای ضخیمی دارند باید فاصلهٔ بیشتری بگیرند؛ اما معمولاً حداقل فاصله، همین یک وجب است. هر کسی باید بر اساس شرایط و استایل خودش این فاصله را تنظیم کند.

۳- فاصلهٔ خود را حفظ کنید

بعد از پیدا کردن فاصلهٔ طلایی، سعی کنید در طی ضبط در همین فاصله باقی بمانید. وقتی به هر دلیلی از میکروفون دور می‌شوید (مثلاً موقع تکیه‌دادن به صندلی)، حجم صدای شما کاهش می‌یابد و صدای محیط وارد میکروفون می‌شود. همینطور اگر خیلی نزدیک شوید، بلندی صدا بیش از حد مطلوب خواهد شد و ممکن است هوای خروجی دهان در هنگام ادای برخی از حروف منتقل شود. در صورت رعایت نکردن فاصلهٔ مناسب، کارهای ویرایشی سنگینی منتظر شما است.

۴- به میکروفون دست نزنید

تکنیک‌های مختلفی برای گرفتن میکروفون وجود دارد؛ اما به خاطر پیچیدگی و اثرگذاری کم این تکنیک‌ها از بیان آن‌ها صرفنظر می‌کنیم. برای ضبط پادکست، بهترین حالت، نصب میکروفون روی پایهٔ مخصوص است. در طول مدت ضبط، نیازی به جابه‌جایی یا لمس میکروفون ندارید.

۵- صدای محیط را کاهش دهید

صدای شما موقع خارج شدن از دهان ممکن است به اجسام اتاق برخورد کند و به میکروفون بازگردد. این موضوع می‌تواند باعث تولید اکو شود که در حالت شدید برای شنوندگان قابل تحمل نیست.  سعی کنید در اتاقی ضبط کنید که کف آن فرش شده و اجسام بزرگی مثل مبمان پارچه‌ای وجود دارد. دیوارهای وسیع را می‌توانید با پتو بپوشانید (مخصوصاً دیوارِ پشت میکروفون). سرراست‌ترین کار، استفاده از پنل‌های آکوستیک است که دورتادور میکروفون را می‌پوشاند و در انواع پیشرفته به صورت یک اتاقک پیش‌ساختهٔ آکوستیکی به فروش می‌رسد. همچنین با نصب تعدادی دیوارپوش پلاستیکی روی دیوار، تا حد زیادی می‌توانید جلوی اکو را بگیرید.

۶- برای هر نفر از یک میکروفون استفاده کنید

اگر در کنار یک نفر دیگر (دوست شما یا یک مهمان)، پادکست ضبط می‌کنید، بهتر است هر نفر از شما از یک میکروفون استفاده کنید. با در نظر گرفتن فاصلهٔ مناسب تا میکروفون، هیچ راهی وجود ندارد که دو نفر بتوانند در فاصلهٔ مناسبی از آن صحبت کنند. بعلاوه وقتی از دو میکروفون استفاده می‌کنید، صدای هر نفر را می‌توانید در یک ترک مجزا ضبط کنید. این موضوع، ویرایش پادکست را آسان می‌کند.

۷- سرپا بایستید

بسیاری از پادکسترها به صورت ایستاده اجرا می‌کنند. این کار باعث گردش هوای بهتر و آرامش بیشتر عضلات می‌شود. همچنین در این حالت، تعامل با مهمان، محتوا و برگه‌ها آسان‌تر است. مزیت دیگر ایستادن، کاهش رفلکشن میز و صندلی است. برای نگه‌داشتن برگه‌ها و یادداشت‌ها نیازمند یک استند مجزا هستید. برای کاهش انعکاس صدای کاغذ، زیر آن یک تکه فرش مندرس یا یک پارچهٔ ضخیم قرار دهید.

۸- از پاپ‌فیلتر استفاده کنید

هنگام تلفظ بعضی از حروف، حجم هوای بیشتری از دهان خارج می‌شود که ممکن است به صورت نویز در پادکست شنیده شود. به این حروف اصطلاحاً Polisive گفته می‌شود. اگر هنوز به استفاده از میکروفون و قلق‌های آن عادت نکرده‌اید قطعاً‌ با پولیسیوها درگیر خواهید بود. این حالت بیشتر زمانی به وجود می‌آید که خیلی نزدیک به میکروفون قرار بگیرید. آسان‌ترین راه برای حل این مشکل استفاده از پاپ فیلتر است. پاپ فیلتر (POP Filter) قطعه‌ای فلزی یا پلاستیکی (و اغلب مشبک) است که جلوی میکروفون قرار می‌گیرد تا با پخش هوا، جلوی ورود هوا را بگیرد. نتیجه اینکه صدای نهایی صاف‌ و نویز کمی خواهد داشت.

اگر پاپ‌فیلتر در اختیار ندارید یا فعلاً بودجه برای خرید آن ندارید می‌توانید با زاویه‌دار کردن میکروفون (حدوداً ۴۵ درجه مخالف صورت)، تا حد مطلوبی شدت این مشکل را کم کنید. این کار باعث می‌شود تا هوای اضافه به جای برخورد مستقیم با دیافراگم میکروفون از کنار آن که حساسیت کمتری دارد عبور کند. در هر صورت به این ترفند به چشم یک راهکار موقت نگاه کنید؛ نه بهانه‌ای برای نخریدن پاپ‌فیلتر.!

۹- میکروفون را در زاویهٔ درستی قرار دهید

با تنظیم زاویهٔ میکروفون می‌توان کیفیت صدا را تغییر داد. معمولاً دو کانفیگ برای زاویهٔ میکروفون وجود دارد. اولی در راستای محور یا on-axis و دیگری خارج از محور یا off-axis. در حالت محوری، صدای شما با بالاترین وضوح ممکن به گوش مخاطب می‌رسید. این حالت خصوصاً برای زمانی که میکروفون حساسیت کمتری به فرکانس‌های بالا دارد مفید است. حالت خارج از محور بیشتر به درد میکروفون‌های حساس مثل انواع کاندنسر می‌خورد. اگر احساس می‌کنید صدای شما خشن یا دارای سیبلانت‌های زیاد است، این زاویهٔ میکروفون مناسب شماست. میزان زاویه بر اساس شرایط محیط، نوع میکروفون، حجم صدا و عوامل دیگر متغیر است؛ بنابراین تنها کسی که می‌توانید زاویهٔ طلایی را به دست آورد خودِ شما هستید.

۱۰- از هدفون استفاده کنید

ما هیچ‌وقت مثل شنوندگان پادکست صدای خودمان را نمی‌شنویم؛ چون گوشمان دورتر از دهان قرار گرفته است. هدفون، گوش شما را نزدیک دهانتان قرار می‌دهد؛ بنابراین می‌توانید آنگونه که دیگران می‌شنوند، بشنوید. 

با هدفون کنترل بیشتری روی ولوم و تن صدای خود خواهید داشت. مغز شما با شنیدن صدایتان، مشکلات آن را تشخیص داده و سعی می‌کند تن صدا و دیگر مشخصه‌های آن را اصلاح کند. بدین ترتیب صدای نهایی بهبود چشمگیری خواهد داشت. 

این موضوع خصوصاً زمانی که یک مهمان دارید اهمیت پیدا می‌کند. آن‌ها تجربهٔ شما را در استفاده از میکروفون ندارند؛ بنابراین نمی‌دانند که صدایشان خوب است یا نه. وقتی مهمان شما هدفون داشته باشد، خودش صدایش را می‌شنود و بر اساس آن اصلاحات لازم را انجام می‌دهد؛ بنابراین نیازی نیست شما به او چیزی گوشزد کنید.

بعلاوه هدفون کمک می‌کند تا نویزهای محیط را کشف کنید. اگر نویز یا صدای اضافه‌ای بشنوید می‌توانید بدون صرف وقت برای ادیت، در همان مرحلهٔ ضبط، منبع صدا را شناسایی و قطع کنید.

۱۱- منابع نویز را شناسایی و متوقف کنید

در حالت ایده‌آل، نباید چیزی جز صدای شما وارد میکروفون شود؛ ولی در عمل اینطور نیست؛ مخصوصاً وقتی در اتاقی غیرآکوستیک ضبط می‌کنید. نویزها اپیزود شما را غیرحرفه‌ای نشان می‌دهند و حتی ممکن است افراد از شنیدن آن صرف‌نظر کنند. سعی کنید قبل از ضبط، تمام منابع صدای اتاق را شناسایی و فکری به حالشان بکنید. از جملهٔ آن‌ها:

• فن کامپیوتر؛
• کیبورد و ماوس؛
• نوتیفیکیشن‌های گوشی؛
• گربه و سگ خانگی؛
• هواپیما؛
• روشن و خاموش شدن آبگرمکن؛
• زنگ تلفن ثابت؛
• کولر؛
• برخورد آب به سینک آشپزخانه؛
• برخورد باد به پنجره؛
• جابه‌جایی صندلی؛
• تردد خودروها در کوچه یا صدای بچه‌ها.

این نویزها در میکروفون‌های کاندنسر شدت بیشتری دارند. بهترین راه برای تشخیص صداهای محیط این است که چند دقیقه بدون اینکه حرفی بزنید، صدای محیط را ضبط کنید.

۱۲- گین را تنظیم کنید

قبل از هر جلسهٔ ضبط، تنظیم گین میکروفون ضروری است. برای این کار DAW یا هر نرم‌افزاری دیگری که سطح Gain‌ را به شما نشان می‌دهد باز کنید. شروع کنید به صحبت کردن، پیچ گین را کم کم افزایش دهید تا سطح گین در محدودهٔ منهای 6 دسی‌بل ثابت شود. دقت کنید حتماً صدای عادی خود را مرجع قرار دهید.

۱۳- صدایتان را تنظیم کنید

علاوه بر تنظیم گین، حجم صدای خودتان را هم باید کنترل کنید. اگر بلندی صدای شما بیش از SPL میکروفون باشد، خروجی، اوردرایو یا کلیپ می‌شود. صدا هرچه بلندتر باشد، شدت انعکاس از دیوارها و اجسام اطرافتان بیشتر می‌شود. در کانفیگ‌های چند میکروفونی، صدای بلند ممکن است به میکروفون‌های مجاور نشت کند و باعث سردرد مخاطب شود. این اشکال را نمی‌توان در مرحلهٔ ویرایش به راحتی برطرف کرد.

تنظیم حجم صدا بستگی به تجربه و تمرین شما دارد. اگر استایل پادکست، به گونه‌ای است که حجم صدای آن ممکن است در مواقعی زیاد شود، در هنگام افزایش صدا، فاصلهٔ خود را از میکروفون افزایش دهید تا مشکلات یاد شده کمرنگ شود. اگر قرار است با صدای آهسته صحبت کنید، فاصلهٔ خود را اندکی نزدیک‌تر کنید تا شنونده بدون زحمت بتواند آن را بشنود. بعلاوه هنگامی که حرف نمی‌زنید فاصلهٔ خود را به میزان کافی از میکروفون افزایش دهید تا شنونده، صدای نفس‌هایتان را نشنود. حتی می‌توانید در بعضی از میکروفون‌ها که دارای دکمهٔ خاموش هستند، هنگام سکوت، میکروفون را کاملاً خاموش کنید.

۱۴- روی میکروفون‌ لیبل بچسبانید

هنگام استفاده از چند میکروفون، احتمالاً هر یک از آن‌ها را بر اساس کاربردی که دارند تنظیم کرده‌اید. بهتر است تنظیمات انجام شده برای هر میکروفون را به صورت یک لیبل روی آن بچسبانید تا به عنوان یک مرجع بتوانید برای میکروفون‌های دیگر یا هنگام تنظیم مجدد همان میکروفون‌ها استفاده کنید.

۱۵- از دو میکروفون استفاده کنید

حتی برای ضبط سولو، دو میکروفون بهتر از یک میکروفون است؛ چون همیشه یک صدای بکاپ دارید.

۱۶- از کابل مرغوب استفاده کنید

کابل نامرغوب حتی صدای بهترین میکروفون‌ها را هم خراب می‌کند. کابلی خوب است که تا حد امکان کوتاه باشد، پوشش مناسبی داشته باشد و جنس فیش آن باکیفیت باشد. فیش بعضی از کابل‌ها روکش طلا دارد که باعث انتقال بهتر سیگنال و کاهش نویزها می‌شود.

۱۷- از چند رنگ کابل استفاده کنید

یک استودیوی ضبط پادکست ممکن است میکروفون‌ها و تجهیزات متعددی داشته باشد و این یعنی در هم تنیدگی بیشتر کابل‌ها. پیشنهاد می‌کنیم از کابل‌هایی با رنگ‌های مختلف استفاده کنید تا ردگیری‌شان آسان‌تر شود. همچنین می‌توانید از بست‌های پلاستیکی برای جمع کردن کابل‌ها استفاده کنید.

۱۸- پایه را از زمین جدا کنید

اگر از پایهٔ رومیزی یا حتی استند ایستادهٔ زمینی استفاده می‌کنید زیر آن یک زائده پلاستیکی (فوم‌های آکوستیک یا پدهای ارزان‌قیمت) قرار دهید تا از سطح میز و زمین فاصله بگیرد. این زائدهٔ پلاستیکی، شوک‌های احتمالی را خنثی می‌کند.

۱۹- قبل از استفاده از میکروفون، غذای شیرین یا نشاسته‌ای نخورید

صدای اضافهٔ دهان باعث حواس‌پرتی مخاطب می‌شود؛ به خصوص هنگامی که از میکروفون‌های کاندنسر (خازنی) استفاده می‌کنید. سعی کنید چند ساعت قبل از استفاده از میکروفون، از خوردن غذاهای شیرین و نشاسته‌دار مثل نان، ماکارونی و چیپس سیب‌زمینی خودداری کنید. نشاستهٔ موجود در این غذاها، ضمن افزایش بزاق دهان آن را غلیظ می‌کند. حتی اگر نشاسته نخورده‌اید سعی کنید یک عدد سیب ترش، لیمو، آب‌لیمو یا سرکه مصرف کنید. این کار باعث کاهش غلظت بزاق دهان و تبعاً کاهش صداهای اضافهٔ ناشی از آن می‌شود. حتی بعضی از پادکسترها، قبل از ضبط، مسواک می‌زنند. شما هم بد نیست این کار را انجام دهید.