سرنوشت پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق پس از حمله ایران به عین الاسد

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های برنا، این روز‌ها بحث حضور نظامیان آمریکایی در عراق به ویژه پس از مصوبه اواخر سال گذشته میلادی پارلمان عراق مبنی بر ضرورت خروج این نظامیان بیش از هر زمان دیگری مطرح شده و در این راستا تلاش ما این است که به بررسی حضور نظامی آمریکا از سال ۲۰۰۳ تاکنون و احداث پایگاه‌های نظامی و توسعه آن بپردازیم.

قدرت‌های بزرگ به ویژه آمریکا به دنبال ایجاد پایگاه‌های نظامی در نقاط مختلف دنیا هستند که کشور‌های عربی هم از این قاعده مستثنی نیست و این به دلایل متعددی است که یا به منافع حیاتی قدرت‌های بزرگ مربوط می‌شود یا در مناطقی که در آن نفت وجود دارد و علت حضور قدرت‌های بزرگ به ویژه آمریکا در سرزمین‌های عربی هم نفت است.

آمریکا حدود ۶۵۰ پایگاه نظامی در ۱۳۰ کشور دنیا دارد و بیشتر آن‌ها را پس از حوادث یازده سپتامبر تاسیس کرده است و البته این بدان مفهوم نیست که قبلا این پایگاه‌ها وجود نداشته است بلکه آن‌ها را پس از آن تاریخ توسعه داده است تا هژمونی خود را در جهان تقویت کند.

احداث این پایگاه‌ها به دلایل راهبردی رخ می‌دهد و این پایگاه‌ها به مثابه لجستیکی عمل می‌کنند و در برهه کنونی آمریکا بیش از هر زمان دیگری در راستای تقویت پایگاه‌های خود در کشور‌های عربی از جمله قطر، عربستان، کویت، بحرین و عراق حرکت می‌کند. این پایگاه‌ها در جهان عرب نقش مهمی در حمله به عراق داشته‌اند. این پایگاه‌ها تهدیدی برای امنیت ملی عربی به ویژه از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۰ بوده و هست.

پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق

حضور نظامی آمریکا در عراق به دو دوره تقسیم می‌شود؛ نخست، پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ و تبعات دردناکی که برای مردم عراق از قتل و کشتار و بی‌ثباتی به همراه داشت. «جرج بوش» حضور نظامیان آمریکایی را پس از دیکته خود به مقامات عراقی تا ۲۰۱۱ ماندنی کرد و این هنگامی بود که در سال ۲۰۰۸ توافقی امنیتی امضا کرد که این نظامیان تا ۲۰۱۱ در عراق بمانند. هنگامی که «باراک اوباما» در ژانویه ۲۰۰۹ روی کار آمد تلاش کرد که حضور این نظامیان را تمدید کند؛ اما عراقی‌ها زیر بار نرفتند؛ و در سال ۲۰۰۹ «باراک اوباما» رئیس جمهوری وقت آمریکا از خروج نظامیان آمریکایی از عراق تا پایان سال ۲۰۱۱ خبر داد.

دوره نخست، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ به طول انجامید و «باراک اوباما» رئیس جمهور وقت آمریکا مجبور به خارج کردن نظامیان آمریکا تحت فشار مقاومت مردم و مرجعیت دینی عراق، شد. آن‌ها در هشتم دسامبر ۲۰۱۱ عراق را ترک کردند؛ برخی منابع شمار نظامیان آمریکایی قبل از خروج درسال ۲۰۱۱ را تا ۱۵۰ هزار و برخی دیگر تا ۱۷۰ هزار نظامی تخمین زدند.

دوره دوم، سال ۲۰۱۴ و آن هنگامی بود که واشنگتن تصمیم به اعزام نظامیان به عراق گرفت و این به بهانه داعش بود.

آمریکایی‌ها با ایجاد داعش (آنگونه که دونالد ترامپ اذعان کرد که داعش زاییده واشنگتن است) دوباره راهی برای ورود به عراق پیدا کردند. آن‌ها که از در بیرون رفته بودند این بار از پنجره بازگشتند.

اوباما دستور بازگشت نظامیان آمریکا را به عراق داد و شمار این نظامیان به بیش از پنج هزار نفر رسید که ترامپ از کاهش این نیرو‌ها خبر داد که در عمل تحرکی خاصی انجام نشده است. در این سال حدود هزاران نظامی بیگانه ضمن ائتلاف مذکور وارد عراق شدند که تقریباً ۷۰ درصد آن‌ها را آمریکایی‌ها تشکیل می‌دادند؛ درحالی که عراق توانست به همت گروه‌های مقاومت بر گروه تروریستی تکفیری داعش پیروز شود و ضمن اینکه بهانه ائتلاف آمریکایی برای ماندن در عراق مبارزه با داعش بود٬ نیرو‌های این ائتلاف هرچند حضور خود را کمرنگ کردند، اما همچنان اصرار بر ابقای خود در این کشور دارند.

پارلمان عراق در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ با حضور بیش از ۱۷۰ نماینده در پی شهادت سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» به‌دست تروریست‌های آمریکایی همراه با تصویب مصوبه اخراج نظامیان بیگانه٬ بر پایان نقش ائتلاف آمریکایی در این کشور نیز تأکید کرد.

پس از آن خبر‌هایی منتشر شد که ائتلاف بین‌المللی موسوم به مبارزه با داعش، بخشی از نیرو‌ها و مقر خود در بغداد را به کویت منتقل کرده است و حتی احزاب عراقی خواستار کاهش همکاری با ائتلاف بین‌المللی آمریکا شدند.

بر اساس آخرین آماری که «عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر سابق عراق در آوریل ۲۰۱۹ اعلام کرده بود٬ تعداد نیرو‌های آمریکایی در عراق به حدود ۱۰ هزار نظامی و مستشار می‌رسید.

اما در تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۰ «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا چند هفته پس از اعلام مصوبه پارلمان عراق مبنی بر اخراج نیرو‌های آمریکایی و بیگانه از خاک عراق مدعی شد که تعداد نیرو‌های ایالات متحده در عراق به ۵ هزار نفر رسیده و همچنان در حال کاهش است.

پایگاه‌هایی که آمریکا در خاک عراق دارد با پایگاه‌های سایر کشور‌های عربی کاملاً متفاوت است، در واقع، محور اساسی نیروی زمینی آمریکا در خلیج فارس، همین نظامیانی هستند که در خاک عراق حضور دارند و توان نظامی ارتش آمریکا از طریق این پایگاه‌های نظامی در عراق تأمین می‌شود.

همچنین حمله داعش به عراق در ۲۰۱۴ نیز بهانه تازه‌ای برای آمریکا بود تا بتواند تعداد پایگاه‌های خود را در عراق افزایش دهد.

شمار پایگاه‌های آمریکا در عراق تا سال ۲۰۲۰

باوجود اینکه منابع رسمی آمریکا درباره این پایگاه‌ها اطلاعی نداده‌اند؛ اما طبق گزارش‌های رسانه‌ای، واشنگتن پایگاه‌های متعددی در عراق دارد.

پایگاه ابوغریب

این اولین پایگاه نظامی آمریکا در عراق پس از اشغالش در سال ۲۰۰۳ بود که در شهر ابوغریب در ۳۲ کیلومتری از بغداد و چند کیلومتری فرودگاه بغداد واقع شده است.

پایگاه فلوجه

این پایگاه که نظامیان آمریکایی از آن‌ها استفاده کردند در فلوجه در استان الانبار در غرب عراق واقع شده و در نزدیکی پایگاه دیگری با نام «کمپ باهاریا» خارج از شهر فلوجه قرار دارد.

پایگاه القائم

پایگاه القائم که در الانبار عراق واقع شده است. این پایگاه در نزدیکی گذرگاه مرزی عراق و سوریه یعنی «القائم» واقع شده و مهم‌ترین نقطه ارتباطی دو کشور محسوب می‌شود. القائم همچنین از نظر اطلاعاتی برای آمریکا اهمیت بالایی دارد.

پایگاه «اشرف» یا «الاسد الاحمر»

این پایگاه در شهر «خالص» در استان دیالی عراق در نزدیکی مرز عراق با ایران واقع شده است که نام «اشرف» یا «الاسد الاحمر» دارد.

پایگاه العداله

در منطقه «الکاظمیه» در بغداد و با نام پایگاه «بانزی» معروف است که از آن در سال ۲۰۰۶ برای اعدام صدام و دیگران سران رژیم بعث از جمله «علی حسن المجید» معروف به «علی شیمیایی» در سال ۲۰۱۰ استفاده شد.

پایگاه اسکایز

در استان نینوا در شمال عراق در چند کیلومتری تلعفر واقع شده است و هدف از تاسیس آن پشتیبانی از نظامیان آمریکایی بود و باند هواپیما و بیمارستان در آن قرار دارد.

پایگاه النصر

در بغداد واقع شده است و یکی از مهمترین پایگاه‌های نظامی پس از جنگ آمریکا علیه عراق محسوب شده و در نزدیکی فرودگاه بغداد واقع شده است.

پایگاه بوکا

در حومه شهر «ام القصر» در استان بصره در جنوب عراق واقع شده است و یکی از مهمترین مراکز نظامی آمریکا در عراق پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ محسوب شده و ارتش آمریکا در آن یکی از خطرناکترین زندانیان را جای داد.

پایگاه زرباطیه

در استان واسط در مرز ایران و عراق واقع شده است و چند سال پس از اشغال عراق به دست آمریکا احداث شد.

پایگاه الرطبه

این پایگاه در استان الانبار واقع شده و به‌دلیل قرار داشتن در مرز سوریه و عراق دارای اهمیت استراتژیک زیادی است.

پایگاه التاجی

در بغداد واقع شده و مورد استفاده نظامیان آمریکایی است. پایگاه نظامی مهمی در شمال بغداد است که نظامیان آمریکایی در آن قرار دارند. این پایگاه در ۲۷ کیلومتری شمال بغداد تأسیس شده و توجیه و بهانه آمریکایی‌ها برای ایجاد این پایگاه٬ آموزش نیرو‌های عراقی برای مبارزه با تروریسم در عراق است.

پایگاه عین الاسد

این پایگاه در ناحیه «البغدادی» در الانبار در شمال غرب عراق واقع شده است و حدود ۱۵۰۰ نظامی آمریکایی و نظامیان نروژی و کانادایی آنگونه که روزنامه نیویورک تایمز نوشته، در آن هستند. در سال ۲۰۰۷ «بوش پسر»، در سال ۲۰۰۹ «باراک اوباما» و در دسامبر ۲۰۱۸ «ترامپ» و در نوامبر ۲۰۱۹ «مایک پنس» معاون ترامپ از آن بازدید کردند. نظامیان آمریکایی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ به دنبال اشغال عراق از آن استفاده کردند. سال ۲۰۱۴ مرکز عملیات ائتلاف آمریکایی علیه داعش شد. شمار نظامیان در ۱۵۰۰ نظامی آمریکا و ۷۰ نظامی نروژی و کانادایی است. در هشتم ژانویه ۲۰۲۰ هدف حملات موشکی ایران قرار گرفت. به دنبال این حمله موشکی، آمریکا به ویژه دونالد ترامپ مدعی شد که هیچ گزندی به نظامیان آمریکای وارد نشده است؛ اما آماری که پس از آن از مخابره شده گواه دروغ بودن ادعا‌های ترامپ و مسئولان آمریکایی بود.

پایگاه الحبانیه

در استان الانبار قرار دارد. این پایگاه نیز در استان الانبار و مرز سوریه با عراق ایجاد شده و به همین دلیل از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است.

این دو پایگاه مهم نظامیان آمریکایی در استان الانبار در غرب عراق و در مجاورت سوریه و اردن هستند.

پایگاه ویکتوری

در نزدیکی فرودگاه بغداد واقع شده است. این پایگاه در فرودگاه بین‌المللی بغداد تأسیس شده و از نظر اطلاعاتی اهمیت بالایی برای آمریکایی‌ها دارد.

پایگاه بسمایه

این پایگاه در جنوب بغداد واقع شده است.

چند پایگاه در اقلیم کردستان عراق: نظامیان آمریکایی در چند پایگاه یکی در نزدیکی «سنجار»، «باشور»، «اربیل» «اتروش»، «مخمور» و «الحریر» و دو پایگاه در شهر «حلبچه» در استان سلیمانیه در نزدیکی مرز با ایران دارند. پایگاه اربیل در مجاورت فرودگاه بین‌المللی اربیل واقع شده و نظامیان آمریکایی می‌توانند بدون اجازه دولت عراق از طریق این فرودگاه وارد این کشور شوند. پایگاه «باشور» در شمال شرق اربیل قرار داشته و نزدیکترین پایگاه به ایران محسوب می‌شود. «اتروش» در مرز شمالی استان نینوا واقع شده است. پایگاه «مخمور» این پایگاه در جنوب غرب استان اربیل قرار دارد و طبق اطلاعات، نظامیان آمریکایی از این پایگاه هسته‌های مخفی داعش را مدیریت می‌کردند. «الحریر» که در شمال استان اربیل قرار دارد و یکی از پایگاه‌های جایگزینی آمریکا در سوریه به شمار می‌رود که به عراق منتقل شده است.

التون کوبری

در ۵۰ کیلومتری اربیل و در شمال غرب کرکوک واقع شده است.

پایگاه هوایی بلد

در استان صلاح الدین قرار دارد و نظامیان و هواپیما‌ها از جمله اف ۱۶ در آن قرار دارند. یکی از مهمترین پایگاه‌های نظامی است که نظامیان آمریکایی در عراق از آن استفاده می‌کنند و اسامی دیگری هم دارد که از جمله بارزترین آن‌ها «آناکونداست» و در ۶۰ کیلومتری شمال بغداد واقع شده است.

پایگاه «رینج» یا پایگاه کرکوک

در استان کرکوک واقع در شمال عراق قرار دارد.

پایگاه القیاره

در ۵۸ کیلومتری از جنوب شهر موصل واقع شده و بزرگترین پایگاهی است که فرودگاه نظامی مهمی دارد. این پایگاه هوایی در شمال عراق و جنوب شرق استان نینوا واقع شده است و از این نظر که جاده راهبردی بغداد به ترکیه از نزدیکی این پایگاه می‌گذرد دارای اهمیت استراتژیک بالایی است.

پایگاه «کی ۱»

این پایگاه در کرکوک واقع شده است. این پایگاه یک مقر نظامی و هوایی محسوب می‌شود که در نزدیکی حومه شمال غربی کرکوک واقع شده و نظامیان آمریکایی همراه با نیرو‌های پلیس فدرال عراق و نیرو‌های مبارزه با تروریسم این کشور به‌صورت مشترک در این پایگاه حضور دارند.

پایگاه‌های تحت تاسیس: برخی گزارش‌های رسانه‌ای از دو پایگاه جدید در «الرمانه» در نزدیکی شهر «القائم» و دیگر در منطقه «الرطبه» در غرب شهر الانبار خبر دادند.

هدف آمریکا از احداث پایگاه‌های نظامی در عراق

همانطور که گفته شد این پایگاه‌ها خطری برای امنیت ملی کشور‌هایی است که این پایگاه‌ها در آن قرار دارد. آمریکا از این پایگاه‌ها برای دیکته سیاست‌های خود برای حاکمان این کشور استفاده می‌کند و از آن‌ها علیه کشور‌های دیگر استفاده می‌کند مشابه آنچه درباره پایگاه‌های آمریکا در منطقه در جنگ عراق رخ داد.

حمایت از منافع و شرکت‌های بزرگ آمریکایی در برابر خطرات و دور کردن شرکت‌های کشور‌های دیگر در کشوری که آمریکا در آن حضور نظامی دارد از دیگر اهداف آمریکا از ایجاد این پایگاه‌های نظامی است.

همچنین هدف دیگر کنترل تحولات سیاسی و امنیتی عراق و رقم زدن اوضاع به نفع واشنگتن است. در این راه نابودی سرمایه بشری عراق و ارتکاب جنایات مشروع جلوه داده می‌شود. آمریکایی‌ها از هنگام اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ تاکنون مرتکب جنایت زیادی شده‌اند که جنایت میدان «النسور» از سوی مزدوران «بلک واتر» وابسته به ارتش آمریکا و نیز حملات به نیرو‌های حشد شعبی بارزترین این جنایات بوده است.

در واقع آمریکا با پایگاه‌های نظامی خود به نمایش قدرت می‌پردازد تا حاکمان عراق را تحت تاثیر قرار دهد. این پایگاه‌های نظامی به مثابه مناطق خودمختاری هستند که نظامیان آمریکایی هر کاری که دلشان بخواهد انجام می‌دهند بدون اینکه اطلاعی به بغداد بدهند و در واقع اصلا آن‌ها حساب نمی‌کنند.

سال ۲۰۲۰ سال عقب نشینی نظامیان آمریکا پس از سیلی محکم موشکی ایران

سال ۲۰۲۰ با جنایت ترور ناجوانمردانه سردار قاسم سلیمانی به دست ارتش تروریست آمریکا شروع شد و این در سوم ژانویه این سال بود که سپهبد سلیمانی به همراه ابومهدی المهندس و همرزمانشان در نزدیکی فرودگاه بغداد هدف قرار گرفتند و به شهادت رسیدند.

ایران در واکنش به این اقدام ارتش آمریکا، در نخستین ساعات بامداد روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه و ساعتی پیش از به خاک سپردن پیکر مطهر سپهبد شهید سلیمانی، حملات سنگین موشک‌های بالستیک نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پایگاه «عین‌الاسد» در عراق که محل استقرار نیرو‌های آمریکایی است، انجام شد.

به گفته کارشناسان، این سیلی آنچنان سنگین بود که آمریکایی‌ها را مجبور کرد برای کاستن از دردش به پروپاگاندای رسانه‌ای خود متوسل شوند؛ لذا از همان دقایق نخست، ماشین دروغ‌پردازی رسانه‌ای آمریکایی‌ها نیز روشن شد، تا بلکه افکار عمومی جهانیان را از شکسته شدن هیمنه پوشالی قدرت نظامی آمریکا منحرف سازد.

در حالیکه مقامات آمریکایی در شوک ضرب سیلی ایران قرار داشتند، اختاپوس رسانه‌ای آمریکایی‌ها برای انحراف افکار عمومی جهانیان، در گام اول، استراتژی رسانه‌ای «کوچک‌نمایی» را اتخاذ کرد و رسانه‌های غربی با استناد به توئیت ترامپ مبنی بر اینکه «همه چیز خوب است»، این خط خبری را دنبال کردند که حملات موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد بدون تلفات بوده و خسارات چندانی را در برنداشته است!

اما واقعیت این است که این حمله موشکی ایران به عین الاسد و درهم شکستن هیمنه واشنگتن و نیز مصوبه پارلمان عراق مبنی بر لزوم خروج نظامیان آمریکایی از عراق سبب شد که آمریکا دست به جابجایی‌هایی در عراق بزند و از برخی پایگاه‌های خود خارج شود و این پایگاه‌ها را تحویل مقامات عراقی دهد. این در نتیجه فشار‌های مردم عراق ضد حضور نظامی آمریکا و مصوبه پنجم ژانویه ۲۰۲۰ حاصل شد.

شروع عقب نشینی نظامیان آمریکایی از برخی پایگاه‌های خود

این فشار‌ها شروع سلسله عقب نشینی نظامیان آمریکایی از برخی پایگاه‌ها را به همراه داشت و این نظامیان از چند پایگاه خارج شدند و این پایگاه‌ها را تحویل مقامات عراقی دادند.

در ۱۹ مارس ۲۰۲۰ پایگاه «الفوسفات» در شهر «القائم» واقع در الانبار عراق تحویل مقامات عراقی داده شد.

در ۲۶ مارس ۲۰۲۰، پایگاه «القیاره» در جنوب موصل تحویل عراقی‌ها شد.

در ۲۹ مارس ۲۰۲۰ نظامیان آمریکایی از k پایگاه کی ۱» کرکوک خارج و آنرا تحویل نیرو‌های عراقی دادند.

در چهارم آوریل سال ۲۰۲۰ پایگاه هوایی «تقدم» در الحبانیه در استان الانبار تحویل عراقی‌ها داده شد.

در هفتم آوریل ۲۰۲۰ نیرو‌های ائتلاف آمریکایی پایگاه ابوغریب در شمال بغداد را ترک و اداره آن را را به نیرو‌های مسلح عراق واگذار کردند. فرماندهی مشترک نظامی عراق امروز (روز سه شنبه ۱۹ فروردین ۹۹) با انتشار بیانیه‌ای کوتاه، بازپس‌گیری این پایگاه را که ششمین پایگاه عراقی تحویل گرفته از نیرو‌های ائتلاف بین‌المللی به سرکردگی آمریکا است را اعلام کرد.

در ۲۵ جولای ۲۰۲۰ نیرو‌های ائتلاف آمریکایی پایگاه «بسمایه» در جنوب شرق عراق را به نیرو‌های عراقی تحویل دادند.

در ۲۳ آگوست ۲۰۲۰ نظامیان آمریکایی از پایگاه «التاجی» واقع در شمال بغداد خارج شده و آن را تحویل نیرو‌های عراقی دادند.

به عقیده کارشناسان، خروج نیرو‌های آمریکایی از برخی پایگاه‌های نظامی، مانوری آشکار برای تحقق دو هدف است: یکی اینکه آمریکا به‌دنبال ایجاد استحکاماتی برای خود در چند پایگاه مشخص با استفاده از سامانه موشکی پاتریوت و تمام امکانات دفاعی است و به‌جای پراکنده شدن نیرو‌ها در مکان‌های مختلف آن‌ها را در چند پایگاه مشخص مستقر کند. هدف دوم نیز مرتبط با تمایل این نیرو‌ها برای دور نگه‌داشتن خود از هر گونه حملات تلافی‌جویانه گروه‌های مقاومت در پاسخ به هر گونه تجاوزات احتمالی آمریکا در آینده است و خود همین مسئله بیانگر مقاصد خطرناک آمریکا در مرحله آتی است.

تاکتیک آمریکایی‌ها برای فرار از خارج کردن نظامیانش از عراق

در این میان این روز‌ها شاهد برخی تحرکات آمریکایی‌ها برای به عقب انداختن خروجشان از عراق است که از جمله آن‌ها می‌توان به تهدید دولت عراق به بستن سفارت این کشور در بغداد و حملات خودساخته به مرکز و هیئت‌های دیپلماتیک - که گروه‌های مقاومت حملات راکتی به سفارت آمریکا در بغداد و هیئت‌های دیپلماتیک را رد کرده- و قاطعانه با آن برخورد کردند، اشاره کرد. آمریکا به این بهانه اقدام به تقویت سامانه‌های پدافندی سفارت آمریکا در بغداد و نیز پایگاه‌هایی که در آن هستند، کرده‌اند.

واشنگتن دم از بستن سفارت آمریکا در پایتخت عراق می‌زنند تا مقامات عراق را تحت فشار قرار دهند. آمریکایی‌ها همچنین به دولت عراق فشار وارد کرده تا علیه حشد شعبی و گروه‌های مقاومت اقدام کند. در این میان بوق‌های رسانه‌های آمریکایی در عراق و منطقه هم به کمک آمریکایی‌ها آمده‌اند. آمریکا از متشنج کردن فضای عراق و حتی بردن فضا به سمتی که درگیری‌های مسلحانه گسترش بیابد، ابایی ندارد و تهدید‌های اخیر هم در سایه همین اهداف اتفاق افتاده است. آن‌ها نزدیک به دو دهه گذشته نشان داده‌اند که قصدی برای آبادی عراق ندارند و تنها به دنبال تثبیت حضور خود در منطقه از طریق نفوذ در عراق هستند.

منبع:باشگاه خبرنگاران