چهارباغ جای آزمون و خطا نیست/ تلاش بسیاری برای تحقق منظر فرهنگی چهارباغ شده است

به گزارش خبرگزاری برنا در اصفهان، شیرین طغیانی صبح امروز در نشست خبری اصحاب رسانه با محوریت چهارباغ، اظهار کرد: پیاده‌محوری در دوره معاصر مدیریت شهرها که هجوم خودرو به‌ویژه در کلانشهرها مسیرهای شهری را به مسیرهایی برای تردد صرف خودروها تبدیل کرده بود، مورد توجه قرار گرفت.

وی افزود: بافت تاریخی برای قدم زدن افراد طراحی شده و اگر قرار است در این فضا حضور افراد نادیده گرفته شود، امتیاز ویژه‌ای نخواهد داشت بنابراین در اصفهان نیز تبدیل خیابان‌ها به پیاده‌راه در نقاطی که ظرفیت قابل قبول در این زمینه را دارند در دستورکار بوده است.

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان تصریح کرد: هفته اول مسئولیتم در دوره پنجم شورای شهر، از پروژه چهارباغ بازدید داشتم که آسفالت کف این خیابان برچیده شده بود؛ طرح را بررسی کردیم و انتقادات زیادی به آن وارد بود و هنوز نیز برخی از این انتقادات وجود دارد.

وی با بیان اینکه این طرح باید توسط یک مشاور صاحب‌نام تهیه می‌شد که این امر اتفاق نیفتاده بود، خاطرنشان کرد: به هرحال طرح تهیه شده بود و کسبه نیز به آن معترض بودند، در همان مقطع اجرای پروژه متوقف شد.

طغیانی ادامه داد: نسبت به کدهای ارتفاعی نیز موضوعاتی مطرح بود و برخی اصرار داشتند باید پروژه به کف صفویه برسد که در این خصوص سعی کردیم به نقطه تعادل برسیم و پس از گذشت چند سال با همه فراز و فرودها بالاخره کف چهارباغ ساماندهی شده و مبلمان آن نیز نصب شده است.

وی اضافه کرد: تنها برای مبلمان، پنج جلسه تخصصی تشکیل و روی مسیرهای شبیه چهارباغ در دنیا مطالعه شد تا مشخص شود چراغ‌ها و مبلمان باید سلطنتی باشد یا ساده و در نهایت شکل فعلی با وجود تمام نقدها به سرانجام رسید که می‌بینیم فضای کنونی مورد استقبال مردم است.

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان با اشاره به نماهای غربی و شرقی چهارباغ، ادامه داد: اتفاقاتی که در بدنه‌های چهارباغ رخ داده بود، آنقدر همه را آزار می‌داد که در مقطعی پیشنهاد شد بازسازی بدنه‌ها از ردیف‌های بودجه شهرداری حذف شود چون نگران بودیم بنایی منفعل همانند بدنه شرقی ایجاد شود.

وی با اشاره به ساماندهی چهارباغ بالا افزود: با آنکه این خیابان قابلیت پیاده‌راه شدن را ندارد اما با پیاده‌محوری ساماندهی خواهد شد تا یک گردشگر یا شهروند بتواند از میدان آزادی به سمت میدان شورا حرکت کرده و با گذر از سی و سه پل و چهارباغ عباسی به خیابان سپاه برسد و از آنجا این مسیر به پروژه میدان تا میدان که حدفاصل میدان امام خمینی (ره) تا میدان امام علی (ع) است در قالب مسیر پیاده‌محور متصل شود.

طغیانی اظهار کرد: با تحقق طرح‌های مدنظر برای ساماندهی این مسیر، از میدان آزادی تا میدان امام علی (ع) یک مسیر شگفت‌انگیز با محوریت پیاده شکل خواهد گرفت که برخی از آن صرفاً برای افراد پیاده خواهد بود و یکی از نتایج آن کاهش آلودگی هوا در هسته مرکزی شهر است.

چهارباغ گسترش پیدا میکند

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان، دسترسی خیابان‌های شیخ‌بهایی و آمادگاه و دقت در تراکم و ارتفاع آسمان ساختمان‌ها را از دیگر موارد مورد تاکید در پروژه چهارباغ عنوان کرد و افزود: طرح پهنه چهارباغ به عنوان گستره وی زه به تصویب کمیسیون ماده پنج رسیده و فراخوان انتخاب مشاور پهنه نیز داده شده که در این طرح از بدنه شرقی تا بدنه غربی، محدوده بلافصل و منطقه فراگیر نیز دیده خواهد شد.

وی تاکید کرد: هنر طراح این است که پروژه را با زمینه همراه کند و دسترسی هیچ‌کدام یک از خانه‌های گستره آن ابهام نداشته باشد در حالی که تکلیف گستره چهارباغ مشخص نیست و مشاور باید تمام این موارد را در طرح ببیند و اگر چهارباغ بسته است، دسترسی‌های جایگزین برای خودروهای امدادی و بارانداز کسبه دیده شود

طغیانی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم دسترسی تمام خودروها را حل کنیم چیزی از بافت چهارباغ باقی نمی‌ماند، افزود: یک شهروند نمی‌تواند اطراف میدان نقش جهان یا در دیگر بافت‌های تاریخی زندگی کند اما توقع داشته باشد که دسترسی‌های او مانند محله سعادت‌آباد بوده و خودروها تا در خانه اجازه تردد داشته باشند.

وی ادامه داد: اصفهان اولین شهری نیست که قصد پیرایش شهری دارد و مشاور باید این تجربیات را مدنظر قرار دهد؛ مبانی نظری، اهمیت موضوع و تئوری مشابه چهارباغ باید مدنظر باشد و نباید بدون در نظر گرفتن تمام ابعاد، وارد موضوع شویم.

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان، با بیان اینکه طرح گستره چهارباغ باید توسط مشاور تهیه و سپس آن طرح داوری شود، گفت: مشاور باید با کسبه تعامل کند زیرا اگر شهروندان یک شهر نخواهند کاری در شهر انجام شود، مدیریت شهری حق مداخله ندارد چون بدین صورت بافت‌ها خالی از سکنه و تبدیل به کارگاه یا انبار بنگاه‌های اقتصادی می‌شوند.

وی تصریح کرد: باید حافظه تاریخی این فضا و افراد و شاخص‌های فرهنگی گذشته احصا و در منظر فرهنگی چهارباغ گنجانده شود.

تلاش بسیاری برای تحقق منظر فرهنگی چهارباغ شده است

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان با تاکید بر لزوم طرح‌ریزی رویدادهایی برای چهارباغ که این منظر را به پاتوق برای افراد خاص با زمینه‌های خاص فرهنگی تبدیل نکند، گفت: اگر به چهارباف به چشم منظر فرهنگی نگاه می‌شود، باید نقطه به نقطه آن معلوم شود که چه شاخص‌هایی قابل تعریف است.

وی افزود: برای آنکه این پروژه به معنای واقعی یک منظر فرهنگی شود، تلاش بسیاری شده که به نظرم با سرانجام رسیدن طرح‌ها نتیجه خوبی خواهد داشت و از طرفی موضوعات فرهنگی تزریقی نیست و باید تحقق آن زمان لازم است.

بی‌توجهی به پیرایش تابلوهای شهری چهارباغ

وی با اشاره به بررسی لایحه ساماندهی ضوابط ۲۰ گانه مبلمان شهری به‌ویژه تابلوهای تجاری و صنفی، گفت: بسیاری از تابلوهای کنونی چهارباغ روی هم نصب شده و یادگار ادوار مختلف است؛ این اتفاق در سایه بی‌توجهی مدیران مناطق یک و سه در دوره‌های گذشته تاکنون رخ داده که در نتیجه آن تابلوهای زشت دست‌نویس، بنر و فضاهای ناایمن در چهارباغ خودنمایی می‌کنند.

طغیانی ادامه داد: بسیاری از تابلوها معلوم نیست به کجا وصل هستند درحالی که این موارد هیچ ربطی به طرح چهارباغ ندارد و مدیران مناطق و سازمان آتش‌نشانی باید به ناایمنی و زشتی این تابلوها ورود می‌کردند.

وی نگاه به پیرایش شهری چهارباغ را برمبنای حذف زواید موجود و احیای کاشی‌کاری، قطاربندی، مقرنس‌کاری‌ها دانست که باید توسط مشاور کاربلد و آگاه به بافت با رویکرد ارتقای منظر فرهنگی احیا شود.

ایجاد حوضچه تاکید اداره میراث فرهنگی بود

طغیانی در پاسخ به سوال خبرنگار برنا در اصفهان درخصوص چرایی جایگزینی حوض یا مبلمان دایره‌ای شکل در مرکز پیاده‌راه چهارباغ که موردتوجه مردم بود، توضیح داد: طرح حوض تاکید اداره میراث فرهنگی بود و معتقد بودند که در گذشته هفت حوض در چهارباغ بوده است. در محور مرکزی چهارباغ با وجود این آبراه، هرچه تلاش شد مبلمان به شکل سابق که گرد بود امکان طراحی نداشت و فرم و فضای چهارباف به هیچ شکل آن را نمی‌پذیرفت.

موضوعات شهری اصفهان به چهارباغ محدود نمی‌شود

وی در خصوص اینکه "با توجه به اهمیت چهارباغ، آیا آغاز طرح پیرایش شهری از این پیاده‌راه، پذیرش اجتماعی برای پیرایش در نقاط دیگر را آسان‌تر نمی‌کرد؟ " اظهار کرد: بدنه شرقی و غربی چهارباغ با دو مدیریت متفاوت منطقه یک و سه شهرداری است بنابراین برای ساماندهی آن رویکرد کلان نیاز است.

طغیانی ادامه داد: موضوعی که باید در خصوص اقدامات شهری مدنظر باشد این است که همواره با انتقاد مردمی روبه‌رو بوده‌ایم که طرح‌ها و هزینه‌ها مختص مناطق خاص شهر بوده و تقریباً سایر مناطق فراموش می‌شوند.

وی گفت: پیرایش شهری در ۱۵ منطقه و ۱۵ خیابان در راستای تحقق عدالت فضایی اجرا شد و اگرچه آغاز این طرح از چهارباغ نیز می‌تواند رویکرد متفاوتی باشد اما اگر از این راه نیز می‌رفتیم این انتقاد مطرح می‌شد که طرح آزمون نشده را در چهارباغ اجرا کرده‌ایم اما مشاور چهارباغ اکنون تجارب دیگر مناطق را در اختیار دارد.

طغیانی تصریح کرد: از سوی دیگر این سوال مطرح است که چهارباغ با وجود اهمیت بالایی که برای همه ما دارد، آیا برای تمام شهروندان نیز به همین شکل است؟ باید توسعه شهر متوازن دنبال شود و اگر دغدغه این را داریم که حضور گروه‌هایی خاص از مناطق دیگر شهر به چهارباغ اتفاق نیفتد، با دوری از تمرکزگرایی به یک نقطه شهر، در مناطق دیگر نیز باید این زیرساخت‌ها ایجاد شود.

وی تاکید کرد: اصفهان آنقدر غنی بوده و پر از موضوعات شهری است که نمی‌توان تمام آن را به چهارباغ محدود کرد بلکه باید به تمام نقاط شهر نگاه شود.

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان گفت: منطقه ۱۴ و ۱۵ شهری در گذشته با رکود قیمت زمین مواجه بودند و برای اعتبارات نیازمند دیگر مناطق بودند که این یک چالش بود چون راکد بودن یک منطقه، آن را برای رجوع مهاجران آماده کرده و سکنه مجبور به ترک منطقه خواهند شد

وی افزود: اقدامات در این دوره مدیریت شهری برای این مناطق ارزش افزوده ایجاد کرده و تحول زیادی در جذب اعتبارات در آن‌ها رخ داده است.

هتل چهارباغ درس عبرت مدیریت شهری شود

طغیانی درخصوص حواشی مطرح شده پیرامون هتل مجاور چهارباغ در ماه‌های اخیر، گفت: اداره میراث فرهنگی نقشه‌های این هتل را تأیید کرده بود، در کمیسیون ماده پنج نیز نقشه تصویب شد ولی ابلاغ نشده بود؛ با این وجود مراجع قضائی به موضوع ورود کرده‌اند و اکنون بحث هتل فراتر از اختیارات مدیریت شهری است.

وی اظهار کرد: این پرونده مراحل خاص خود را طی می‌کند و امیدوارم تصمیم درستی گرفته شود که در نهایت به نفع چهارباغ بوده و درس عبرت برای جریان‌های بعدی در مدیریت شهری اصفهان باشد.

شهرداری بافت تاریخی رنگ هویتی را به شهر بازمی‌گرداند

وی در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه تشکیل شهرداری منطقه تاریخی در اصفهان، مسیر توجه به چهارباغ را تسهیل می‌کند، ادامه داد: طرح مربوط به ایجاد شهرداری بافت تاریخی و فرهنگی شهر اصفهان با توجه به لزوم ایجاد مدیریت منسجم در این بافت ارائه شده تا مدیریت شهری از این پس تصمیمات درستی در قبال بافت تاریخی و ارزشمند خود اتخاذ کند.

وی با بیان اینکه چند اثر ارزشمند اصفهان به ثبت جهانی رسیده است اما این شهر شرایط و ظرفیت بسیار بالاتری از این تعداد در خود دارد، ادامه داد: در سال‌های گذشته حتی قرار بود بافت تاریخی اصفهان نیز ثبت جهانی شود که به دلیل نبود مدیریت واحد به فراموشی سپرده شد.

طغیانی اضافه کرد: بافت تاریخی شهر به دلیل شرایط ایجاد شده مورد صدمه و تخریب قرار گرفته یا اتفاقی در مجاورت آثار باارزش تاریخی افتاده که این شرایط زیبنده شهری مانند اصفهان نیست بنابراین کمترین اثر ایجاد شهرداری بافت تاریخی، حفظ حریم و بناهای باارزش میراثی است و در مرحله بالاتر وظیفه صیانت از بافت تاریخی به عهده مدیریت این شهرداری خواهد بود.

وی تاکید کرد: کمتر شهری را مانند اصفهان می‌توان یافت که تجمیع دانه‌های باارزش تاریخی در بافت شهری آن وجود داشته باشد بدین سبب از ابتدای دوره پنجم تشکیل شهرداری بافت تاریخی در دستورکار قرار گرفت.

رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان اظهار کرد: گاهی به دلیل سهل‌انگاری، ناآگاهی و ناآشنایی مدیران با قوانین و گاهی نیز به سبب وجود رانت‌هایی که با هدف به دست‌آوردن منابع درآمدی بیشتر ایجاد شده، اتفاقات بدی در بافت تاریخی شهر رخ داده بود که شورا شهرداری را برای نهایی کردن طرح تشکیل شهرداری بافت تاریخی تا زمان تصویب بودجه ۱۴۰۰ مکلف کرده است.

وی با بیان اینکه شورا به دنبال تخصیص ردیف بودجه اختصاصی این منطقه در سال ۱۴۰۰ است، خاطرنشان کرد: اصفهان اخیراً در یک نشریه بین‌المللی به عنوان یکی از ۵۲ مقصد گردشگری با قابلیت بالا در ۲۰۲۱ میلادی معرفی شده و تنها شهر ایران در این لیست است بنابراین باید بدانیم این شهر قابلیت‌های بین‌المللی بسیاری دارد.

طغیانی افزود: اگر قرار است اصفهان پایگاه گردشگران باشد باید ورود جدی‌تری به ساماندهی بافت‌های تاریخی داشته باشیم نه اینکه براساس عادت مانند دیگر شهرها به تبدیل خانه‌های تاریخی به رستوران بسنده کنیم.

وی گفت: شکل‌گیری چنین مدیریتی می‌تواند رویکرد مناسب درخصوص بافت تاریخی را آغاز کند و بناهای تاریخی با کاربری سابق خود، رنگ هویتی شهر را رقم بزنند.