قطر سعی کرده میان ایران و عربستان نقش میانجی داشته باشد/ اروپا بدنبال کاهش تنش میان ایران و آمریکاست اما نه آن طور که ایران به فعالیت هسته‌ای قانونی خود ادامه دهد

«صباح زنگنه»، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در خصوص روابط قطر و ایران و نقش قطر برای میانجیگری گفت: قطر همسایه ایران هست و مشترکات زیادی از نظر تاریخی، فرهنگی و دینی با ایران دارد. همچنین از لحاظ موقعیت جغرافیایی دو کشور در خلیج فارس هستند و هر اتفاقی که در منطقه می افتد تاثیر در این دو کشور دارد. این اشتراکات سبب می شود که هر دو کشور به فکر منافع، امنیت و ثبات منطقه باشند. بنابراین هرگونه اخلال یا استفاده از زور در روابط منطقه ای مخالف سیاست های دو کشور است. این وضعیت کمک می کند تا دو کشور در صحنه های منطقه ای و بین‌المللی به کمک یکدیگر بیایند.

او افزود: تحولاتی که در منطقه رخ داد قطر را به نحو خاصی تحت تاثیر قرار داده بود، جمهوری اسلامی ایران کنار قطر ایستاد تا این مراحل سخت و صعب العبور را طی کند و به سلامت وارد مراحل بعدی شود. محاصره ای که قطر از سر گذراند ایران کنار این کشور ایستاد و مانع شد تا آثار سوء این محاصره بر مردم و دولت قطر آثار منفی بگذارد. نسبت به حضور برخی کشورهای منطقه در یمن و جنگی که در یمن تحمیل شد ایران مخالف این موضوع بود و قطر خود را از این رفتار مخرب کنار کشید و نشان داد، عقلانیتی در میان حاکمان این کشور وجود دارد که آینده های دوری را می بینند که مردم منطقه کنار هم باشند و نه دشمن هم.

او ادامه داد: قطر سعی کرده روابط تنش آمیز بین عربستان و جمهوری اسلامی ایران را از طریق میانجیگری و نزدیک تر کردن دیدگاه ها به وضعیت کاهش تنش برساند. در موضوع فلسطین دیدگاه های مشترک دو کشور نشان می دهد که خواستار حمایت از آرمان و ملت فلسطین هستند. اشتراکات زیادی در مسائل منطقه ای و بین المللی وجود دارد، همچنین حفظ حقوق کشورهای نفتی و صادرکننده گاز یکی از همین زمینه ها هم است.

او درباره میانجیگری قطر و رایزنی با تروئیکای اروپا درباره ایران اظهار کرد: فرانسه و آلمان روابط نزدیکی دارند و این دو کشور هم بخشی از گروه 5+1 هستند و در یکی از پرونده های حساس برجام حضور دارند. دو کشور در موضوع هسته ای ایران از قبل از انقلاب مشارکت داشتند. فرانسه تولیدکننده اوارنیوم غنی شده بود و قبل از انقلاب در پروژه ها سرمایه گذاری داشته و فرانسه از برنامه های ایران مطلع بود و تا پیروزی انقلاب همراهی کرده و بعد از پیروزی انقلاب، سرمایه گذاری در ایران را دچار مشکل کرد. آلمان هم در ساخت نیروگاه بوشهر همراهی کرده بود و قرار بود ساخت آن توسط شرکت های آلمانی صورت بگیرد. اما پس از انقلاب که بخش های زیادی از نیروگاه و تاسیاست فیزیکی آن را انجام داده بود، عقب نشینی کرد.

این کارشناس بیان کرد: این دو کشور قبل از انقلاب و دو دهه پس از انقلاب جزو وارد کنندگان نفت از ایران و صادرکننده کالا و خدمات به ایران بودند اما این مزیت هم دچار نوسان شد. آمریکا فشارهایی به آنها وارد کرد و الان هم نسبت به مسائل منطقه و فعالیت هسته ای ابراز نگرانی می کنند و اینکه فاصله بین ایران و آمریکا بیشتر شود، احساس نگرانی دارند. اروپایی ها سعی می‌کنند فاصله ها را کاهش دهند اما نه آن طور که ایران به فعالیت هسته ای قانونی و مسالمت آمیز خود ادامه دهد و این ناشی از خصلت کشورهای غربی نسبت به رشد کشورهای آسیا و غرب آسیا است. بهترین راه کاهش اختلافات و درگیری ها، درک مشترک از نیازها و نگرانی های ایران است. در این صورت کشورها به بهبود و توسعه روابط کمک خواهند کرد و در پیش برد سهم در بازار انرژی جهان می توانند نقش ایفا کنند.

گفتنی است؛ نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، صبح جمعه با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر، تلفنى گفت و گو کرد. آخرین تحولات منطقه بخصوص درباره ایران و روابط دوجانبه محور گفت و گو بوده است. پیش از این هم قطر با تروئیکای اروپایی راجب برجام رایزنی کرده بود.