نرخ تسهیلات بانکی ویران کننده است/ بانک‌ها موانع اصلی بر سر راه تولید

به گزارش برنا، برنامه تلویزیونی غیرمحرمانه با موضوع «پشتیبانی و مانع زدایی از تولید در بنگاه های خرد» جمعه سوم اردیبهشت ماه با حضور برات قبادیان معاون آموزش،پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن وتجارت؛ علی اکبر خادمی قائم مقام معاونت اشتغال و خودکفایی کمیته امداد خمینی؛ فرهاد طهماسبی عضو کمیسیون صنایع و معادن شورای اسلامی و ابوالفضل روغنی گلپایگانی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران از شبکه دو سیما پخش شد.

مانع اصلی تولید در کشور سرمایه و تسهیلات است

قبادیان معاون آموزش،پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن وتجارت اظهار داشت: براساس تعریف بین المللی، به بنگاه‌هایی که زیر ده نفر اشتغال داشته باشند بنگاه‌های خرد و به بنگاه‌هایی که بین ده تا پنجاه نفر مشغول به کار باشند بنگاه های کوچک و آن دسته از بنگاه ها که از پنجاه نفر به بالا و تا 100نفر بنگاه‌های متوسط و از این تعداد بیشتر بنگاه‌های بزرگ اطلاق می‌شود.

وی افزود: در واحدهای تولیدی بزرگ بیشتر سودآوری مطرح است لیکن در بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط بیشتر اشتغال مطرح است. بنابراین؛ اگر در جامعه‌ای اشتغال هدف باشد، بنگاه‌های خرد بیشتر خواهد بود. 

قبادیان اضافه کرد: برای ایجاد یک بنگاه نزدیک به 100هزار، مجوز به بنگاه‌ها داده شده است. لیکن نزدیک به 50درصد آنها در شهرک‌های صنعتی مستقر هستند و به صورت عمده و کلان بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط هستند. 

وی معتقد است، یک تولیدکننده نیازمند سرمایه است و مانع اصلی تولید در کشور سرمایه و تسهیلاتی است که می‌بایست در اختیار تولیدکنندگان قرار بگیرد. 

قبادیان با بیان اینکه نرخ تسهیلات بانکی ویران کننده است، گفت: کجای دنیا دیده‌اید که تسهیلات با نرخ 18درصد باشد و تولیدکننده بتوانند هم تولید داشته باشند و هم سود کند. بنابراین؛ بانک‌ها یکی از موانع اصلی به شمار می‌آینداگر فرار سرمایه از ایران صورت می‌گیرد به دلیل موانعی است که بر سر راه او قرار می‌گیرد. همچنین مالیات بر تولیدکنندگان مانع دوم بزرگی است که ریشه تولید کننده را می‌زند. 

وی به شاخص سهولت انجام کسب و کار اشاره کرد و گفت: این شاخص 12رکن و 140زیررکن دارد که هر کدام از این ارکان باید در دستور کار قرار داده شود و به شناسایی موانع پرداخت.

قبادیان با بیان اینکه مانع دیگر بر ایجاد کسب و کار محیط زیست است، افزود: برای ایجاد کسب و کار تائید محیط زیست نزدیک به 3سال طول می‌کشد که در انتها پاسخ منفی است در حالیکه در کشوری مانند سنگاپور تنها 3 روز در ترکیه 18روز و در عربستان 36روز است. 

وی یکی دیگر از مشکلات را فقدان مطالعات آمایشی در بخش صنعت دانست و بیان کرد: این امر به صورت جسته و گریخته انجام شده است. لیکن متناسب با سند چشم انداز و برنامه توسعه کشور نیست. در حالیکه براساس آمایش سرزمینی  می‌بایست آمایش علمی و آمایش تولید صورت بگیرد. 

قبادیان بیان کرد: برای حل ریشه‌ای مشکلات در ابتدا باید به تسهیل برخی مقررات پرداخت و قبول کنیم با 18درصد سود تسهیلات اساسا تولید معنا پیدا نمی کند.

وی افزود: علیرغم تغییرات پی در پی مدیریتی که در چهار سال اخیر در راستای تغییر6 وزیر رخ داد لیکن با این توصیف مقررات زدایی بسیار خوبی در وزارت صنعت معدن و تجارت انجام شده و به استان‌ها تفیض اختیار شده است. اگر این روند ادامه پیدا کند به نظر می رسد ظرف یکسال آینده، بسیاری از این موانع رفع خواهند شد.  

نقشه راهی برای مانع‌زدایی بویژه بنگاه‌های خرد و کوچک نداریم

خادمی قائم مقام معاونت اشتغال و خودکفایی کمیته امداد خمینی در تکمیل صحبت های قبادیان عنوان کرد: تعریف بنگاه‌های خرد و کوچک تا حدی با بنگاه‌های کوچک و متوسط متفاوت است. در برخی کشورها تا 600نفر نیرو را شرکت‌های کوچک و متوسط در نظر گرفته‌اند. آن چیزی که عمدتا تاثیر بیشتری بر اشتغال کشور داشته بنگاه‌های زیر 50نفر می‌باشد.  

وی افزود: بنگاه‌های تا 49نفر، یعنی بنگاه‌های خرد و کوچ در سال 97، از مجموع 5/24میلیون نفر، (3/19) میلیون نفر شاغلین کشور را در خود جای داده بودند و نزدیک به 5/21 درصد شاغلین در بنگاه‌های بزرگ بودند. طبعا اقتصاد کشور به نحوی است که حدودا 20درصد بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ و 70درصد مشاغل خرد و کوچک است. 

خادمی تاکید کرد: در کمیته امداد بر اشتغال نیازمندان و عمدتا اشتغال خرد و خانگی متمرکز هستیم. در سال 1399، 200هزار فرصت شغلی ایجاد شده و تیمی نیز برای راستی آزمایی نیز در این راستا با هدف تطبیق با واقعیت داشتن این بنگاه‌ها تشکیل داده‌ایم. در سال 98، 974هزار میلیارد تومان و در سال 99، 1400میلیارد تومان شبکه بانکی ما تسهیلات پرداخت کرده که از این میزان در سال 98پرداخت شده بود، کمتر از 54هزار میلیارد تومان (کمتر از 6درصد) به بنگاه‌های کوچک و خرد اختصاص پیدا کرد و سال گذشته در مشاغلی که در کمیته انجام گرفت، کمتر از نیم درصد کل تسهیلات شبکه بانکی کشور در اختیار کمیته امداد قرار گرفت و توانست یک سوم اشتغال کشور را در سال 98ایجاد کند. بنابراین؛ نسبت به بنگاه‌های خرد توجه اعتباری کمتری صورت گرفته و اکنون وقت آن است که به بنگاه های خرد و کوچک توجه شود. 

وی با بیان اینکه مردمی کردن اشتغال در راس برنامه‌های کمیته امداد قرار گرفته است، افزود: برای ضعیف‌ترین اقشار جامعه و محرومان که به لحاظ مالی دچار مشکل و محرومیت هستند توانستیم اشتغال ایجاد کنیم. به نحوی که دو برابر کل کمک معیشتی که کمیته امداد به مددجویان خود پرداخت می‌کند را در قالب طرح‌های جاری تحت نظارت در سه سال اخیر توانستند درآمد کسب کنند و به اقتصاد کشور کمک کنند. 

وی همچنین عمده موانع بر سر راه تولید را سختی ارائه مجوزها، دشواری و امکانات عمومی، بوروکراسی پیچیده اداری و نظام مدیریت ضدتولید دانست. 

برای رفع موانع باید اهتمام و جدیت خاصی در مسئولین اجرایی و دولتی صورت گیرد

طهماسبی عضو کمیسیون صنایع و معادن شورای اسلامی در ادامه این برنامه عنوان کرد: برخی موانع برای بنگاه‌های کوچک ایجاد شده که می‌بایست در سطح مسئولان دولتی و اجرایی مانع‌زدایی گردد. در این راستا به عینه شاهد هستیم در صدور برخی از مجوزها ادارات دولتی موانع بسیاری وجود دارد. بنابراین؛ باید اهتمام و جدیت خاصی در مسئولین اجرایی و دولتی صورت گیرد تا این موانع برطرف شود. 

وی افزود: باید در سال 1400، شاهد کاهش این موانع باشیم. برای تحقق یافتن شعار سال و مردم در عمل شاهد تاثیر این شعار باشند، می بایست موانع را شناسایی کرد و برای برطرف کردن آن برنامه ریزی داشت. در مجلس و کمیسیون صنایع و معادن می بایست متناسب با تخصص و تقسیم بندی کمیسیون ها برای مانع زدایی برنامه‌ریزی داشت. 

طهماسبی همچنین گفت: در روزهای آغازین سال 1400هستیم و همان طور که دستگاه قضایی مدت هاست از تولید و واحدهای تولیدی حمایت می کند امید است که قوه مجریه و قوه مقننه نیز دست به دست هم دهیم تا شاهد مانع‌زدایی واقعی و حمایت و پشتیبانی ملموس برای مردم و تولیدکنندگان در سال جاری باشیم. 

قانون کار کشور نه اسلامی و نه کاپیتالیستی ست 

روغنی گلپایگانی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران همچنین عنوان کرد: تاریخ چیزی از مشکل ما حل نمی کند و می‌بایست فضای کسب و کار و اقتصاد کشور دیده شود و جز به جز نباید به این مسئله نگاه کرد.

وی افزود: وقتی در فضای کسب و کار بهبود ایجاد شود، کل اقتصاد کشور حل خواهد شد. برابر آمار رسمی کشور تقریبا 89درصد اشتغال کشور در بنگاه های خرد و کوچک و متوسط می‌باشند که سهم آنها در جی دی پی (تولید ناخالص داخلی)، عدد بزرگی نیست. به این دلیل که بنگاه‌های بزرگ در کشور ثروت آفرینی می‌کنند. 

روغنی گلپایگانی اضافه کرد: چند سال است که شعار سال مربوط به تولید است و این مسئله اهمیت موضوع را می‌رساند. این سوال پیش می‌آید که آیا مسئولین کشور به عنوان اساس به این موضوع نگاه کرده‌اند و هر ساله براساس شعاری که مقام معظم رهبری مطرح فرمودند، پیش رفته‌اند. 

روغنی گلپایگانی همچنین گفت: کشور تکلیف خود را با بنگاه‌های بزرگ، متوسط، کوچک و خرد نتوانسته مشخص کند. به عنوان مثال کشوری مانند ایتالیا تمام توجه خود را معطوف به بنگاه‌های کوچک کرده و در بسیاری از کشورها آنچکه مبنی و محور شاخصه‌های تولید و توسعه یافتگی است بر مبنای بنگاه های کوچک است. 

وی با بیان اینکه بنگاه مسئول ایجاد شغل نیست، گفت: حاکمیت مسئول ایجاد شغل است. 

روغنی گلپایگانی خاطرنشان کرد: در دنیا بنگاه‌های بزرگ به مثابه لوکوموتیو و بنگاه‌های خرد کوچک و متوسط ترن هایی هستند که می‌بایست به آنها وصل شوند. 

وی درباره مردمی‌سازی اقتصاد گفت: این معنا و مفهوم در کتاب‌های اقتصادی و تولید وجود ندارد، و تا به کنون نشنیده ام. البته رهبر فرزانه انقلاب راجب آن در مسئله اقتصاد مقاومتی درباره آن فرمودند لیکن منظور این نیست که مردمی‌سازی اقتصاد به معنای این است که در خانه به مشاغلی بپردازیم. بدون شک آنها هم جزو مشاغل هستند لیکن نمی توان براساس آن شعار داد، یکی از دلایل عدم موفقیت بنگاه‌های خرد و کوچک و متوسط عدم تامین منابع مالی است. به دلیل اینکه امکانات ندارند و توانایی ارائه ضمانت نامه ندارند، بانک ها به آنها کمک نمی‌کند. 

روغنی گلپایگانی با بیان اینکه کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران برای شعار سال 1400 برنامه ارائه کرده است، افزود: همچنین به شناسایی موانع پرداخته شده است. لیکن به طور مشخص این شعار را نمی‌توان امسال پیاده‌سازی کرد.

وی تاکید کرد: اولین مسئله، مسئله تامین مالی است که بانک ها به شدت با ما مسئله و مشکل دارند. دوم، مسئله تامین اجتماعی است که می‌بایست موانع آن برطرف شود. همان طور که می‌دانید مالک تامین اجتماعی کارفرمایان، دولت و کارگران کشور هستند، درحالیکه کارفرمایان و کارگران در تصمیم گیری نقشی ندارند و تصمیم گیرنده تنها دولت است در حالیکه کارفرما و کارگر هم مالک است. بنابراین؛ این مشکل باید اصلاح شود. همچنین موانع مالیاتی را نباید فراموش کرد که کشور ما متاسفانه در حال حاضر مالیات محور شده است و باعث شده تا صنعت و تولید کشور را خم کند و در تمام سلسله مراحل این مالیات اخذ می شود. 

قبادیان در پایان به مسئله قانون کار اشاره کرد و گفت: در آغاز انقلاب، قوانینی نوشته شده که در شرایط کنونی نیاز به بازنگری دارد و یکی از آنها قانون کار است. قانون کار کشور نه اسلامی و نه کاپیتالیستی ست و باید اصلاح شود. همچنین نظام ارزی کشور از دیگر مسائلی است که باید به آن رسیدگی کرد. ارز می‌بایست نرخ واقعی خود را در جامعه پیدا کند و برای داشتن یک تولید رقابت‌پذیر و اقتصاد شفاف باید به این مسئله توجه کرد. بنابراین؛ تنها راه حل اصلاح شاخصه‌ها رقابت پذیری است، مهمترین مسیری که می تواند اقتصاد و کارآفرینی کشور را متحول سازد. 

گفتنی ست؛ «غیرمحرمانه» کاری است از گروه اقتصاد و دانش به تهیه کنندگی و کارگردانی علیرضا عاصم یوسفی و اجرای محمدجعفر خسروی که جمعه‌ها ساعت 17 از شبکه دو سیما پخش می‌شود.