«امیرعلی ابوالفتح»، کارشناس مسائل آمریکا، در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در پاسخ به این سوال که همه طرفها از روبه جلو بودن مذاکرات روایت می کنند اما همزمان شکایت دارند که روند پیشرفت کند است، درباره ارزیابی خود از این موضوع گفت: مذاکرات در حال انجام است، به بن بست نخورده ولی یک کار سخت و پیچیده ای است. در ظاهر به نظر میرسید که به همان راحتی که دونالد ترامپ از برجام بیرون آمد و امضایی روی کاغذ انداخت و اعلام خروج کرد رئیس جمهوری بعدی میتواند به برجام برگردد ولی اینگونه نیست، نه اراده دولت کنونی به اندازه دولت قبلی در قبال برجام بوده و نه موضوع به همان اندازه راحت است بنابراین نیاز به گذشت زمان و مذاکرات بیشتر دارد.
او افزود: فاصله بین انتظارات ایران با آمریکا خیلی زیاد است اینکه طرفین یک راه حل بینابین پیدا کنند هنوز قطعی به نظر نمیرسد.
ابوالفتح در پاسخ به این سوال که آیا اراده سیاسی کافی در همه طرفها برای عبور از این فشارها وجود دارد، اظهار کرد: من در مورد مسائل داخل ایران اظهارنظر نمی کنم و صاحب نظر نیستم، در مورد مسائل داخل آمریکا مخالفین بسیار جدی وجود دارد و فقط در مورد حزب جمهوری خواه نیست، در مورد حزب دموکرات و در داخل دولت بایدن هم این اختلاف نظر هست و این موضوع بخشی از سیاست خارجی در منطقه غرب آسیاست. کشورها بازیگران قدرتمندی هستند که برای این موضوع اعمال نفوذ می کنند از عربستان و امارات گرفته تا اسرائیل بنابراین کار برای دولت بایدن دشوار است، مخالفت جدی هست که این مخالفت در داخل ایران هم وجود دارد.
او در خصوص تضمین خارج نشدن مجدد آمریکا از برجام خاطرنشان کرد: به هیچ عنوان تضمینی وجود ندارد، این جزو حقوق اولیه کشورها هست که تصمیم بگیرند در یک پیمان باقی بمانند و یا از یک پیمان خارج شوند، هیچ کشوری را در دنیا نمی شود وادار کرد، یعنی تضمین حقوقی وجود ندارد حقوق داخلی بالاتر از مصوبه پارلمان نیست. دولت ترامپ از چند پیمان منطقه ای و جهانی علیرغم تایید در سنا خارج شد و در حقوق بین الملل هیچ چیزی بالاتر از قطعنامه شورای امنیت نیست که آمریکا قطعنامه 2231 را اجرا نکرد. بنابراین هیچ تضمینی وجود ندارد مگر اینکه آمریکایی معتقد باشند که ماندن در یک پیمان به نفعشان است یا معتقد باشند که خروج از یک پیمان عواقب وخیمی ایجاد نمی کند در غیر اینصورت از هر توافق آتی می توانند بیرون بیایند. همانطور که ایران هم می تواند از هر توافقی بیرون بیاید، پیش از این هم از توافقاتی که معتقد بوده مورد نظرش نیست و منافع آن را تامین نمیکند بیرون آمده است بنابراین انتظار اینکه مذاکرات به گونه ای پیش برود که ایالات متحده آمریکا از توافق جدید خارج نشود غیرواقعی است.
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به نقش کشورهای منطقه در برجام عنوان کرد: از آنجاییکه موضوع برجام، توافق هسته ای و رابطه با ایران و تعامل با ایران بخشی از سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در حوزه غرب آسیاست پس موضوعات مربوط به غرب آسیا بر نوع نگاه آمریکا نسبت به ایران و روابط ایران و آمریکا و بر مناسبات بین ایران و کشورهای غرب آسیا تاثیر می گذارد یعنی یک رابطه دو طرفه است.
او ادامه داد: بنابراین هر چند تنش در روابط ایران و متحدین اصلی ایالات متحده در منطقه غرب آسیا کاهش پیدا کند فشارهای مخرب برای برهم زدن توافق هم کاهش پیدا می کند، در عین حال به همان اندازه که مناسبات ایران و آمریکا از تنش های بحرانی خارج شود و به سمت فروکش کردن تنش برود می توانیم شاهد آرامش در روابط ایران با برخی متحدین آمریکا در منطقه باشیم. بنابراین این موضوع می تواند کمک کننده باشد و این به آن معنی نیست که اگر روابط ایران و عربستان از سر گرفته شد مشکل ایران و آمریکا با هم حل می شود یک عامل مخرب و یک عامل تضعیف کننده کاهش پیدا می کند اما تضمین کننده حل مشکلات ایران و آمریکا نخواهد بود. 7