عدم شفافیت چگونه به صنعت پلیمر آسیب رسانده است؟

به گزارش برنا، «سعید ترکمان» رئیس انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در خصوص نقش شفافیت اقتصادی و رقابت عادلانه در توسعه صنایع پلاستیک در تهران سال ۱۴۰۰ گفت: شفافیت سریع‌ترین، کم‌هزینه‌ترین، ساده‌ترین و مبنایی‌ترین سازوکار برای پیشگیری و مبارزه با فساد است. شفافیت، کار ساده‌ و در عین حال سختی است. سالهاست ما رتبه شفافیت پایینی در بین کشورهای مختلف داریم. هنوز نتوانسته‌ایم در رنکینگ جهانی به عدد قابل قبولی برسیم. عدم شفافیت سبب عدم گردش آزاد اطلاعات است. ما در صنعت پلاستیک ۲۰ میلیون تن ظرفیت تولید داریم که حاصل از همین عدم شفافیت است. مثلا «امضاهای طلایی» باعث شده بعضی کارخانجات ایجاد بشوند برای منافع دیگری که من نمی‌خواهم خیلی به این مساله ورود کنم.

وی افزود: در دنیا، بانک‌های اطلاعاتی‌ای وجود دارند که وقتی سرمایه‌گذاران بخواهند سرمایه‌گذاری کنند، از این بانک‌های اطلاعاتی استفاده می‌کنند اما به دلیل عدم شفافیت در ایران چنین چیزی وجود ندارد.

دکتر ترکمان در مورد قانون گردش آزاد اطلاعات گفت: ما قانون افشای آزاد اطلاعات داریم اما در انجمن ملی بارها شده که از سازمان‌های مختلف درخواست اطلاعاتی برای صنعت کرده‌ایم که به ما پاسخ داده شده به دلیل منع قانونی اجازه درز اطلاعات ندارند. کاهش نظارت‌ها به دلیل فقدان اطلاعات کافی چیزی است که به صنعت ما آسیب زده است. ما در بورس کالا نمی‌دانیم ذی‌نفعانی که با ما رقابت می‌کنند آیا تولیدکننده واقعی هستند یا خیر. افزایش محسوس هزینه‌های در اقتصاد، فرار از نظارت بر عملکرد و... از دیگر مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد.

وی در مورد مزایای شفافیت اشاره کرد: افزایش درآمدزایی بنگاه‌های تولیدی، جلوگیری از رانت فساد و مشکلات اطلاعات نامتقارن، جذب بیشتر سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی از جمله مزایای شفافیت است.

در ادامه، رئیس انجمن ملی صنایع پلمیر ایران یک نمونه مشخص از عوارض عدم شفافیت را شرح داد:  پس از برجام ما شاهد شرکت‌های قوی‌ای بودیم که در حوزه صنعت پلاستیک قصد ورود به این بازار داشتند، اما به دلیل عدم شفافیت این علاقه‌مندی از بین رفت. البته اتفاقاتی هم در صنعت پلاستیک رخ داده که در راستای شعار شفافیت بوده مثل سامانه بهین‌یاب، که هزینه‌های زیادی را مصرف کرد، تصمیمات مناسب و بعضا غیرمناسبی رخ داده و گاها بنگاه‌هایی را قلع و قمع کرده اما به هر حال، این سامانه‌ها شروعی بر شفافیت هستند.

وی پیشنهاد کرد: باتوجه به اهمیت شفافیت در مبارزه با فساد و کاهش نگرانی‌ها و ریسک‌های اقتصادی پیش‌نهاد می‌شود شاخصی برای رتبه‌بندی شفافیت در منابع و شرکت‌ها تعریف شود.

ترکمان در ادامه گفت: طی گزارش های وزارت صمت، صنعت پلیمر اشتغال‌زا ترین و ارزآورترین صنعت این کشور است که هر میزان شفافیت یا کرایی بیشتری در این صنعت ایجاد شود اثرات قابل توجهی را به همراه خواهد داشت.  

او سپس در مورد اهمیت مساله شفافیت گفت: در کشور هیچ بانک اطلاعاتی از مصرف واقعی، بازیافت و میزان استفاده مجدد از پلاستیک‌های بازیافت شده نداریم. پیشروترین کشورها حدود ۷۰ درصد از تولیدات خود را بازیافت می‌کنند. طبق آماری که ما از شهرداری گرفتیم، بیش از ۹۰ درصد تولیدات ایران در کارگاه‌های کوچک و زیرزمینی بازیافت می‌شود که مخاطرات زیادی را می‌تواند به همراه داشته باشد. در ترکیه ۱۶۰۰ بنگاه در حوزه بسته‌بندی در حال فعالیت هستند که این آمار می‌تواند حتی به زنجیره ارزش کمک کند اما در ایران چنین آمارهایی حتی در اختیار انجمن ملی صنایع پلیمر نیست.وی در خصوص شاخص تولیدات صنعتی پایان گفت: وقتی شاخص‌های صنعتی را مرور می‌کنیم، حجم معاملات سالانه پلیمرها در بورس کالا از یک میلیون و ۱۷۰ هزار تن به ۳ میلیون و ۴۳۰ هزار تن رسیده‌ایم در صورتی که شاخص تولیدات صنعتی ما رشد جدی‌ای نداشته است.

وی در پایان گفت: انجمن پلاستیک ترکیه کمپین‌هایی دارد که به تشویق مبارزه با آلودگی محیط زیست می‌پردازد. اگر آمار و اطلاعات شفاف وجود داشته باشد ما نیز می‌توانیم پرچم‌دار این موضوع باشیم.