معرفی کتاب هفته ؛
«دکترین شوک» معرف چگونگی پیاده کردن برنامه‌های سرمایه‌داری بنیادگرا
«دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه محور» کتابی به قلم نائومی کلاین که به ظهور شکل جدیدی از سرمایه‌داری می‌پردازد و آن را با مروری تاریخی از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد.
به گزارش برنا، «دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه محور» نام کتابی است نوشتهٔ نائومی کلاین، دربارهٔ «دکترین شوک» و سواستفاده کورپوریشن‌ها (ابر شرکت‌های چند ملیتی) در استفاده از حوادثی چون، جنگ، حمله‌های تروریستی، کودتا و حوادث طبیعی که از آن به عنوان شوک اول یاد می‌کند. در مرحله دوم، بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ با استفاده از قدرت سیاسی و سیاست‌مداران وابسته به خود، با انجام طرحی برنامه‌ریزی شده و با کاشتن بذر ترس، از بُهت و پریشانی و سردرگمی مردم در آن لحظات استفاده کرده و شوک دومی را که چیزی جز تغییرات رادیکال اقتصادی و سیاسی نیست به وجود می‌آورند. در این میان افرادی که با موج دوم شوک، به مقابله برمی‌خیزند با شوک سومی که شامل پلیس، ارتش، زندان و بازجوئی است روبه‌رو و سرکوب می‌شوند.
چاپ اول کتاب در سال ۲۰۰۷ میلادی در ۶۷۲ صفحه و با جلد سخت منتشر شد. این کتاب به فارسی ترجمه شده و توسط انتشارات آمه در ایران به چاپ رسیده‌است.
این کتاب دستاورد سفرهای ۳ ساله نائومی کلاین و دستیارش از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ به کشورهای مختلف قربانی شوک درمانی برای آشنایی نزدیک با چگونگی پیاده کردن برنامه‌های سرمایه‌داری بنیادگرا و مسائل ناشی از آن بوده‌است. همانطور که جوزف استیگلیتز، برنده جایزه نوبل در اقتصاد و معاون اقتصادیِ پیشین بانک جهانی می‌نویسد: «کلاین شرحی غنی از دسیسه‌های سیاسی و تلفات انسانی‌ای به دست می‌دهد که برای اجبار کردن سیاست‌های اقتصادیِ ناخوشایند بر کشورهای مقاوم ضرورت می‌یافت». این کتاب تاریخ اقتصادِ ۵ دهه مکتب شیکاگو و نولیبرالیسم است.
نائومی کلاین در این کتاب بیان می‌کند اجرای برنامه‌های اقتصادی نولیبرالی، از جمله نسخه‌های تجویزی «صندوق بین‌المللی پول» و «بانک جهانی»، نیازمند این بوده‌است که جامعه از طریق شوک، وادار به اطاعت و پذیرش برنامه‌هایی شود که در شرایط عادی برای توده‌های مردم بسیار نامطلوب است. کلاین بهره بردن پینوشه (دیکتاتور معروف آمریکای جنوبی)، از توصیه‌های اقتصادی مستقیم فریدمن و شاگردانش، پس از کودتا در شیلی را به عنوان واقعیتی تاریخی، دست مایه این دیدگاه قرار می‌دهد که نظام سرمایه داری و مکانیزم اقتصاد بازار تنها توسط سرکوبگران و دیکتاتورها به اجرا در می آید.
سراسر کتاب «دکترین شوک» پر از مثال‌هایی از نقاط مختلف جهان است که در آن‌ها نائومی کلاین تلاش کرده است به طور مستند منظورش را برساند و موضوع را برای مخاطب موشکافی کند.
کتاب با پیشگفتاری آغاز شده است که مترجمان بر آن نوشته‌اند. در این پیشگفتار مفهوم سرمایه‌داری فاجعه توضیح داده شده است: «بحرانی فرا می‌رسد، هول و هراس جامعه را در برمی‌گیرد و نظریه پردازان راست‌گرا، با رخنه کردن در خلا اجتماعی ناشی از بحران و جو ترس و نگرانی، دست به کار می‌شوند و به نفع شرکت‌های بزرگ، به مهندسی جوامع بحران‌زده می‌پردازند. این شگردی است که خانم نائومی کلاین آن را سرمایه‌داری فاجعه نامید.» سپس مترجمان درباره‌ی «دکترین شوک» سخن می‌گویند و ذهن مخاطب را برای مواجهه با محتوای کتاب آماده می‌کنند.
متن اصلی کتاب با مقدمه‌ای تحت عنوان «تهی زیباست؛ سه دهه امحا و بازسازی جهان» آغاز می‌شود. پس از آن کتاب در هفت بخش نوشته شده است که هرکدام به چند فصل تقسیم شده‌اند. کتاب دکترین شوک در مجموع بیست و یک فصل دارد.
عنوان بخش‌های کتاب به شرح زیر است:
پاره نخست: دو استاد شوک درمانی: پژوهش و توسعه
پاره دوم: نخستین آزمایش:دردهای زایش
پاره سوم: ماندگاری قوانینی مخرب چون بمب در حاکمیت دموکراسی
پاره چهارم: بیراهه رفتن در مسیر گذار
پاره پنجم: زمانه هولناک: ظهور «مجموعه سرمایه‌داری فاجعه»
پاره ششم: عراق، تکرار داستان قدیمی: شوک زیاد از حد
پاره هفتم: منطقه سبز منقول
در پایان کتاب نیز موخره‌ای تحت عنوان «آثار شوک رفته‌رفته محو می‌شود: ظهور بازسازی مردمی» آمده است که بازهم با مثال‌های معروفی از وقایع اقتصادی در نقاط مختلف دنیا توضیح داده شده است.
نماینده آمریکا در امور ونزوئلا:
در برنامه «رو در رو» مطرح شد:
در بحرین صورت گرفت؛
خطاب به شورای امنیت نوشته شد؛
یادداشتی از سید حجت مهدوی سعیدی؛
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی