با این سرطان خاموش و خطرناک آشنا شوید

به گزارش برنا؛ ریه یا شش یا جگر سفید یکی از اعضای دستگاه تنفس انسان است. در ریه ها گلبول های قرمز خون، اکسیژن را دریافت می‌کنند و به سایر سلولهای بدن میرسانند.

ریه ها به شکل نیمه مخروطی هستند و قسمت های طرفی حفره سینه را پر می کنند.

قاعده ریه ها روی پرده دیافراگم (عضله ای که حفره سینه و حفره شکم را از هم جدا می کند) و قله ریه ها مجاور دنده اول قرار گرفته است. تعویض اکسیژن هوا با دی اکسید کربن خون از طریق ریه ها انجام می شود. خون از طریق شریان های ریوی وارد شش شده و از طریق ورید ریوی خون اکسیژن دار خارج می شود و به این ترتیب تبادل هوایی صورت می گیرد. به خطر افتادن سلامت این عضو در انتقال موثر اکسیژن به بدن و دفع دی اکسید کربن اختلال ایجاد کرده و سلامت بدن را مختل می سازد. سرطان ریه یکی از اصلی ترین عوامل مرگ و میر از میان سرطان ها شناخته شده است و بیشترین میزان مرگ و میر را در مقایسه با سرطان سینه، پروستات و سایر سرطان ها دارد.

از میان انواع سرطان ریه، سرطان راه های هوایی بزرگ (برونش ها) شایع است که در 85 %موارد، سیگار کشیدن به این سرطان منتهی می شود.

علائم و نشانه های سرطان ریه

متاسفانه سرطان ریه در مراحل ابتدایی هیچ نشانه ای از خود بروز نمی دهد و در اغلب موارد، بیماران زمانی به پزشک مراجعه می کنند که سرطان در مراحل پیشرفته قرار دارد. با این حال آگاهی از نشانه های شایع این بیماری سبب می شود که این سرطان مهلک در ابتدایی ترین و درمان پذیرترین مرحله ممکن تشخیص داده شود.

در صورت بروز عالئم و نشانه های زیر می توان به وجود این بیماری شک کرد:

•افزایش تعداد یا شدت سرفه در افراد سیگاری (شایعترین علامت)

•سرفه به همراه خلط خونی، حتی اگر میزان خون اندک باشد

•درد مبهم یا مشخص در قفسه سینه

•تنگی نفس در اثر فعالیت

•خشونت یا تغییر صدا که بیشتر از 2 هفته طول کشیده باشد

•عفونت های مکرر ریه و مجاری تنفسی

•بروز خس خس سینه بدون سابقه قبلی 

در صورت بروز هر یک از علائم فوق باید حتما  به پزشک مراجعه کرد.

عوامل زمینه ساز سرطان ریه

این اختلال ممکن است به صورت خود به خودی یا در اثر عوامل ناشناخته و یا در بیشتر موارد به علت تماس سلولهای ریه با برخی از عوامل مخرب و زیانبار که به عوامل سرطانزا مشهور هستند، ایجاد شود:

1 .ترکیبــات زیــانبار مختلف موجود در دود سیــگار: سیگار مهمترین عامل سرطان  زایی است که سبب تغییرات سرطانی سلولهای ریه می شود. هر چه سن شروع مصرف سیگار پایین تر باشد و یا تعداد نخ سیگار مصرفی در روز بیشتر باشد خطر ابتلا بیشتر و زمان ابتلا به این سرطان نزدیکتر است. استنشاق عمیقتر دود سیگار نیز تاثیر منفی تر و وخیم تری بر روی بدن فرد دارد. ترک سیگار در بیمارانی که سال ها سیگاری بوده اند، خطر ابتلا به سرطان ریه را به طرز چشمگیری کاهش می دهد و هر چه مدت زمان ترک سیگار طولانی تر شود، این خطر بیشتر کاهش می یابد؛ به طوری که بعد از 20 سال ترک کامل سیگار، خطر ابتلا به سرطان ریه تقریباً برابر با یک فرد غیرسیگاری می شود.

2 .گاز رادون: رادون گاز بی رنگ و بی بویی است که از تجزیه  طبیعی اورانیوم در آب، خاک و مصالح ساختمانی قدیمی در زیر زمین ساختمان های قدیمی تولید می شود. تنفس گاز رادون با افزایش خطر ابتال به سرطان ریه همراه است.

3 .آلودگی هوای شهرهای صنعتی: استنشاق هوای آلوده از دیگر عوامل مؤثر در بروز این سرطان است. علت احتمالی این تفاوت، آلودگی هوای شهرهای بزرگ و وجود مقدار بیشتر مواد سرطان زای ناشی از مصرف سوخت های غیر استاندارد است.

4 .تماس های شغلی با ترکیبات شیمیایی: کار کردن و تماس داشتن با موادی از جمله آزبست، کلرید وینیل، نیکل، کروم و هیدروکربنهای آروماتیک در بلندمدت، از دیگر عوامل خطرساز ابتال به سرطان ریه به شمار میرود.

5 .استنشاق بخارات روغن سوخته: قرار گرفتن مکرر در معرض بخار روغن های مورد استفاده برای سرخ کردن سریع غذا (بدون استفاده از دستگاه تهویه و دودکش برای دفع بخارات حاصل از روغن) از علل زمینه ساز سرطان ریه معرفی شده است.

توصیه هایی برای پیشگیری و کمک به بهبود سرطان ریه

•ترک سیگار گام اول در پیش گیری و کنترل این بیماری است.

•مواد پرکالری (روغن های مایع و چربی ها)، پر کربوهیدرات (نان و غلات) و پر

پروتئین (حبوبات، تخم مرغ و انواع لبنیات) و مایعات را در صورت ابتلا به این بیماری در برنامه غذایی خود افزایش دهید.

•غذا را در حجم کمتر و دفعات بیشتر مصرف کنید.

•با توجه به اینکه نیاز به امالح و ویتامینها خصوصا ویتامینهای A وC در این بیماری افزایش می یابد، مصرف انواع میوه ها (به ویژه سیب و مرکبات)، سبزی ها (به ویژه پیاز) و حبوبات (نخود، لوبیا و ...) را افزایش دهید.

•در صورت کاهش اشتها و ضعف در طول بیماری، از انواع ادویه (به ویژه زرد چوبه و زنجبیل) و آب لیمو برای تحریک اشتها استفاده کنید.

•روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

•برای پیشگیری از تحلیل عضالت ناشی از بیماری، فعالیت بدنی سبک ولی منظم داشته باشید.