فرآیند پیچیده مجوز دهی عامل ایجاد رانت، انحصار و امضای طلایی

"سید میثم رفیعی" کارشناس اصلاح نظام مجوزدهی در گقت و گو با خبرنگار برنا در خصوص اثرات مخرب روند معیوب صدور مجوز بر اقتصاد و تولید کشور اظهار داشت: شکی نیست که وضعیت فعلی اقتصاد کشور، تا حد زیادی وابسته به شرایط سخت کارآفرینی و فعالیت های مولد است. این شرایط سخت می‌تواند پیش از شروع کسب و کار یا پس از شروع آن  تعریف شود. در  این حوزه ادبیات بین المللی  تحت عنوان شاخص سهولت کسب و کار وجود دارد که متأسفانه وضعیت ایران در این شاخص مناسب نیست. وقتی که به زیرشاخص های آن نگاه کنیم متوجه می شویم  که در زیرشاخص «شروع کسب و کار» به مراتب وضعیت نامناسب تری داریم. 

سید میثم رفیعی عنوان کرد: اثرات مخرب این موضوع جنبه های مختلفی دارد. زمانی که سازوکارهای نظارت پسینی در کشور ما  ضعیف است و درصددیم در قالب نظارت پیشینی مسائل را کنترل کنیم، نتیجه اش باریک شدن قیف ورود به بازار برای کارآفرینان و کسب و کارها و حتی تعطیلی آنهاست . 

وی افزود:از طرفی عدم اصلاح فرآیندهای مجوزدهی، منجر به ایجاد رانت، امضاهای طلایی و انحصار شده که این ها  زمینه فساد و نیز فلج کردن اقتصاد کشور را فراهم می‌کند.

رفیعی با توجه به اهمیت بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط و ضرورت کارآفرینی و خوداشتغالی در اقتصاد و همچنین آسیب زا بودن مشروط کردن شروع کسب و کار به اخذ مجوز نیز بیان کرد:اگر حاکمیت در ازای دریافت مجوز، امتیازات خاص و منابع محدود در اختیار صاحبان کسب و کار قرار دهد، در این صورت مجوز معنا پیدا می کند اما در بسیاری از موارد حاکمیت چنین شرایطی برای صاحبان کسب و کاردر نظر نگرفته در نتیجه برای این موارد سهولت مجوزدهی و یا حذف آن، مفید است و بر کار آفرینی و خود اشتغالی تاثیر مثبتی دارد، از طرفی تقویت بانک های اطلاعاتی کشور و تبادل آنها هم می تواند کمک زیادی به نظارت پسینی و حذف مجوزها داشته باشد. 

در پایان این فعال حوزه ی اصلاح نظام مجوز دهی در ارتباط با تاثیر مجوز های کسب و کار در ایجاد رانت و فساد و امضاهای طلایی نیز گفت: مجوز به ذات خود منجر به رانت و امضای طلایی نمی شود اما فرآیند نادرست مجوز دهی سبب به وجود آمدن  امضا های طلایی می شود،این موضوع  تا حدی با ایجاد دولت الکترونیک بهتر شده البته این تصور که الکترونیکی کردن یک مجوز مسیر رانت و امضای طلایی و... را کاملا از بین می برد، اشتباه است و فرآیند هایی که پشت سامانه ها قرار دارد هم باید اصلاح شوند که برای این موضوع هم، ادبیات و روش هایی وجود دارد، روش های مانند کشف تقلب و تخلف، ایجاد شفافیت، ابزارهای هشدار دهنده و.... همگی کمک می کنند تا فرآیند مجوزدهی از جنبه های مختلف اسکن و بررسی شود.