فراکوه ؛ جایی که کوهنوردان به طبیعت بکر می اندیشند / قلب هایی که برای محیط زیست کوهستان می تپد

خبرگزاری   برنا   لرستان – گروه  ورزشی : رابطه کوهنوردی و محیط زیست محیط  رابطه ای است یگانه و گویی همزاد ؛ کوهنوردان با  نهادن  همان اولین گام هایشان   بر سینه کش کوه ها به قلمرو تجربه ای شگفت انگیز از زیستن در قلب طبیعت بکر وارد می شوند؛  لاجرم حفظ طبیعت کوهستانی  با همه عناصرپرجذبه  تشکیل دهنده آن  برای کوهنوردان موضوعی حیاتی است : مانند نفس کشیدن در ارتفاعات.

کوهنوردان نه فقط از جنگیدن و ظفر بر  سختی هولناک وکشنده کوه ها  بلکه از نفس کشیدن در کوه های بکر و فتح قله های رفیع لذت های وصف ناپذیری را تجربه می کنند ؛ لذت هایی که  توسط چشم انداز های زیبا ، آب های جاری ، برف های وسوسه انگیز، صخره های تنومند ، دره های ژرف ، دیواره های سنگی پرخطر و  جنگل های بکر و دست نخورده  و البته ارتباط با جوامع محلی و مردم بومی دامنه های کوهستان  برای کوهنوردان آفریده می شود وهمین موضوع تاکیدی است بر این نکته حیاتی که کوه ها و اصالت مردمان دامنه اش  لازم است بکر و سالم بمانند.

از منظر یک کوهنورد حقیقت بین همه این جذابیت های تجربه شده در کوهنوردی بدون کوهستان های بکر  هیچ است و زین سبب حفاظت از محیط زیست کوهستان و کمک به نگهداشت آن  امری است به غایت حیاتی و نبض کوهنوردی قلمداد می شود.

کوهنوردان واقعی   دفاع از کوهستان را  در حیطه محیط زیست و حفاظت از آن تعریف می کنند ومی جویند واین موضوع  برای آنها آنچنان اهمیت دارد که  موفق ترین گروه های کوهنوردی بخش مهمی از فعالیت های خود را به حفاظت از طبیعت کوهستان اختصاص می دهند؛ اقداماتی که برای آنها جنبه فرهنگی به خود پیدا می کند و جایگاهشان  را از کوهنوردی صرف   فراتر می برد: یعنی جایی که فراکوه نامیده می شود .

کوهنوردان حرفه ای و شیفتگان کوه ها با رسیدن به درکی عمیق از ضرورت مانایی کوهستان به شناختی از حفظ طبیعت نیزدست می یابند که همین شناخت انگیزه فعالیت های زیست محیطی را در آنها تقویت می کند و جامعه کوهنوردی را به سمت فعالیت های فرهنگی و محیط زیستی سوق می دهد ؛  فعالیت هایی که از کوهستان فراتر رفته و به دغدغه نجات محیط زیست در همه ابعاد آن می رسد.

می توان گفت فراکوه و خارج از صعود به  فعالیت هایی  فرهنگی و محیط زیستی اطلاق  می شود که هیات ها وباشگاه های کوهنوردی در همین راستای دفاع از کوهستان  انجام می دهند و شاخصی مهم برای عملکرد و جایگاه آنان در حیطه فعالیت های ورزشی  است و در حقیقت همین پیوند معنوی با   کنش زیست محیطی  است که  باعث شده کوهنوردان به عنوان پیش قراولان فعالان محیط زیستی  در میان جامعه ورزش به نظر آیند.

 یک کوهنورد که تجربه های خوبی  درفعالیت های فرهنگی وزیست محیطی  دارد به برنا ،می گوید: اقدامات فرهنگی وخصوصا فعالیت هایی که در زمینه  محیط زیست انجام می گیرد  باعث تقویت روحیه ورزشی کوهنوردان  شده  و باعث می شود که کوهنورد   فردی تک بعدی نباشد و تجربه عمیق تری از کوهنوردی را کسب کند.

 تورج حیدر پور که ریاست هیات کوهنوردی شهرستان پلدختر را بر عهده دارد، می افزاید: برنامه های خارج از صعود و رقابتی در کوهنوردی شامل امداد و نجات ، فعالیت های زیست محیطی و فرهنگی است  که خود به برنامه های دیگر تعریف می شوند و  حوزه ای گسترده اند .

 او که خود تجربه فعالیت های امداد ونجات در سیل فروردین 98 پلدختر را نیز در کارنامه اش دارد و در متن این اتفاقات بوده است ، یاد آور می شود: کوهنوردان در حوزه امداد ونجات کوهستان  اقدامات موثری در حوادث مختلف خصوصا مناطق کوهستانی انجام می دهند و  در سیل پلدخترنیز کوهنوردان نقش تاثیرگذاری چه هنگام وقوع سیل وچه در زمان پسا سیل و کمک به سیل زدگان مناطقی که راه های ارتباطی شان قطع شده بود ، ایفا کردند.

حیدر پور  به  اجرای بیش از 40 برنامه فراکوه  وخارج از صعود  توسط هیات کوهنوردی پلدختر در سال گذشته اشاره می کند و می گوید: این برنامه ها شامل فعالیت های زیست محیطی ، کارگاه های آموزشی ، کمک به نیازمندان  جوامع محلی در مناطق عشایری و صعب العبور و ... بوده است.

رییس هیات کوهنوردی پلدختر ادامه می دهد:  کاشت نهال و بذر  در طبیعت ، برگزاری کارگاه های زیست محیطی  خصوصا در بین مردم روستایی و عشایر در رابطه با گونه های گیاهان نایاب و پیشگیری از شکارگونه های جانوری ، ،ایجاد آبشخور  در نقاط مختلف کوهستان در   مهله کوه ، دهلیج ، کیالان پلدختر برای حیوانات  ،بلوط کاری  در کوه ها ،  حضور در برنامه های روز های جهانی تالاب ها،  هوای پاک ,زمین پاک ، روز جهانی غار  و اجرای برنامه   پاکسازی غار کلمان کره وغار کوگان ،دیدار و همیاری با اداره محیط زیست ومنابع طبیعی و دستگاه های مرتبط با طبیعت در سطح استان وشهرستان  ، هم اندیشی با شورای شهر و شهرداری  در رابطه با توسعه و بهبود فضای سبز ، همکاری با شهرداری در اشکال مختلف زیست محیطی  و ازجمله در خصوص کاشت درختان ومعرفی  الگوی کاشت درخت در سطح شهر، راه اندازی پویش پلدختر سبز با شعار درختی میکارم به یاد  گذشتگان وبرای  خاطر آیندگان ، شرکت در روز جهانی سمندر لرستانی و ترویج حفاظت از گونه های جانوری از جمله برنامه هایی بوده که در زمینه حفاظت از محیط زیست  انجام داده ایم.

 مردم محلی و اقوام وقبایل مسکون در کوهستانها  نخستین جامعه انسانی  هستند  که کوهنوردان در حیطه کوهنوردی با آنان برخورد می کنند.

جامعه محلی همیشه برای کوهنوردان جذابیت وافری داشته است و این جذابیت ها در خاطرات حرفه ای ترین و مشهور ترین کوهنوردان جهان بازتاب داشته است وبخشی از میراث هنر و فرهنگ جهان مدرن است ؛ چیزی که در فرهنگ ورزشی ایران خصوصا لرستان خلاء آن احساس می شود.

به نظر می رسد ارتباط ورزشی کوهنوردان با جوامع محلی می تواند برروی آگاه سازی آنان در حفاظت ز محیط زیست کوهستان موثر باشد.

حیدر پور  به ارتباط جامعه کوهنوردی با  جامعه  محلی اشاره می کند  و یادآور می شود: یکی از دست آوردهای هیات کوهنوردی پلدختر ارتباط سازنده با جامعه محلی  است که از اهداف سازمان های زیست محیطی در جهان محسوب می شود .

او معتقد است: کمک به نیازمندان  در مناطق عشایری  باعث شده تا باجامعه محلی رابطه خوبی برقرار کنیم وروی آگاهی زیست محیطی آنها تاثیر خوبی بگذاریم  و برنامه هایی مانند "صعود قلم" و  توزیع نوشت افزار به نیازمندان مناطق صعب العبور در مناطق کوهستانی ، اجرای طرح درخت مهربانی در مناطق دوردست توزیع البسه وهمچنین  کادو کتاب های داستان کوتاه به نوجوانان عشایری ازجمله این برنامه ها بودند که ما  انجام داده ایم .

 این کوهنورد  به  آگاه سازی بومیان مناطق کوهستانی وعشایری استان  اشاره می کند و ادامه می دهد: مردم بومی ، دستگاه های اجرایی و‌تشکل ها سه محور یک پویش محیط زیستی موثر را به وجود می آورند و آگاه سازی  جامعه بومی و محلی توسط کوهنوردان وگردشگران  می تواند در حفاظت از محیط زیست موثر باشد البته  چون بعضی از گردشگران مخرب هستند ما بومیان  را آگاه می کنیم که چه انتظاراتی و مطالباتی از گردشگران  داشته باشند

حیدر پور  تاکید می کند: انتظار داریم مسئولین مناطق گردشگری و طبیعت گردی را تفکیک کنند تا طبیعت ومحیط زیست تخریب نشود ؛چون طبیعت گردی ، دره نوردی ، کوهنوردی  وغارنوردی هرکدام تعریف خاص خود را  دارند و هرگردشگری نمی تواند غارنورد باشد  وهرطبیعت گردی هم نمی تواند کوهنورد و دره نورد باشد ؛ لذا همه اینها به فرهنگ سازی نیازمند است که هیات پلدختر به آنها آگاهی و حساسیت دارد.

 کودکان و نوجوانان نیز یکی پایه های مهم برنامه های  هیات کوهنوردی پلدختر است زیرا حیدر پور بر این باور است که  هرچه که می خواهیم یاد بگیریم در دوران  کودکی است  و اگر بتوانیم کودکان و نوجوانان را با فعالیت های محیط‌ زیستی آشنا کنیم نتیجه اش را در آینده می توانیم  در طبیعت بکر به خوبی بینیم لذا در برنامه های گل گشتی و زیست محیطی هیات ما ، کودکان باتوجه به شرایط سنی شأن شرکت می کنند.

حیدر پور با بیان اینکه  اجرای فعالیت های فرهنگی برپایه اصالت ها و سنت های  ملی و قومی از دیگر برنامه های هیات کوهنوردی پلدختر است ، ادامه می دهد: یکی از برنامه هایی که ما  در سال ۹۲ انجام دادیم نهادینه کردن  فرهنگ گلونی به عنوان نماد اصالت لرستان در فرهنگ  کوهنوردی  لرستان بود به طوریکه  حتی  انعکاس فرهنگ گلونی توسط  کوهنوردان  در صعود های برون مرزی مثل  آرارات و لنین نیز انجام گرفت. همچنین یکی از اهداف ما نگه داشت سنت های ملی  مانند چهارشنبه سوری است که به صورت ایمن و اصیل با رعایت های محیط زیستی و پاسداشت حفظ سنت های ایرانی انجام می دهیم.

او اضافه می کند: برگزاری برنامه های کوهنوردی و صعود هایی به مناسبت یادواره شهدای هشت سال دفاع مقدس ، شهدای  ورزشکار و شهدای خانوادههای  شهیدی که عضو هیات کوهنوردی شهرستان هستند  نیز از برنامه هایی است که به مناسبت های مختلف انجام می دهیم.

رییس هیات کوهنوردی پلدختر با بیان اینکه از رتبه های بالای استان در بحث فراکوه وبرنامه های خارج از صعود هستیم ، تاکید می کند: فرهنگی که وارد هیات کوهنوردی ما شده است نتیجه فعالیت های تشکل زیست محیطی انجمن کوهنوردان و حامیان محیط زیست پلدختر است ؛ البته .بخش زیادی از برنامه های ما نتیجه خلاقیت خود هیات است و در این راستا  همه کوهنوردان عضو هیأت مشاوره و ایده می دهند و همه با هم نیز  این برنامه ها را  انجام می دهیم.

گزارش : رضا جودکی نژاد