به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا؛ طرح مردمی سازی یارانه کالاهای اساسی از اردیبهشت ۱۴۰۱ آغاز شد و به دنبال آن مابه التفاوت افزایش قیمت برخی از کالاهای اساسی به حساب سرپرستان خانوار واریز شد. برای دهک یک تا سه به ازای هر نفر از اعضای خانوار مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک چهار تا نه به ازای هر نفر از اعضای خانوار مبلغ ۳۰۰ هزار تومان واریز شد و دهک دهم نیز مشمول دریافت یارانه نیستند.
طبق گزارش مرکز آمار، کشور ما حدود ۸۵ میلیون نفر جمعیت دارد که از این میزان بر اساس آخرین آمار پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان به ۷۸ میلیون و ۳۵۲ هزار و ۸۵۶ نفر یارانه نقدی و به ۶۰ میلیون نفر یارانه معیشتی پرداخت میشده است.
بعد از واریز یارانههای ۴۰۰ و ۳۰۰ هزار تومانی به حساب سرپرستان خانوار، بحث درباره دهک بندیها داغ شد. آن طور که وزیر اقتصاد گفته است، ۳۰ درصد از جمعیت کشور یارانه ۴۰۰ هزار تومانی و ۶۰ درصد دیگر، یارانه ۳۰۰ هزار تومانی دریافت خواهند کرد. احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ۱۰ درصد از جمعیت هم بی نیاز از کمکهای حمایتی دولت هستند.
از همان ابتدا اعلام کردند افرادی که نسبت به دهک بندی خود اعتراض دارند میتوانند در سامانه حمایت وزارت کار به آدرس hemayat.mcls.gov.ir اعتراض خودشان را ثبت کنند.
برای پاسخ به برخی از سوالات مربوط به دهک بندی خانوارها، با داریوش ابوحمزه معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به گفتوگو نشستیم.
برنا: آقای ابوحمزه در ابتدا توضیح دهید مبنای قانونی حذف دهک دهم درآمدی از دریافت یارانه چیست؟
معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: مجلس محترم هم در ماده (13) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 19/08/1400 و هم در بند (ب) تبصره (14) قانون بودجه 1401 مصوب کرده که یارانه و کمک معیشتی دهک های پر درآمد حذف و منابع مالی حاصل از حذف دهک های پردرآمد برای افزایش یارانه فرزندان خانوارهای دهک های پایین درآمدی و همچنین پرداخت یارانه به کسانی که پیش از این یارانه دریافت نمیکردند (جاماندگان یارانه) استفاده شود.
برنا: کسانی که یارانه دریافت نمیکنند چگونه اعتراض کنند؟
معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: گروه اول خانوارهایی هستند که در طرح اخیر دولت از دریافت یارانه محروم شده اند. این افراد در دهک دهم درآمدی قرار دارند و برای اعتراض به دهک بندی خود باید به سامانه hemayat.mcls.gov.ir مراجعه کرده و اعتراض خود را ثبت کنند یا از طریق تماس با شماره 6369 یا تلفن گویای ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹ اعتراض خود نسبت به قرار گرفتن در دهک دهم درآمدی را ثبت کنند. این اعتراضات در اسرع وقت از طریق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بررسی شده و نتیجه آن اعلام خواهد شد.
گروه دوم خانوارهایی هستند که پیش از این به هر دلیلی یارانه دریافت نمیکردند و یا در سال 1393 به صورت داوطلبانه از دریافت یارانه انصراف داده بودند. این افراد جاماندگان از یارانه محسوب میشوند و در صورت تقاضای دریافت یارانه باید برای کسب اطلاع از آخرین وضعیت ثبتنام خود کد دستوری #کد ملی*۴۳۸۵۷*4* را شمارهگیری کنند و پس از آن برای ثبتنام به آدرس اینترنتی my.gov.ir مراجعه نموده و درخواست برقراری یارانه خانوار خود را ثبت کنند.
برنا: دهک بندی طبق چه اطلاعاتی صورت می گیرد؟
معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: دهک بندی درآمدی خانوارها بر اساس یک سری اطلاعات مربوط به درآمد و دارایی افراد صورت می گیرد. بدین صورت که گردش تمامی حساب های فرد، تراکنش های کارتی و اینترنتی، اطلاعات مربوط به حقوق، مالیات و بیمه و همچنین دارایی هایی از قبیل خودروهای فرد مورد نظر هستند. خانوارهای هموطنان بر اساس درآمد و دارایی های ذکر شده در طول چندین سال رتبه بندی شده و در آخر تعداد اعضای خانوار نیز مد نظر قرار می گیرد.
ما برای دهک بندی دو نکته مهم را لحاظ می کنیم. یکی اینکه درآمد و دارایی خانوار در طول چند سال ملاک دهک بندی قرار می گیرد تا برآورد وضعیت اقتصادی خانوار دقیق باشد. یعنی کسی که به هر دلیل طی یک مدت کوتاه گردش حساب بالایی داشته نباید در دهک بالای درآمدی قرار گیرد و در نظر گرفتن گردش حساب های این فرد در طی چند سال باعث پایین آمد میانگین گردش حساب و قرار گرفتن وی در دهک های پایین تر خواهد شد. اینگونه نیست که اگر به عنوان مثال یک کشاورزی، در یک ماه از سال درآمد و گردش حسابی داشته باشد، بهخاطر یک ماه گردش مالی یارانهاش حذف و یا دهک بندی وی تغییر کند؛ چرا که گردش مالی و یا درآمدها در طول چند سال مورد بررسی قرار میگیرد.
دیگری اینکه تعداد اعضای خانوار نیز بر دهک بندی اثرگذار است. به عبارتی در حالتی که درآمد و دارایی دو خانوار با همدیگر برابر باشد، خانوار با جمعیت کمتر در دهک بالاتری نسبت به خانوار پر جمعیت قرار می گیرد. همچنین به دلیل ناقص بودن اطلاعات املاک، اطلاعات ملکی افراد در طرح اخیر معیار دهک بندی درآمدی قرار نگرفته است.
برنا: علت بیشترین اعتراضها به دهک بندیها دقیقا چیست؟
معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: بررسی کارشناسان ما از طریق رصد سامانه های وزارت خانه و پاسخگویی حضوری به مردم، نشان می دهد که بیشترین اعتراض به دهک بندی درآمدی مربوط به ساختار خانوار افراد است. پیش از افزایش مبلغ یارانه، به دلیل پایین بودن مبلغ 45 هزار تومانی و عدم تاثیر این مبلغ در پوشش قدرت خرید خانوار باعث عدم تفکیک یارانه فرزندان پس از ازدواج شده بود.
افراد زیادی نیز عدم امکان قانونی برای تفکیک اعضای مجرد خانوار که خود صاحب شغل و در آمد مستقل هستند را به عنوان عامل قرار گرفتن خانوار خود در دهک دهم درآمدی ذکر کرده و تقاضای تفکیک این اعضای مجرد از ساختار خانوار خود را داشتند.
همچنین استفاده اشخاص دیگر از حساب فرد و یا واریز مبالغ متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر به حساب فرد که باعث افزایش گردش حساب فرد و به تبع آن قرار گرفتن خانوار در دهک دهم درآمدی شده است از دلایل دیگر ابهامات مردم در خصوص دهک بندی درآمدی مربوط به خانوار خود می باشد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابهام و اعتراض مردم در خصوص ساختار خانوار را بررسی و پیشنهاداتی در خصوص رفع این مشکل به دولت و سازمان هدفمندی یارانه ها ارائه داده است که امیدواریم با اعمال این پیشنهادات مشکل اصلاح ساختار خانوار جهت پرداخت یارانه به افراد رفع شود.
اما در خصوص ابهام دوم باید گفت که مردم عزیز نباید به هیچ وجه اجازه استفاده از حساب خود را به شخص دیگری بدهند و همچنین از واریز مبالغ متعلق به دیگران به حساب خود جلوگیری کنند تا مانع از افزایش گردش حساب خود شوند. از آنجا که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت دوره ای دهک بندی تمامی خانوار های کشور را بررسی و به سازمان هدفمندی یارانه ها اعلام میکند این امر منجر به کاهش گردش حساب های فرد در دوره های بعد و پایین آمدن دهک بندی درآمدی وی خواهد شد.
به دلیل وجود ابهامهای مردم و سؤالهای آنان در خصوص دهک بندی خانوارها، قرار شد که مبلغ یارانه جدید به افراد در دهک دهم که جدیدا یارانه آنها حذف شده و درخواست بازنگری داشتند، نیز واریز شود. تاکنون برای تعداد زیادی از افرادی که در سامانه های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اقدام به ثبت اعتراض نموده اند، مبلغ یارانه واریز شده و این مبلغ برای تعدادی دیگر از هموطنان که کمی دیرتر اقدام به ثبت اعتراض کرده نیز در روزهای آتی واریز خواهد شد. لازم به ذکر است تا زمان رسیدگی دقیق به اعتراضات این مبلغ مسدود است.
برنا: افراد برای جداسازی یارانه خود چه کنند؟
معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: دهک بندی بر اساس مجموع درآمد و دارایی همه اعضای خانوار انجام شده است و عدم تفکیک فرزندان برخی خانوارها که صاحب شغل و درآمد مستقل از پدر و مادر هستند باعث برآورد بالای درآمد کل خانوار و قرار گرفتن خانوار در دهک دهم درآمدی شده است. در حال حاضر این امکان برای اعضای خانوادهها و افرادی که ازدواج کردهاند، وجود دارد تا به مراکز پلیس+۱۰ مراجعه و اقدام به ثبت درخواست جداسازی و تفکیک یارانه خود از والدین نمایند که این درخواست ها توسط سازمان هدفمندی یارانهها بررسی و نتیجه به افراد اعلام خواهد شد.
در صورت تایید سازمان هدفمندی یارانه ها و تفکیک یارانه این افراد از یارانه والدین، یارانه پدر و مادر پس از آزمون وسع خانوار و در صورت دارا بودن شرایط به طور خودکار برقرار میشود و نیازی به مراجعه افراد به سامانهها نیست.
همچنین افراد مجرد و یا کسانی که طلاق گرفتهاند میتوانند با ارائه مدارک به مراکز پلیس +۱۰ و طی فرایند قانونی درخواست دریافت یارانه خود را ثبت نمایند تا درصورتیکه واجد شرایط باشند مشمول دریافت یارانه قرار گیرند.
برنا: فرایند بررسی اعتراضها چگونه است؟
معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: از همان ابتدای اجرای طرح، فرایند بررسی اعتراضات به دهک بندی درآمدی خانوارها با فراهم شده امکان ارائه اعتراض مردم به دهک بندی خود شروع شده است. همکاران ما در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت مداوم در حال دریافت اطلاعات درآمد و دارایی افراد از نهادهای مربوطه و بروزرسانی این اطلاعات در بانک اطلاعاتی پایگاه رفاه ایرانیان هستند.
لذا در هفتههای آینده بررسی درخواستهای مردم برای بازنگری دهکها به طور کامل انجام شده و در صورت تایید دولت و نهادهای مربوطه، اطلاعات بیشتری از درآمد و دارایی افراد را جهت مشاهده در سامانه حمایت قرار خواهیم داد تا مردم عزیز از این طریق نسبت به اطلاعات ثبت شده خود در سیستم وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آگاه شوند.
بانکهای اطلاعاتی متعددی وجود دارد که باید وضعیت اقتصادی افراد را اعلام کنند تا مجدد به درخواستها رسیدگی شود و با اعلام درآمد و دارایی افراد بهصورت جزییتر در سامانه حمایت، هموطنان میتوانند ابهامات خود را به صورت دقیق تر مطرح کنند.
همچنین در فرایند رسیدگی به اعتراض دهک بندی خانوارها، پیامک برای سرپرست خانوار ارسال میشود تا مجدد به سایت مراجعه و جزئیات شناسنامه اقتصادی خانوار خود را مشاهده کنند و در صورت اعتراض مجدد، اطلاعات بررسی شده و در نهایت جمعبندی میشود که جزو چه دهک درآمدی هستند.
شفافیت مالی باعث برآورد واقعی دهک بندی خانوار خواهد شد موارد زیادی وجود دارد که یکی از اعضای خانواده، حساب خود را به دیگری واگذار کرده که شخص دیگر با آن تجارت و یا کسب درآمد میکند. یا بعضیها خودرو و داراییها را قولنامهای خرید و فروش میکنند که این عدم انتقال سند مالکیت در دهک بندی بهایی به زیان فروشنده تمام خواهد شد، چرا که سند مالکیت خودرو هنوز به اسم فروشنده است. هموطنان عزیز بدانند که شفافیت مالی باعث برآورد دقیق از اموال ایشان است. لذا باید شفافسازی صورت بگیرد و افراد حسابهای خود را برای تجارت و کسب و کار در اختیار دیگران قرار ندهند و همچنین در صورت خرید یا فروش، داراییهای خود را بهصورت رسمی منتقل کنند.
همچنین اگر فردی، حساب شخصی خود را برای تنخواه شرکتی قرار دهد به دلیل گردش حساب بالا جزو دهک دهم قرار میگیرد و یارانهاش حذف میشود و مردم عزیز از انجام این کار نیز خودداری کنند.
انتهای پیام/