بدون خاک و با آب بسیار کم کشاورزی کنید!/ هیدروپونیک راه توسعه کشاورزی ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا؛ کشت محصولات کشاورزی به ویژه در شرایط کنونی که کشور با چالش کمبود آب مواجه است، بسیار ضروری به نظر می رسد ضمن اینکه هر سال شاهد نوسانات شدیدی در بازار برخی از محصولات کشاورزی از جمله سیب زمینی، گوجه فرنگی، هویج و ... هستیم که به دلیل عدم رعایت الگوی کشت گاهی تولید آنها کم می شود و گاهی حجم تولید آنقدر بالا می رود که کشاورزان و مسئولان نمی دانند باید با مازاد آن چه کنند.

کشاورزی از جمله بخش‌های مهمی است که سهم زیادی در اشتغالزایی و تامین امنیت ‌غذایی دارد و این سال‌ها به دلیل کم‌آبی و خشکسالی محفل‌های کشاورزی به عنوان صنعتی آب‌بر مطرح است و اصلاح الگوی کشت گره‌گشای رفع ابهامات است.

اصلاح الگوی کشت به معنای کاهش وسعت کشت نیست و باید این باور غلط در جامعه اصلاح شود تا بتوان از پشتیبانی مشارکت همگانی برای تحقق این راهبرد کمک گرفت.

تبدیل غیرکارشناسی زمین های زراعی به بخش کشاورزی در سال‌های گذشته خسارت های زیادی به کشاورزی وارد کرده است و این رویه نادرست باید هرچه سریع تر برچیده شود.

​در سال های اخیر، اثر سیستم کشاورزی بر محیط زیست موجب افزایش نگرانی دانشمندان و سیاست گذاران کشورهای مختلف شده است. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و همچنین، استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی از جمله این اثرات است.

 در سال 1950 دانشمندان برای رفع مشکلات کم آبی، کمبود زمین و  کشت بدون خاک روش جدیدی را به نام هیدروپونیک آغاز نمودند. از آن به بعد کشورهای دیگر مانند هلند، آلمان و استرالیا با استفاده از روش های هیدروپونیک برای تولید محصولات کشاورزی با نتایج شگفت انگیز استفاده نمودند. اکسیژن اضافی در محیط کشت هیدروپونیک به تحریک رشد ریشه کمک می کند.

باغبانی هیدروپونیک به علت استفاده مجدد از محلول مواد مغذی، از آب قابل توجه کمتری نسبت به باغبانی خاکی استفاده می کند همچنین علف هرز و آفات بسیار کمتری در این سیستم وجود دارد.

از آنجاییکه سیستم های باغبانی هیدروپونیک از خاک استفاده نمی کنند، فرسایش خاک دیگروجود ندارد علاوه براین می توان در مناطقی که زمین محدود بوده و یا به شدت آلوده است کشت محصولات انجام شود.

گیاهان هیدروپونیک نیز مشکلات کمتری را با آلودگی های عصبی، قارچ ها و بیماری ها دارند.به طور کلی، گیاهانی که از نظر هیدروپونیک رشد می کنند گیاهان سالم تر و شادتر هستند همچنین نرخ رشد گیاه هیدروپونیک ۳۰-۵۰ درصد سریعتر از یک گیاه خاکی است که تحت شرایط مشابه رشد می کند.

پدرام جدی کارشناس محیط زیست و مشاور فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا درباره مزایای روش هیدروپونیک اظهار کرد: این روش از کشاورزی مبتنی بر چرخش آب است و اینگونه ریشه گیاهان املاح را جذب می کنند.

وی با اشاره به اینکه روش هیدروپونیک با متدهای مختلفی صورت می گیرد گفت: این روش امکان استفاده در گلخانه ها در چند طبقه و یا در فضایی کوچک، سربسته و ایزوله را دارد.

جدی ادامه داد: اینگونه می توان در مساحت کم تولید بالایی داشت این درحالیست که این تولیدات در حالت عادی در زمین های گسترده صورت می گیرد بنابراین میزان استفاده از زمین کم با کارایی بالا یکی از مزیت های مهم این روش به شمار می رود.

این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه با استفاده از این روش در فصول مختلف سال امکان برداشت از محصولات غیرفصلی وجود دارد بیان کرد: در فصل غیرتولید برخی محصولات کم تر در بازار وجود دارد پس قیمت بالاتری دارد و با این روش تولید کردن می صرفد اما نکته مهم این است که طبق تحقیقات هیدروپونیک برای همه محصولات مزیت اقتصادی ندارد به عبارتی ما به ازای هزینه ای که صورت می گیرد و زمانی که گذاشته می شود هزینه بالاتری را صرف می کنیم از این میان میتوان به تولید علوفه دامی اشاره کرد.

وی درپاسخ به سوالی مبنی براینکه کدام محصولات امکان تولید مقرون به صرفه با استفاده از این روش را دارند تصریح کرد:  این روش اغلب درخصوص صیفی جات و سبزیجات استفاده می شود اعم از کشت توت فرنگی، کاهو و کلم بروکلی به کار برده می شود.

جدی درباره معایب این روش تشریح کرد:محدودیتی که در این زمینه وجود دارد این است که  نیازمند علم و تجهیزات کافی است چراکه با روش کشاورزی معمول تفاوت محسوسی دارد همچنین این جنس کار نیازمند کارشناس کشاورزی با مهارت کافی وتوانمند در این زمینه است که در همه اوقات باید در دسترس باشند.

کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه محدودیتی در زمینه گسترش این روش در کشور وجود ندارد عنوان کرد: این روش در سال های اخیر توسعه یافته اما چون به تجهیزات نیاز دارد در همه جا وجود ندارد و شرکت های کمی به این حوزه ورود یافته اند همچنین نیاز است تا برنامه هایی برای آموزش این حوزه از طرف سازمان ها در نظر گرفته شود.

وی در پایان تصریح کرد: بهتر است به دانشجویان رشته کشاورزی قبل از فارغ التحصیلی علم و دانش هیدروپونیک را بیاموزند و دولت مزایایی برای ورود آنان به این موضوع در نظر بگیرد تا شاهد پیشرفت در این حوزه باشیم.

استفاده از این روش علاوه بر کاهش مصرف آب، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های جانبی برای کشاورز را به همراه دارد و تحقق این راهبرد در کنار فرهنگ‌سازی نیازمند عزم جدی مدیران در اتخاذ تصمیم‌های کارشناسی در اعطای مجوزها است.

انتهای پیام/