اولویت کشور خرید و فروش گاز باشد نه سوآپ

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا، یکی از مزیت‌های جغرافیایی کشور، قرار گرفتن در بین دارندگان و متقاضیان گاز است. به همین دلیل با همت و سیاستگذاری درست می‌تواند به هاب گازی منطقه تبدیل شود. شیوه آن نیز باید به این شکل باشد از کشورهایی که گاز دارند، گاز را خریداری کند و به کشورهایی که نیاز به گاز دارند، گاز وارداتی را به فروش به رساند. یکی از گزینه‌های بالقوه با توجه به شرایط جدید جهانی نیز واردات گاز از روسیه است.

در همین راستا ظفریان کارشناس ارشد انرژی معتقد است: «ما با توجه به زیرساخت‌های فعلی تا حدود 15 تا20 مترمکعب می توانیم گاز از روسیه وارد کنیم. اگر خطوط لوله واردات از ترکمنستان را افزایش دهیم و خطوط جدید احداث کنیم می‌توانیم این حجم را بیشتر هم کنیم. اگر گاز را از روسیه بتوانیم بخریم و آن را مطابق قراردادهایی به کشورهای متقاضی گاز خودمان بفروشیم گام بسیار بزرگی برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه برداشته خواهد شد».

نکته‌ای دیگری که نباید فراموش شود این است، هدف از تجارت گاز، وابسته کردن کشورهای متقاضی گاز به ایران است لذا مسیری باید اتخاذ شود که در آن اولویت، خرید و فروش گاز باشد. زیرا زمانی که سوآپ انجام می‌شود، بازارسازی را برای کشور گاز دهنده انجام می‌دهیم.

با این حال محسن خجسته‌مهرمدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در حاشیه آیین بهره‌برداری رسمی از طرح انتقال گاز به جزیره کیش در ارتباط با پرسشی درباره تصمیم برای واردات گاز از روسیه گفت: به‌طور کلی موضع ایران درباره این موضوع، تجارت گاز است و جمهوری اسلامی به‌دلیل موقعیت جغرافیایی، آمادگی دارد سوآپ گاز را به مقاصدی که مدنظر تحویل‌دهنده گاز است، انجام دهد.

همانطور که خجسته مهر بیان کرد، ایران آمادگی سوآپ گاز را دارد که این ساده‌ترین کار در مسیر تجارت است. ظفریان این موضوع را اشتباه بیان می‌کند و می‌گوید: مدل سوآپ گاز به این معنا که از کشوری گاز را در یک نقطه تحویل میگیریم و به کشور ثالثی گاز را در نقطه دیگری تحویل میدهیم و به علت این جابجایی مبلغی را دریافت می‌کنیم اما در این حالت، قرار داد بین کشور اول و کشور سوم است و عمل کشور دوم تنها یک واسط است. مدل آخر مدل ترانزیت است فرض کنید ترکمنستان و آذربایجان خط لوله مجزا در داخل ایران احداث کرده باشند و گاز ترکمنستان به آذربایجان برود و در این صورت ایران به دلیل عبور خط لوله تنها حق ترانزیت می‌گیرد.»

وی به مسائل مربوط به سوآپ گاز در دولت اشاره کرد و گفت:« رویکردی که دولت آن را دنبال می کند بحث سوآپ گاز است. اما برای اینکه مشخص شود کدام یک از مدل‌های تجارت گاز به نفع کشور است ابتدا می‌بایست به این توجه کنیم که سوآپ گازی و ترانزیت هر دو قرارداد فروش گاز بین کشور الف و ب است و کشور واسط تنها یک انتفاع حداقلی اقتصادی برای این انتقال به دست می آورد و سود کشور واسط (در اینجا ایران) تنها ناشی از موقعیت جغرافیایی خود است»

ظفریان رویکرد سوآپ نفت را یک رویکرد منفعلانه دانست و گفت:« این رویکرد یک رویکرد منفعلانه است و رویکرد مناسبی در تجارت گاز نیست. رویکرد منفلانه باعث میشود که تاثیرگذاری سیاسی تجارت گازی بسیار کم شود و عملا نتوان از ابزار تجارت گاز استفاده بهینه کرد»

این کارشناس افزود:« زمانی که کشور، مستقیم گاز صادر می‌کند منجر به وابستگی کشور وارد کننده می‌شود مانند صاردات گازی که به ترکیه و عراق داریم و این امر در مناسبات ما با این کشورها تاثیر می‌گذارد اما اگر به سمت سوآپ گاز برویم عملا تاثیرمان بر کشورهای دیگر بسیار کم می‌شود.»

بنابراین با این توضیحات و با توجه به شرایط جهان و منطقه اتخاذ رویکرد سوآپ، رویکرد منفعلانه‌ای محسوب می‌شود لذا برای تاثیرگذاری هر چه بیشتر در جهان باید تغییر رویکرد داد و به سمت واردات از کشورهای دارنده گاز و صادرات آن به کشورهای متقاضی حرکت کرد. لازم به ذکر است که گاز وارداتی باید دو ویژگی دیگر نظیر تخفیفی بودن و عدم استفاده در بازار داخل کشور را نیز در داشته باشد و تنها برای تجارت مورد استفاده قرار گیرد.

انتهای پیام/