لزوم ارزیابی ریسک ها برای سرمایه گذاری در پالایشگاه های فرا سرزمینی

شهاب‌الدین متاجی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا بیان کرد: کاهش هزینه سرمایه گذاری و بهره برداری در صورت سرمایه گذاری در کشور هدف ، انگیزه دیگری برای احداث  پالایشگاه فراسرزمینی است . این سرمایه گذاری منافع طرفین را در بردارد . کشوری که به واردات نفت خام نیاز دارد ، امنیت تامین خوراک هم خواهد داشت و از سوی دیگر کشور صادر کننده هم به  بازار مصرف قابل اطمینانی دسترسی پیدامی کند.

وی در ادامه ابراز کرد: در شرایط تحریم ، فروش فرآورده ها از پالایشگاه های خارجی که در مالکیت کشور ما باشد به مراتب  امکان پذیر تر از فروش نفت خام است و لذا خرید سهام پالایشگاه های خارجی توجیه بیشتری دارد. علاوه بر این بازار فرآورده های نفتی  کشور هدف هم در اختیار ما قرار می گیرد. حضور در بازار کشور دیگر ، امکان شناخت میدانی و ارزیابی دقیق تر را برای سرمایه گذاری های آتی فراهم می کند . از مزایای دیگر سهامدار شدن ، انتقال دانش فنی و تسهیل در خرید مواد و تجهیزات پالایشگاههای داخلی میباشد.

مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی همچنین متذکر شد: ارزیابی ریسک ها برای انتخاب کشوری جهت سرمایه گذاری ضروری است. برخی از این ریسکها عبارتند از : ثبات سیاسی و پایداری حکومت، ناچیزبودن احتمال وقوع جنگ – آشکار، شفاف بودن و ثبات سیاست ها و قوانین کشور در مورد صنعت نفت و پتروشیمی، در عین حال، وجود رقبای دیگر که می تواند با اتخاذ روش هایی کنترل بازار را دردست گیرند-ریسک تکنیکی مانند طراحی مناسب ،تامین بموقع تجهیزات – عدم پیشرفت طرح طبق برنامه بدلایل گوناگون – ریسک نیروی انسانی مانند تخصص مناسب و ضعف فرهنگ کاری بومی وغیره نمونه ای از این ریسک هاست.

وی در عین حال گفت: خرید سهام پالایشگاه های موجود در کشورهای دیگر که عملکرد قابل قبولی دارند ، ریسک کمتری دارد . در گذشته نیزایران سهام پالایشگاه هایی در هند و کره جنوبی و آفریقای جنوبی را خریداری کرده بود. خرید سهام می تواند با اخذ امتیازاتی  مانند قرار داد دراز مدت فروش نفت خام همراه باشد. بدین ترتیب خرید سهام بازار دراز مدت برای کشور فراهم می کند.

وی در خصوص پالایشگاه های فراسرزمینی در کشورهایی مانند ونزوئلا و اروگوئه نیز گفت: در صورتی که هدف احداث پالایشگاه جدید باشد، ارزیابی دقیق ریسک هایی که گفته شد، لازم است.در شرایط فعلی خرید سهام پالایشگاه و ترجیحا دارا شدن  سهام ممتازه همراه با قرارداددراز مدت تامین نفت خام مفید خواهد بود. از سوی دیگر سرمایه گذاری شرکت های دولتی و دولتها ممکن است به دلایل غیر اقتصادی و استراتژیک و در نظر گرفتن منافع دراز مدت باشد. در این صورت نیز داشتن اطلاعات کافی از اوضاع سیاسی اقتصادی و اجتماعی آن کشور ضرورت دارد.  

متاجی همچنین در خصوص ایجاد روابط سیاسی جدید با ورود به جریان پالایشگاه های فرا مرزی نیز بیان کرد: همکاری و مشارکت در طرحهای مرتبط با انرژِی ، بدلیل اینکه برای کشورها  حیاتی است سبب تحکیم روابط میگردد. از سوی دیگر کشورها  به منظور برقراری امنیت انرژِ ی ، سعی دارند منابع انرژی خود را متعدد سازند . این تمایل کشورها ضمن اینکه میتواند به نفع ما باشد اما تلاش زیادی را جهت ایجاد جاذبه در بین سایر رقبا می طلبد. در این راستا بروز رسانی فرایندهای تولید ، افزایش تولید ، بهبود زیر ساختهای صادراتی ، تنوع تولید اهمیت دارد. 

وی همچنین عنوان کرد: ساخت مجتمع های تولید مواد پتروشیمی از نفت خام هزینه های به مراتب بیشتری از پالایشگاه تولید سوخت دارد.به عنوان مثال یک  پالایشگاه معمولی دویست هزار بشکه در روز  که فقط 2 در صد  محصول پتروشیمی تولید میکند ،  برای افزایش تولید پتروشیمی به 7 درصد ، نیازمند 500  میلیون دلار سرمایه گذاری اضافی است . هزینه محیط زیستی پتروشیمی نیز بسیار زیادتر است . مواد میانی که در هنگام ساخت محصول نهایی در دستگاه ها وجود دارند، مانند اولفین های یک گانه و چند گانه – اروماتیک ها برای انسان و محیط زیست خطرناک محسوب می شوند و برای پیشگیری از انتشارشان حتی در مقادیر کم در محیط زیست باید استاداردهای خاصی در طراحی و ساخت و بهره برداری تاسیسات صورت پذیرد. از سوی دیگر مصرف انرژِی نیز در تولید محصولات پتروشیمی بیشتر از محصولا ت سوختی است .  حدود 13 در صد مجموع نفت خام و گاز تولیدی دنیا ، به طرف پتروشیمی ها جاری میشود و از مقدار فوق فوق حدود 60 درصد به محصول و بقیه صرف انرژی مورد نیاز فرایندها میگردد. با وجود هزینه زیاد سرمایه گذاری و مصرف بالای انرژی ، ساخت پتروشیمی صرفه بسیار زیادتری نسبت به پالایشگاه معمولی  دارد. بنا بر این مزیت پتروشیمی در اقتصاد آن است  .از سوی دیگر گرچه مصرف انرژی در پتروشیمی بسیاز زیاد است اما بسیاری از تجهیزاتی که در کاهش مصرف انرژِ ی کاربرددارند از محصولات پتروشیمی تولید میشوند.

متاجی در ادامه اظهار داشت: محصول نهایی سوخت ها  در صورت تمیز بودن ، گاز کربنیک است که منجر به افزایش دمای کره زمین میشود و از این نظر آلاینده  محسوب میشود. محصولات پتروشیمی گرچه رفاه انسانها در دنیای امروز را فراهم آورده اند ، اما بسیاری ازآنها ، پس از مصرف ، آلاینده محیط زیست محسوب میشوندکه نباید وارد محیط شوند ولی متاسفانه میشوند . در کنار احداث پتروشیمی  باید اقدامات اصولی در جمع آوری  بازیابی و استفاده مجدد آنها و عدم ورود به طبیعت و محیط زندگی مردم انجام شود . 

مدیر سابق برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در پایان تاکید کرد: طبق پیش بینی ها در آینده نزدیک بخش قابل توجهی از محصولات پتروشیمی ، مواد بازیابی شده است. بازیابی به دو روش فیزیکی و شیمیایی صورت میگیرد ودر نوع فیزیکی که هزینه کمتری دارد ، مواد با کیفیت کمتر از ماده اصلی و با کاربردهای دیگر بدست می آید و در بازیابی شیمیایی مواد با کیفیت اصلی تولید میشود. این نوع بازیابی مرحله آزمایشی و پایلوتی را طی کرده و برخی نمونه های صنعتی نیز وجوددارد اما تا گسترش آن فاصله زیادی وجود دارد. بنا براین ضروری است همزمان با گسترش صنعت پتروشیمی برای جمع آوری ، فرآورش مجدد آن به یکی از دوروش فوق اقدام های مناسب صورت گیرد . این اقدامات هم از آسیب به محیط زیست و سلامت مردم جلوگیری می کند و هم به اقتصاد کشور و اشتغال  کمک می کند وبرخی  مشکلات اجتماعی مانند پدیده زباله گردی  را کاهش می دهد.

انتهای پیام/