پاکستان، عمان، عراق و ترکیه مقصد سوآپ گاز روسیه از طریق ایران است

به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، روسیه رقیب جدی ایران در حوزه گاز محسوب می شود. به همین دلیل تا کنون مسکو تمایلی به همکاری با ایران در این زمینه نداشته است. اما جنگ روسیه و اوکراین به از دست رفتن بازارهای صادراتی گاز روسیه منجر شد. همین امر، مسکو را متوجه ظرفیت همسایگان برای خرید یا سوآپ گاز این کشور کرد.

ایران با توجه به در اختیار داشتن منابع عظیم گازی و دیگر زیرساخت ها، شرایط لازم را برای همکاری در فروش نفت روسیه دارد.

در حال حاضر زیرساخت واردات سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه از دو مسیر آذربایجان و ترکمنستان برای کشورمان وجود دارد. ایران می‌تواند با خرید این گاز با قیمت مناسب و استفاده از آن در استان‌های شمالی، گاز خود را به جای صرف هزینه و انتقال به شمال، از جنوب (محل تولید) و با قیمت بالاتر به همسایگان خود مثل پاکستان و عمان صادر کند و یا حجم صادرات گاز به کشور عراق و ترکیه را افزایش دهد.

کارشناسان علاوه بر منافع اقتصادی همکاری در فروش گاز مازاد روسیه توسط ایران به اثرات سیاسی این سیاست اشاره می کنند. آن ها اذعان می کنند که افزایش مبادلات انرژی ایران با کشورهای همسایه به در هم تنیدگی منافع اقتصادی و سیاسی کشورها می انجامد که در نهایت تقویت موقعیت ایران را به لحاظ سیاسی در منطقه به دنبال دارد.

برخی افراد مطرح می کنند که مشارکت ایران در فروش نفت روسیه به صورت سوآپ یا خرید به ایران اهرم چانه زنی در مقابل روسیه می دهد. به طوری که تهران از موضع برابرتری در مقابل مسکو برخوردار می شود.

روح اله مهدوی کارشناس موسسه مطالعات انرژی سبحان در گفت وگو با خبرگزاری برنا نظرات خود را درباره سوآپ گاز و تاثیر همکاری ایران و روسیه در حوزه انرژی بیان کرده که به شرح ذیل است:

مهدوی با اشاره به این موضوع که اگرچه ما دومین دارنده ذخایر گاز جهان هستیم اما تراز گاز منفی داریم، تصریح کرد: با استفاده از گاز مازاد روسیه می توانیم کسری گاز خود را برطرف کنیم. به این ترتیب، از تعطیلی صنایع در فصول سرد سال جلوگیری می کنیم و این موضوع برای کشور منفعت اقتصادی دارد. در بخش پتروشیمی در فصول سرد سال تقریباً یک سال واحد های متانولی و اوره گاز ندارند. این موضوع به ضرر چند میلیون دلاری کشورمان منجر می شود که با استفاده از گاز مازاد روسیه می توانیم آن را حل کنیم. بنابراین، به لحاظ داخلی استفاده از گاز مازاد روسیه این مزیت را برایمان دارد که کسری گاز خود را جبران می کنیم و از قطعی گاز صنایع جلوگیری به عمل می آوریم. موضوع بعدی صادرات است.

این کارشناس حوزه انرژی افزود: اگر ورود گاز مازاد روسیه به کشورمان به اندازه ای باشد که بتوانیم علاوه بر رفع نیازهای داخلی به صادرات آن بپردازیم، منفعت بالایی کسب می کنیم. هم اکنون روزانه 20 میلیون متر مکعب گاز به عراق صادر می کنیم و 25 میلیون متر مکعب نیز به ترکیه می فروشیم. در زمستان صادرات این بخش ها به دلیل کسری با مشکل مواجه می شود. با استفاده از گاز روسیه می توانیم صادرات به این کشورها را به صورت کامل داشته باشیم. به این ترتیب از فاصله قیمتی قراردادهای گازی خود با عراق و ترکیه از یک طرف و روسیه از طرف دیگر نفع ببریم.

وی در ادامه گفت: قرارداد گازی ما با روسیه به چند طریق می تواند منعقد شود. اول سوآپ است که بر اساس آن گاز را در شمال از روسیه تحویل می گیریم و آن را به کشورهای دیگر که مشتری گاز روسیه هستند، تحویل می دهیم و حق سوآپ دریافت می کنیم. دومین روش این است که گاز را از روسیه بخریم و آن را هر کجا که خودمان صلاح می دانیم، مصرف کنیم. ممکن است این گاز را در داخل کشور به کار بگیریم و یا آن را به کشورهای دیگر صادر کنیم.

مهدوی خاطرنشان کرد: اگر میزان گازی که از روسیه دریافت می کنیم، زیاد باشد. می توانیم در ارتباط با ال ان جی از آن استفاده کنیم. الان ما در این زمینه فعال نیستیم. اما می توانیم از چینی ها برای راه اندازی مینی ال ان جی ها کمک بگیریم و گاز روسیه را در این بخش به کار بگیریم. یکی دیگر از مزیت های استفاده از گاز مازاد روسیه به لحاظ زیست محیطی است.

وی افزود: وقتی ما در زمستان کسری گاز داریم به نیروگاه ها فرآورده ی نفتی یعنی مازوت می دهیم که آلودگی زیست محیطی ایجاد می کند. با استفاده از گاز روسیه می توانیم کسری خود را جبران کنیم و نیازی به سوزاندن مازوت نداشته باشیم و در نتیجه بحث آلودگی زیست محیطی هم حل شود. از طرف دیگر، گاز روسیه را می توانیم در شمال کشور مصرف کنیم و بنابراین نیازی به انتقال گاز از جنوب کشور به مناطق شمالی نداریم و به این ترتیب هزینه های نقل و انتقال کاهش می یابد.

این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: مزیت های استفاده از گاز مازاد روسیه از چند جهت برای کشورمان مطرح است. یکی دیگر از جوانب امر این است که فعال کردن دیلپماسی انرژی ما در ارتباط با همسایگان از جمله روسیه می تواند به گره خوردن منافع سیاسی و اقتصادی کشورهای منطقه منجر شود که در نهایت تقویت موقعیت سیاسی کشورمان را به دنبال دارد. دریافت گاز از روسیه و فروش آن به کشورهای مقصد، زنجیره ای از روابط را به وجود می آورد که به نفع این کشورها و از جمله ایران است.

وی در پاسخ به این سوال که رویکرد دولت سیزدهم را در استفاده از ظرفیت همسایگان در حوزه انرژی از جمله سوآپ گاز روسیه چه طور ارزیابی می کنید، گفت: هر یک دلار ارزآوری که برای کشور صورت بگیرد، در شرایط تحریمی فعلی اهمیت دارد و به معنی مقابله با تحریم هاست. استفاده از فرصت به دست آمده در خصوص گاز مازاد روسیه و همکاری ایران در فروش آن به معنی تقویت بخش پتروشیمی ایران است که ارزآوری بالایی دارد. با استفاده از این سیاست می توانیم صادرات گاز به ترکیه و عراق را تکمیل کنیم که جزو منافع ماست. اگر میزان گازی که روسیه در اختیار ایران قرار می دهد، حجم قابل توجهی باشد و این سیاست استمرار داشته باشد، می تواند در تبدیل شدن ایران به هاب انرژی و گازی منطقه نیز موثر باشد. 

انتهای پیام/