اوضاع دارو در کشور چگونه است؟/ توزیع داروی «اس ام ای» در اولویت کاری سازمان غذا و دارو

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ سیدحیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو شب گذشته ۵ آذر با حضور در استودیو برنامه تهران ۲۰ در خصوص ساماندهی بازار دارو در کشور و جبران کمبود داروهای ضروری فصل سرما گفت: کمبودهای دارویی را به چند قسمت دسته‌بندی می‌کنیم. بخشی از کمبودهای دارویی ما کمبودهای خیلی ضروری بودند که آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی و سرم در راس آن بود. محمدی ادامه داد: اولویت اول ما رفع این کمبودها بود. به همین دلیل بر اساس نیاز، تولید داخل را بالا بردیم. بر اساس آمار تولید شربت آموکسی‌سیلین از ابتدای سال از ۵۸۰ هزار عدد در ماه به ۱ میلیون و ۸۲۰ هزار عدد رسیده است. یا تولید کوآموکسی‌ کلاو از ۱۴۶ هزار به ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار رسیده است.

رئیس سازمان غذا و دارو افزود: این اتفاق در آبان‌ماه افتاده  است. از مهرماه که فشارها به شرکت‌های داروسازی زیاد شد تولید هم افزایش پیدا کرد. برای مثال تولید شربت استامینوفن از ۳۷۰ هزار عدد به ۴ میلیون ۳۷۰ هزار عدد رسید.

بنابراین یکی از برنامه‌های ما افزایش تولید است؛ به شرطی که توانایی‌اش را داشته باشیم. برای مثال در مورد سرم ما ظرفیت افزایش تولید در کوتاه مدت را نداشتیم، برای همین وارد کردیم. همچنین در مورد آنتی‌بیوتیک مجبور شدیم که به خاطر مصرف بالا، هم تولید را بالا ببریم هم وارد کنیم. با این حال برخی شهرها هنوز آنتی‌بیوتیک را به صورت سهمیه‌ای توزیع می‌کنند.

داروهای ضروری به هیچ عنوان صادر نمی‌شوند

وی در خصوص این سوال که آیا این داروهای ضروری در شرایط بحرانی صادر می‌شوند یا خیر، گفت: خیر صادر نمی‌شوند. ما از سال ۱۳۹۸ به دلیل استفاده از ارز ترجیحی مجاز به صادرات داروهایی که این ارز را می‌گرفتند، نبودیم. به همین دلیل صادرات دارو از حدود ۲۰۰ میلیون دلار به کمتر از ۵۰ میلیون دلار کاهش پیدا کرد. به خاطر اینکه ارز ترجیحی فقط برای مصرف داخل استفاده می‌شود.

محمدی خاطرنشان کرد: مگر اینکه شرکتی برای تولید خودش از ارز نیمایی استفاده کند که کمتر شرکتی این کار  را انجام می‌داد. بنابراین وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در مورد داروهایی که کمبود داریم و یا ارز ترجیحی به آنها تعلق گرفته است، مجوز صادرات را نمی‌دهند.  

رئیس سازمان غذا و دارو درباره چرایی کند بودن چرخه جبران کمبود دارو در شرایط بحرانی گفت: شرکت‌های دارویی از شروع زنجیره تولید یا تامین‌کننده و تولیدکننده و یا واردکننده هستند. بیش از ۹۸ درصد داروها تولید داخل بوده و حدود ۲ درصد باید از تامین‌کننده خارجی وارد کشور بشود. تولید کننده بعد تولید باید شناسه‌گذاری کند. سپس دارو وارد زنجیره توزیع شده، از زنجیره توزیع اصلی به استانی، بعد وارد داروخانه‌ها و بعد به مردم برسد.

وی افزود: انتقال داروهای حجیم مثل سرم در این چرخه زمان‌بر است . اما بعضی ها زود منتقل می‌شوند. ممکن است مردم دو سه هفته طول بکشد که اثر رفع کمبود را در زنجیره ببینند. قطعا ما اجازه نمی‌دهیم در امر دارو نبودی‌ وجود داشته باشد؛ ولی میزان آن برای اینکه به حدی برسد که مردم احساس کمبود نکنند باید به وفور برسد.

محمدی ادامه داد: برای مثال تولید آنتی‌بیوتیک به حداکثر رسیده، اما واردات هم افزایش پیدا کرده است. این واردات را تا زمانی ادامه می‌دهیم که احساس کنیم کمبود دارو رفع شده است. برآورد این است که کمبودهای ضروری دارو تا آخر هفته جاری حل بشود.

توزیع رایگان داروی «اس ام ای» برای اولویت‌های اول از ۲ آذر

محمدی درباره واردات داروی‌های «اس ام ای» گفت: داروهای «اس ام ای» داروهایی است که در همه دنیا به عنوان مطالعات بالینی استفاده می‌شود. سازمان غذا و دارو به حسب قولی که رئیس جمهور به خانواده این بیماران داده مکلف شدیم دارو را تامین کنیم که شد. همزمان باید پروتکل‌های علمی مرتبط برای مصرف تدبیر می‌شد که دوماه زمان برد. هفته گذشته با معاونت درمان و تحقیقات فناوری وزارت بهداشت اجماع کردیم و توزیع داروهای این بیماری از چهارشنبه ۲ آذر آغاز شد. 

رئیس سازمان غذا و دارو افزود: توزیع داروهای شربتی و تزریقی این بیماری برای اولویت‌های اول، یعنی کودکان زیر ۱۰ سال که رایگان بود. بعضی از مبتلایان «اس ام ای» در طول درمان فوت می‌کنند، چون بیماری عجیب است. از همین رو برای اینکه این بیماران اذیت نشوند همزمانی که مطالعات بالینی برای اثرگذاری به گروه دوم را انجام می‌دهیم دارو را به اولویت اول می‌دهند تا شرایط اولویت‌های دوم تعیین تکلیف بشود.

وی ادامه داد: باید تیم علمی و فنی وزارت بهداشت به این نتیجه برسند که این دارو مناسب اولویت‌های دوم هست یا نه. داروی این بیماری اولین بار است که وارد کشور شده است. تا قبل از این بیماران هیچ دارویی مصرف نمی‌کردند چون بیماری ناشناخته است. به این دلیل که دارو در مرحله مطالعه قرار دارد ابتدا درمان را برای اولویت اول شروع کردیم تا ببینیم اثرگذار است یا خیر. داروی «اس ام ای» بسیار گران است به همین خاطر مطالعات را انجام می‌دهیم تا با هزینه مناسب به سراغ داروی اثرگذار برویم.

محمدی افزود: مسئولیت مطالعه این دارو با تیمی از همکاران در وزارت بهداشت و متخصصین ژنتیک است. این دارو در مرحله تحقیقاتی است. گفتن زمان این پروتکل در حوزه من نیست و نمی‌توانم بگویم؛ ولی در کسری از زمان، این دارو در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.

داروهای ناصرخسرو، دارو نیست!

رئیس سازمان غذا و دارو پیرامون این سوال که چرا گاهی دارو در داورخانه‌ها نیست ولی در کف خیابان پیدا می‌شود، گفت: این یک اصطلاح است که باید برویم ناصرخسرو ببینیم پیدا می‌شود یا نه. اولا بهترین راه عرضه دارو، داروخانه است. برای مثال شما به یک کشور خارجی می‌روید و با خودتان دارو می‌برید. این دارو طبق استاندارد بدون بازگشت به زنجیره توزیع باید امحا بشود. یا اینکه کیفیتیش زیر نظر متخصص برای مصرف دیگری تایید بشود.

وی در پایان افزود: اینها داروهایی است که برای مصرف شخصی وارد می‌شود و در بازارهای نادرست به فروش می‌رسد. نحوه نگهداری، دما و رطوبت دارو باید کنترل بشود. مطمئن باشید این دارویی که در ناصرخسرو تهیه می‌شود، دارو نیست. سال گذشته در اوج کرونا داروی رمدسیویر را در بازار سیاه ۵۰ میلیون می‌فروختند. تعدادی را گرفتیم و آزمایش کردیم و متوجه شدیم که سفتریاکسون با برچسب رمدسیویر بوده است.

انتهای پیام/