هدررفت ۲۸۴ میلیارد دلار به دلیل چند نرخی بودن ارز/اغتشاشات اخیر عامل التهابات این روزهای ارز است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ نوسانات بازار ارز و اقدامات مجلس برای کنترل شرایط ارزی کشور موضوع تهران دوشنبه ۵ دی‌ماه بود که با حضور مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی برگزار شد. 

طغیانی در ابتدا گفت: ما یک تاریخچه از تجربیات در حوزه ارزی داریم که خیلی از حوادثش به شکل مشابه رخ می‌دهد. یک مدتی ارز را به خاطر تورم‌زایی سرکوب می‌کنیم و به زمانی می‌رسیم که این فنر جهش پیدا می‌کند و تورم شدیدتری به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند. ما در بودجه نرخ محاسباتی داریم. درواقع برای اینکه در بودجه مبنای ارز دربیاید نرخ محاسباتی برای دلار در نظر می‌گیرند و متناسب با همان، فروش نفت را تنظیم می‌کنند.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: بحث چند نرخی بودن بلایی است که به آن دچار شدیم. هر چند سال یکبار هر وقت نرخ ارز ملتهب می‌شد، دولت سعی می‌کرد یک نرخ جدید را تصویب کند. نرخ غیررسمی خودش را جدا می‌کرد و نرخی بین رسمی و بازار شکل می‌گرفت.

ما مثل همه جای دنیا قراری داریم که نظام ارزی بر کشور حاکم باشد که آن نظام ارزی شناور مدیریت شده است. یعنی ما نرخ ارز را میخکوب به ارز خارجی مثل دلار نمی‌کنیم. نظام میخکوب مسائل خودش را دارد. ما شناور مدیریت شده را دنبال می‌کنیم.

وی ادامه داد: بر اساس این نوع مدیریت، اجازه می‌دهیم نرخ بر اساس عرضه و تقاضای کشور تغییر کند و یک دامنه نوسان برای آن در نطر می‌گیریم. وقتی اقتصادی تورم داشته باشد اساسا چاره‌ای جز این نیست. اگر نرخ اسمی در شرایط تورمی تثبیت بشود به معنای تقویت پول ملی است؛ یعنی واردات به صرفه است صادرات از صرفه افتاده است. زمانی که التهاب در ارز به‌ وجود می‌آید بازار ارز از تعادل خارج می‌شود.

هدررفت ۲۸۴ میلیارد دلار به دلیل وجود نرخ‌های رسمی متفاوت

طغیانی با اشاره به این نکته که وجود نرخ‌های رسمی متفاوت دردسرساز است، گفت: سیاست ارزی باید همه این نرخ‌ها را حتی اگر ضرورتش وجود داشته به هم نزدیک کند. از سال ۸۲ تا ۹۶ به دلیل وجود نرخ‌های متفاوت ۲۸۴ میلیار دلار پول از سیستم خارج شده است. این مبلغ به بودجه نفتی حدود ۷ سال درآمد کشور را شامل می‌شود.

این مقام مسئول در خصوص این مطلب که توزیع اسکانس مشکلی را حل نمی‌کند، گفت: در اینکه باید مشکلات نظام ارزی ما برطرف بشود هیچ تردیدی نیست. باید به سمت یک نرخ حرکت کنیم و تقاضا و عرضه ارز مشخص بشود. البته در سال‌های تحریمی رفتن به سمت اسکانس مشکل بوده و به سمت راه‌های جایگزین رفتیم. باید به سمت حذف اسکانس برویم اما این موضوع در نرخ تعیین کننده است. اگر توجه داشته باشید اسکانس قیمتش از فردایی خیلی کم‌تر است. مثلا در شبکه‌های اجتماعی نرخی تعیین می‌شود، در حالی که در میدان کسی حاضر نیست به آن نرخ مبادله انجام بدهد. اساسا اینها فضای جداگانه‌ای است. حتی قیمت اسکانس هم از چیزی که در فضای مجازی در جریان است، فاصله گرفت است.

وی خاطرنشان کرد: در گزارش مجلس که روز گذشته ارائه شد مواردی به عنوان برخی ایرادات مدیریت ارز در کشور مطرح شد. مثل تثبیت نرخ اسمی که همین امر باعث شده تقاضای مضاعفی به سمت نرخ نیمایی برود. دولت‌ها معمولا مخالف این تغییرند. چون فکر می‌کنند تورم ایجاد می‌شود. در حالی که حتی اگر وارد کننده‌ای با نرخ نیما هم وارد کرده باشد در زنجیره نمی‌توانیم تشخیص بدهیم که آیا این جنس با همان نرخ به دست مصرف کننده می‌رسد یا نه. عملا جنس خارجی با قیمت واقعی به بازار نمی‌رسد.

طغیانی گفت: تورم با افزایش نرخ غیر رسمی ایجاد می‌شود. یک دوره‌ای سقف نیما را برداشتیم و کاهش قیمت شکل گرفت. در آن زمان قیمت نیما ۱۲ هزار تومان و غیر رسمی ۱۵ هزار تومان بود. وقتی که سقف را برداشتیم، قیمت نرخ غیر رسمی برگشت. سامانه نیما بر اساس ثبت سفارش و خرید و فروش رسمی است. مسافری و سایر اعدادش کوچک است. اصل حواله اعدادش بزرگ است؛ باید ثبت سفارش شکل بگیرد و برای آن واردات مشخص ثبت تعهد می‌شود.

نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی افزود: بخشی از ارز ما ارز صادر کنندگان غیر عمده مثل صنایع دستی و کشاورزی است. اینها ارز خرد دارند.

خریداران بیشتر دوست دارند اعداد بزرگ را حواله کنند. پیشنهاد ما این بود که ارزهای غیر عمده با تسهیل بیشتری به این سمت برود. مثلا کالاهای غیر ضروری مثل موبایل به این سمت برود. تدابیر دیگری هم برای این اتفاق اندیشیده شده است. برخی از این تدابیر شدنی نیست، مثل عرضه‌های سنگین در نیما. به این دلیل که عملا نرخ رانتی ارز را پاسخ می‌دهد و نسبتی با اتفاقات بازار ندارد. در نهایت رانتی را نصیب کسانی می‌کند که دسترسی دارند.

وی ادامه داد: بحث مجلس این بود که بانک مرکزی به سمت نرخ واقعی ارز و رهبری قیمت در بازار حرکت کند. الان شبکه‌های اجتماعی رهبر قیمت هستند. بانک مرکزی باید در مقام بازارسازی حاضر بشود، بازار را به سمت نرخ واقعی که از اعداد امروز خیلی پایین‌تر است، هدایت کند. قدرت بانک مرکزی اساسا با سال ۹۷ قابل مقایسه نیست. اگر با روش درست وارد رهبری قیمت بشود برگرداندن قیمت و حل التهاب کار دشواری نیست. بانک منابع خوبی دارد. البته اگر این منابع را با ارزپاشی هدر ندهد.

اغتشاشات اخیر عامل التهابات این روزهای ارز است

طغیانی گفت: الان افرادی به شکل خرد و پراکنده وارد بازار می‌شوند و با تقاضای سوداگرانه بخشی از درآمدشان را تبدیل به ارز می‌کنند. من به شدت توصیه می‌کنم با احتیاط وارد بشوند. چراکه بازار ارز ما بازاری نیست که با این حرکت‌ها جلو برود.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی در آخر درباره مهم‌ترین عامل التهابات ارزی اخیر گفت: واقعیت این است که دلایل متعددی در این امر دخیل هستند اما در این مرحله اغتشاشات در التهابات اخیر موثر بود و باعث خروج ارز از کشور شد. در واقع اغتشاشات عامل اصلی نوسانات و ناامنی اقتصادی اخیر در کشور بود.

انتهای پیام/