به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ برنامه «محفل» در ۳۰ شب ماه مبارک رمضان با حضور ۵ میزبان بین المللی ، ۳۰۰ تماشاگر و ۱۵۰ میهمان از سراسر جهان روانه آنتن شبکه سه رفت.
در ماه مبارک رمضان امسال برنامه ای تحت عنوان محفل با فرمتی متفاوت با دیگر برنامه های قرآنی با نگاهی به معرفی استعدادها و نخبه های قرآنی تولید و روی آنتن شبکه سه رفت که به مرور جزء اتفاقات ویژه رسانه ملی در ماه مبارک رمضان شد.
اصولا ساخت هر برنامه تلویزیونی بر اساس قواعدی متفاوت رخ می دهد ؛
- ژانر
- ساختار
- نوع رسانه
- زمان پخش
- مخاطب
اینکه بتوانیم در هر شرایطی بر خلاف آب شنا کنیم و در همین راستا هم مخاطب مان را پیدا کنیم و در نهایت از مخاطب خاص به مخاطب عام برسیم به استانداردهایی نیاز دارد که شاید بخشی از آن به مخاطب شناسی و البته ساختار مناسب برای پرداخت یک ایده بکر مرتبط باشد.
اینکه بتوانیم از موضوع جذاب قرآن در ماه مرتبط (ماه مبارک رمضان) برنامه ای آموزنده با جذابیت های بصری و سمعی تولید کنیم و در نهایت مخاطب را به فکر فرو ببری که زوایای متفاوتی از آن چه تابحال به رغم نزدیکی به آن را حس نکرده است را درک کند طبیعتا نمره قابل قبولی را کسب کرده ایم.
برنامه محفل در داوری ، اجرا، انتخاب مهمانان و حتی حضور تماشاگران به هیچ وجه به دنبال خرق عادت نرفته است بیش از آن که به دنبال طراحی یک برنامه ویژه به لحاظ رنگ و لعاب باشد در جمع کردن این دورهمی افراد را به درستی انتخاب کرده است.
گروه داوران که هر کدام در جایگاه خود دارای وزنه ای هستند («رضوان درویش» از سوریه، «حسنین الحلو» از عراق، «حجت الاسلام غلامرضا قاسمیان»، «احمد ابوالقاسمی« و «حامد شاکرنژاد»)در شکل گیری این برنامه نقشی موثر و با قدرت دارند .
برنامه اگر چه ژانری مسابقه ای دارد اما هرگز زوایای رقابت در این برنامه جایگاه جدی به خود نمی گیرد و فرصتی است تا قدرت و توان کتاب با عظمت قرآن به رخ مخاطب کشیده شود و نگاه ویژه باریتعالی به افرادی که توانسته اند در سنین مختلف به نخبه هایی معجزه طور در نزدیکی و قرابت به کلام الله تبدیل شوند را قابل لمس و باور در اختیار مخاطب قرار می دهد.
شاید با کنار رفتن برنامه ماه عسل بسیاری از مخاطبان شبکه سه و حتی مدیران فکرش را هم نمی کردند که برنامه ای بتواند تا این حد جایگزین موفقی برای برنامه خوش اقبال سابق از آب در آید اما طراحی درست و نگاه ویژه مدیران سیما در پر و بال دادن به برنامه ای با این ساختار فرصتی بود تا نگاهی انگیزشی در رسانه ملی برای نزدیک کردن مخاطب به کتاب خدا رخ دهد که انصافا این اتفاق مبارک برای تلویزیون یک موفقیت محسوب می شود.
جدا از داوری که مشخصا حضور شخصیت های برجسته ای را تجربه می کند انتخاب نخبه های قرآنی نیز در این برنامه در نوع بی نظیر است . طوری که مخاطبان عام اما علاقمند به کتاب قرآن با دیدن شگفتی های معجزه خداوند متعال در مورد افراد به خصوص در سن و سال پائین دچار هیجان می شوند و این اتفاق در نزدیک کردن خانواده های ایرانی به کتاب قرآن و معجزه ای که این اتفاق الهی می تواند در زندگی شخصی و عمومی افراد داشته باشند به فکر فرو می روند.
مگر یک برنامه تلویزیونی آن هم با مناسبت ویژه ماه مبارک رمضان چه ماموریتی جز ؛
- تاثیرگذاری
- آموزش
- معرفی
- فرهنگ سازی
- سرگرمی سازی
- اخلاق
و ...
باید دنبال کند.
در برنامه محفل جدا از شنیدن اصوات جذاب قرآنی از سوی داوران و شرکت کنندگان نگاه تحلیلی و عمیقی بر آیه های مختلف کلام الله می شود و مشخصا با هدف نزدیک کردن مخاطب به معانی و مفاهیم قرآنی بدون هیچ آداب و ترتیبی در برخی از لحظات هر یک از داوران به خصوص حجت الاسلام قاسمیان از حضور شرکت کنندگان و داوران حتی استفاده می کند تا به معانی موثر کلام خدا در برنامه اشاراتی بکر و جذاب داشته باشد.
این محفل قرآنی اگرچه در موقعیتی مسابقه ای تهیه و تولید شده است اما پاس کاری های جذاب یک بسته رسانه ای با حضور داوران خلاق و کاربلد طوری فکر و ذکر مخاطب را با خود می برد که فراموش می کند در یک رقابت رسانه ای قرار گرفته است و همین اتفاق جزء نکات موثر این برنامه تلویزیونی محسوب می شود.
طبیعی است که برنامه محفل سالها روی آنتن شبکه سه بماند و هر سال با اضافه شدن بخش هایی جذاب تر این برنامه دوست داشتنی که به برکت ماه مبارک رمضان توانست مخاطب کلانی را به خود بگیرد و باز به برکت همین ماه مبارک با اقبال مواجه شد به یک اتفاق ماندگار تبدیل شود اما مدیران سازمان باید با شناخت درست و دقیق از مخاطب شان و البته زمان شناسی و مطالعه کامل روی مناسبتهای خاص ملی و مذهبی و از همه مهمتر نزدیک شدن به سلیقه روز تماشاگرشان برنامه هایی از این دست را به کنداکتور رسانه ملی اضافه کنند تا جدا از تاثیرگذاری و اقبال برنامه بتوانند به حجم وسیعی از مخاطبی که علاقمند است در رسانه ملی برنامه مورد وثوق خود را بیابد دست پیدا کند.
پیمان جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما درباره این برنامه تلویزیونی می گوید : ما در حوزه قرآن دستاوردهای خوبی داریم و رسانه ملی هم در برنامه «محفل» سعی کرده تا ماه رمضان امسال متفاوت از سالهای گذشته به قرآن توجه کند، اما میدانیم که چنین اقداماتی کافی نیست.
وی با بیان اینکه در بسیاری از حوزهها از جمله قرآن، ظرفیتهای مردمی بهتر از صداوسیما عمل کردهاند، افزود: برای تحقق فرهنگ قرآنی بهترین شیوه استفاده از ظرفیتهای مردمی است که به صورت جهادی در این مسیر فعالیت میکنند و افرادی را نیز تربیت کردهاند.
جبلی با اشاره به اینکه فرهنگ قرآنی باید در جامعه توسعه یابد، خاطرنشان کرد: هنوز در این مسیر کاستیهای بسیاری وجود دارد که باید همه نهادها در عرصه عمل قدم بگذارند و برای توسعه فرهنگ و سبک زندگی قرآنی اقدام کنند.
جای خالی استعداد سنجی قرآنی برای علاقمندان کلام وحی حس می شد
فاطمه حیدری، پژوهشگر مرکز پژوهشی مبنا در یادداشتی برنامه محفل شبکه سه را اینگونه بررسی میکند.
این پژوهشگر در یادداشتی می نویسد؛
برنامه محفل سبکی اسلامی -ایرانی دارد و فقط یک ویژه برنامه قرآنی نیست، یک برنامه اجتماعی و فرهنگی و قرآنی است که نیاز مخاطب عام به یک برنامه نوروزی و ویژه برنامه افطار را برآورده میکند.
رسانه ملی چند سالی است علاوه بر بحران مخاطب با بحران محتوا نیز دست وپنجه نرم می کند. مخاطب امکان دسترسی به رسانهها و انواع مجاری ارتباطی را دارد و به راحتی اطلاعات دریافتی از این مجاری را با هم مقایسه میکند و صحت و سقم آنها را نیز می سنجد.محتوای تکراری رسانه ملی گاهی در طنز گویه های مردم در نامگذاری آی تکرار و گاهی اقبال نکردن از فصول جدید برخی برنامه ها، نشانگر قالب های کلیشه ای برنامه های مختلفی است که ذائقه مخاطب رسانه ملی را تلخ می کند.
به این گستره مبحث مهم اقتصاد توجه و فروش وقت مخاطب و انبوه پیام های بازرگانی گوناگون را نیز باید اضافه کرد که در نهایت نمره رسانه ملی در نظر مخاطبان مدام در حال تغییر است .به خصوص آنکه مخاطب هوشمند و گاهی فعال در روزهای مناسبتیِ خاصِ سال، از تکراری بودن شخصیت ها و روال برنامه و برنامه ریزی شبکه خسته و سرگران است.در آن طرف میدان نیز آغوش باز رسانه های مختلف و شبکه های گوناگون با مقاصد آشکار وپنهان در صنعت رسانه ،غفلت مسئولین رسانه ملی را آرزو می کند.
در این میان گاهی در لحظات طلایی توجه مخاطب، یک حرکت هوشمندانه می تواند چند نیاز را پاسخ دهد و چند خلاء را به طور همزمان پر کند.
ماه مبارک رمضان یکی از فرصت های طلایی رسانه ملی است که مخاطب برای دریافت لحظات افطار و سحر ؛ خود را با نوای رسانه ملی کوک می کند.
در لحظات سرشار از معنویت افطار وسحر که شاید مخاطب با تنفس هوای دلنشین رمضان به آمادگی روحی نیز دست یافته است،یک چینش هنرمندانه تغییری فاتحانه را به قاب جادویی تلویزیون گره می زند. چینشی به دور از کلیشه های ماه مربا وعسل که حتی در » عصر جدید«رسانه ای ،پای اشک را به میان می آورد و صحنه بیماری و فقر ونداری شرکت کنندگان طنز دیگری را میان مخاطب فعال ومنفعل رد وبدل کرد که علیخانی نیز مانند هرچیز باز جوید اصل خویش.
امسال اما بعد از چندین سال روال تکراری و وقفه در برنامه های قاب شبکه سه سیما، برنامه محفل آرام آرام در حالی جای خود را در میان مخاطبان پیدا کرد که برنامه زندگی پس از زندگی بعد از چندفصل دچار روزمرگی و تکرار شده بود وحتی میزان های » موزون« برنامه، ماهیت لو رفته نگاه رسانه ای برنامه ساز را تعدیل نکرد و این برنامه در پله پایین تری قرار گرفت.
نکته جالب آنکه برنامه محفل با محتوای قرآنی از شبکه ای غیراز شبکه قرآن سیما، روی آنتن رفت ومخاطب هوشمند می داند که در برنامه سازی خط کشی های مشخصی برای شبکه ها تعریف شده و معمولا شبکه ها جز در موارد نادر پا در کفش یکدیگر نمی کنند.
به قول یکی ازفعالان رسانه ای و فرهنگی «راه اندازی شبکه قرآن غیر از همه برکات و حسن هایش برای مخاطب تخصصی ،قرآنی یک آفت بزرگ هم در این سالها داشت؛ اینکه الباقی شبکه های تلویزیونی دیگر برای تولید برنامه های تلویزیونی قرآنی، متناسب با مخاطب هدف خودشان دینی را به گردنشان احساس نمی کردند و این موضوع را از سبد ماموریت های خود بیرون می گذاشتند و تلاش ویژه ای هم در این راستا نمی کردند یعنی برای بخش قابل توجهی از مخاطب عام، به مرور شبکه قرآن تبدیل به شبکه ای شد که بدون لحظه ای توقف صرفا از روی آن می پریدند و بقیه شبکه ها هم اساسا دغدغه ای برای طراحی و تولید آثار ویژه قرآنی و کشاندن موضوعات قرآنی به ساحت عمومی نداشتند و این در حالی بود که برنامه های با سابقه تری همچون درس هایی از قرآن هم طبیعتا با گذشت دهه ها از شروع پخش و حفظ ساختار ثابت برنامه کم کم دوران اوج خود را سپری کرده بودند و این خلا بیش از پیش به چشم می آمد. »
اما این بار قصه روایت متفاوت و ترکیب متفاوت تری را نیز به دنبال خود آورد.
محفلی شاد با محوریت قرآن. که به تناسب کشش های میهمانان برنامه با صوتی خوش ،آهنگ تلاوت میکنند و از حفظ گرفته تا تفسیر وتدبر و حکایت و روایت و سرود را در هم می آمیزند و خلا برنامه شاد رمضانی را در قاب شبکه سه سیما پر می کنند.برنامه ای بعد از »معلا « و »عصر جدید « جای خالی استعداد سنجی قرآنی را در ذائقه علاقمندان کلام وحی و طرفداران گسترش جامعه قرانی آشکار کرده بود.
برنامه محفل سبکی اسلامی -ایرانی دارد وفقط یک ویژه برنامه قرآنی نیست، یک برنامه اجتماعی و فرهنگی و قرآنی است که نیاز مخاطب عام به یک برنامه نوروزی و ویژه برنامه افطار را برآورده میکند.
ساختار برنامه باعث شد نوعی صمیمیت به مخاطب انتقال یابد و با حضور تماشاگران و میزبانانی که به دور از گفتگوهای رسمی، ارتباط حسی برقرار میکنند؛ فضای متفاوتی از نگاه به قرآن همراه با نگاه نو، خلاقیت و جامعنگری را ارائه کند.میزبان قاریانی که گاهی اختلاف نظر دارند و موارد مورد نظر خودشان را مطرح میکنند.
تعدد سوژه ها و روایت از زاویه دید و گشودن جهان متفاوت خودشان، قصه ها را در یک نقطه تلاقی به هم گره می زد و آن محوریت قرآن و چگونگی قرآنی شدنش آنان بود.
توجه این برنامه به بحث تولید محتوای رسانه ای فاخر از کلام وحی ، چیدمان متفاوت تولیدات رسانه ای قرآنی در عرصه ملی و بین المللی ، توجه به کارکردهای قرآن در سبک زندگی ایرانی اسلامی با نمونه های ملموس ، توجه به ساختار ذهنی مخاطب و پاسخگویی به سوالات و چالش های مخاطب و نزدیک کردن به ایده آل روشن جامعه قرآنی در کلام اهلبیت علیهم السلام وتوجه به محدویت امروزی مخاطب رسانه،آینده روشنی را پیش روی این برنامه خواهد گذاشت.
رسالت بوذری: اجرا در «محفل» یک باقیات الصالحات برای من است
رسالت بوذری را بیش از اینکه این روزها به خاطر اجرا در برنامه تلویزیونی «محفل» شبکه سوم سیما بر زبانها باشد، سالهای پیش هم مهمان منازل در لحظات افطار در برنامهای مانند «مثل ماه» بود.
بوذری با اشاره به اینکه از ابتدا پیشبینی استقبال مردم از برنامه محفل را میکرد، گفت: از آنجایی که «محفل» فضایی برای استعدادیابی نیست، بلکه استعدادهای قرآنی را معرفی میکند، آن هم از افراد شاخص و نامدار در حوزه تلاوت و قرائت توانسته است قرآن را با نگاهی تازه به مخاطبان برنامه بشناسند.
اجرا در محفل یک باقیات الصالحات برای من است
وی با بیان اینکه استقبال و پیامهای مردم از برنامه محفل موجب شده است یک باقیات الصالحات برای خودش بداند، افزود: پیامهایی مختلفی از بینندگان دریافت کردم، به گونهای که برخی مخاطبان گفته بودند تنها از قرآن کریم، آنچه که برای نماز است را میدانستیم و نمیدانستیم قرآن چنین زیباییهایی دارد، حتی برخی دیگر ابراز داشتند که دوست دارند فرزندانشان قاری قرآن شوند.
چرا محفل محبوب شد؟
بوذری درباره یکی از دلایل موفقیت برنامه «محفل» اظهار داشت: چون خاستگاه این برنامه قرآن، قرائت و تلاوت است که همان کلام الهی است، معتقدم همان گونه که امام رضا (ع) میفرمایند: «إنّ النّاسَ لَو عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا»؛ اگر مردم زیباییهای سخنان ما را میشناختند، بیشک از ما پیروی میکردند. این برنامه نیز تنها به بیان زیباییها پرداخته است و این گونه توانسته است مخاطب را جذب کند.
برنامهای که شبیه هیچ یک از برنامههای افطار نبود
وی با تأکید بر اینکه بیشتر مهمانان برنامه محفل برای نخستینبار به جامعه معرفی شده و مردم چهره آنها را مشاهده کردند، ادامه داد: برنامه «محفل» مانند هیچ یک از برنامههای قبل از افطار نبوده است و خوشحال هستیم این تازگی برنامه، در نشاط دینی جامعه مؤثر بوده است و این کار، شروعی برای آینده است.
قاری که بوذری را تحت تأثیر قرار داد
این مجری برنامههای مذهبی در پایان تصریح کرد: یکی از بخشهایی که در این برنامه موجب شد بیش از پیش منقلب شوم، حضور قاری حرم امام موسی بن جعفر(ع) به نام رافع العامری بود که مرا بسیار تحت تأثیر قرار داد.
انتهای پیام/