شدت مصرف انرژی ایران دوبرابر جهان/ تجارت انرژی امن‌تر از صادرات نفت

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان " بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه: بخش انرژی" در کشور 3101 میلیون بشکه معادل نفت خام انرژی تولید می‌شود که 72 درصد آن مرتبط با گاز غنی، 27 درصد نفت خام و حدود یک درصد مربوط به برق‌آبی، تجدید پذیر، زغال سنگ و غیره است. این موضوع بنانگر این مسئله است که عمده انرژی مورد نیاز کشور را گاز تامین می‌کند. 

بنابراین با توجه به افزایش مصرف گاز در کشور و همچنین رسیدن به سقف تولید در پارس جنوبی باید به این نکته توجه کرد که کشور در آینده‌ای نزدیک با ناترازی شدید گاز روبرو خواهد شد چنانچه بارها مدیرعامل شرکت ملی گاز نیز با اشاره به ناترازی زمستان گفته بود که در حدود 200 میلیون متر مکعب گاز در روز در زمستان ناترازی خواهیم داشت.

بنابراین باید در برنامه هفتم توسعه به مدیریت و بهینه‌سازی در بخش‌های مختلف و همچنین سرمایه‌گذاری جهت افزایش تولید، تغییر رویکرد تجارت انرژی و اصلاح رابطه مالی شرکت ملی نفت و دولت توجه ویژه‌ای شود.

بهینه‌سازی مصرف انرژی

شاخص شدت مصرف انرژی کشور حداقل دو برابر متوسط جهانی است. به منظور پیشبرد امور بهینه‌سازی مصرف انرژی و با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور، می‌توان از راهبردهایی نظیر کاهش هدررفت انرژی، ذخیره‌سازی گاز طبیعی، استفاده از ابزار ماده (12) قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و بازار بهینه‌سازی، تشکیل صندوق بهینه‌سازی مصرف انرژی به منظور اجرایی کردن پروژه‌های ذیل ماده (12) و بازار بهینه‌سازی، تقویت ساختار نهادهای متولی حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی و همچنین اصلاح موردی یارانه برخی از حامل‌های انرژی یاد کرد.

 تبدیل شدن ایران به مرکز مبادلات (هاب) انرژی منطقه 

تجربه تحریم نفت ایران نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران قابل تحریم است و در صورت تداوم اقتصاد کشور را با مشکل روبرو می‌کند. از طرفی برای گذر از این موضوع باید به سمت تجارت انرژی با محوریت گاز پیش برویم تا در این صورت از تحریم‌ها مصون بمانیم. لذا طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس باید موارد زیر را رعایت کنیم.

۱ . واردات حداکثری گاز از روسیه، ترکمنستان و قطر و صادرات حداکثری گاز به کشورهای منطقه عمدتا به ترکیه، عراق، پاکستان، عمان.

2 . توسعه تجارت فراورده‌های نفتی از طریق توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی کشور و خرید، فروش و سوآپ فراورده‌های نفتی از کشورهای مشترک المنافع،

3 . توسعه شبکه مبادلات برق منطقه‌ای با سنکرون کردن منطقه‌ای شبکه برق با کشورهای همسایه.

اصلاح رابطه مالی و بهبود سرمایه‌گذاری در بالادستی نفت و گاز

با وجود ذخایر بالای نفت و گاز کشور، کمبود سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی مانع از بهرهمندی از این منابع برای توسعه کشور شده است. درحالیکه میانگین سرمایه‌گذاری سالیانه 70 میلیارد دلاری در بخش بالادستی در منطقه خاورمیانه انجام می‌شود، عملکرد سرمایه‌گذاری ایران به میزان سالیانه 2 میلیارد دلار، تنها 3 % از سرمایه‌گذاری در این منطقه نفتخیز و گازخیز را تشکیل می‌دهد. 

بررسی عملکرد سرمایه‌گذاری بالادستی یک دهه گذشته نشان می‌دهد، ٪15 از مجموع درآمدهای نفت و گاز تولیدی از طریق شرکت ملی نفت یا تسهیلات پرداخت دولت و صندوق توسعه ملی مجددا در صنعت سرمایه‌گذاری شده است. 

این نسبت در پنج سال گذشته به میانگین سالیانه 2 میلیارد دلار معادل 5 % از درآمدهای نفت و گاز کشور رسیده است.

بنابراین طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس موارد زیر برای بهبود سرمایه‌گذاری پیشنهاد می‌شود:

1. جذابسازی رژیم مالی سرمایه‌گذاری از طریق کاهش دوره بازپرداخت اصل سرمایه از محل عواید همان طرح با توجه به سودآوری بالا و بازگشت سریع سرمایه‌گذاری پروژه‌های بالادستی نفت و گاز به‌ویژه در میادین گازی.

2 . تغییر نقش صندوق توسعه ملی از وام دهنده به سرمایه‌گذار بخش بالادستی پیشنهاد می‌شود بدهی‌های دولت و شرکت ملی نفت به صندوق از محل عواید حاصل از بهره‌برداری از میادین نفت و گازی که صندوق توسعه ملی در‌ آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند تسویه شود.

انتهای پیام/