سفر به سرزمین اقبال و جناح؛ سرآغاز همگرایی همه‌جانبه از چابهار تا گوادر/ چرا پاکستان برای ایران مهم است؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری برنا، چهارشنبه هفته گذشته حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در راس هیاتی از مقامات سیاسی و اقتصادی با هدف توسعه روابط دو جانبه به پاکستان رفت و با مقامات ارشد این کشور دیدار و گفتگو کرد.

این سفر که به دعوت رسمی بلاول بوتو همتای پاکستانی امیرعبداللهیان صورت گرفت، در شرایط فعلی ژئوپلیتیک منطقه‌ای پیام‌های بسیاری برای بازیگران موثر پیرامون ایران به همراه داشت چرا که روابط دو کشور از دیرباز بر پایه همکاری متقابل بنا شده است.

در حالت کلی برنامه‌های امیرعبداللهیان در سفر دو روزه به پاکستان را می‌توان در سه حوزه مورد بررسی قرار داد:

1. ارتقا روابط سیاسی دو جانبه.

2. ارتقا روابط اقتصادی دو جانبه.

 3. ارتقا روابط امنیتی و مقابله با تروریسم.

در این پازل مجموع دیدارهای امیرعبداللهیان را می‌توان تحلیل کرد که وزیر امورخارجه با شناخت فرصت‌های همکاری دوجانبه با پاکستان و در عین حال شناخت از مواضع جمهوری اسلامی ایران، حل و فصل پرونده‌های باز و بر زمین مانده طی سالیان اخیر را در دستور کار خود قرار داده بود.

دیدارهای امیرعبداللهیان با شخصیت‌های سیاسی در اسلام آباد

در این سفر وزیر امور خارجه کشورمان حسین امیرعبداللهیان در دیدار با 4 شخصیت سیاسی پاکستانی شامل محمدشهباز شریف نخست وزیر، بلاول بوتو وزیر امور خارجه، محمدصادق سنجرانی رئیس مجلس سنا و راجا پرویز اشرف رئیس مجلس ملی پاکستان، عمدتا موضوعات حوزه سیاسی و تعاملات بین المللی و منطقه‌ای و پرونده‌های همکاری‌های سیاسی را در دستورکار قرار داده و به دنبال مسیری برای تقریب دیدگاه‌های دو طرف در مسایل مورد نظر بود.

امیرعبداللهیان در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه پاکستان، بر حمایت از مردم افغانستان و اینکه ثبات و امنیت پایدار در افغانستان را در راستای ثبات سیاسی در این کشور قلمداد می‌کنیم و امنیت و پیشرفت پاکستان را امنیت و پیشرفت جمهوری اسلامی ایران می‌دانیم تاکید کرد.

وی همچنین گفت: گسترش مناسبات همه جانبه ایران و پاکستان، با تاکید بیشتر بر بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در دو کشور به منظور توسعه همکاری‌های اقتصادی و ارتقاء حجم مراودات تجاری میان دو کشور مورد بررسی قرار گرفت.

به طور کلی می‌توان گفت دستاورد مورد انتظار از سفر اخیر مسئول دستگاه سیاست خارجی به جمهوری اسلامی پاکستان در بعد سیاسی، شکل دهی به ترتیبات نوین منطقه‌ای بر پایه احترام و همزیستی مشترک المنافع و از بین بردن ابتکارات غربی‌ها برای حضور مجدد و نفوذ در منطقه عنوان کرد.

افزایش 50 درصدی مراودات تجاری دو کشور در سال های اخیر

در حوزه مسایل اقتصادی، با توجه به ظرفیت‌های گسترده تجاری و اقتصادی میان دو طرف و لزوم بازتعریف سازوکارهای تجاری، تمرکز بر راه اندازی بازارچه‌های مرزی و همچنین قراردادهای تجاری میان صنعتگران ایرانی با فعالین اقتصادی پاکستان و بخصوص ایالت کراچی به عنوان قلب اقتصادی این کشور برای افزایش میزان تبادلات دو جانبه به حداقل سالانه 5 میلیارد دلار، از مهم‌ترین دستاوردهای سفر امیرعبداللهیان و هیئت اقتصادی همراه وی که به سرپرستی صفری معاون اقتصادی وزیر خارجه به پاکستان رفتند، بود.

امضای سند همکاری میان اتاق بازرگانی تهران و کراچی و همچنین حضور وزیر خارجه در جمع تجار پاکستانی این نوید را می‌دهد که در این حوزه شاهد جهش در تعاملات دو جانبه اقتصادی باشیم.

امیرعبداللهیان در نشست مشترک با بوتو وزیر خارجه پاکستان، از امضای بیش از ۱۹۰ سند همکاری میان دو کشور و برگزاری ۲۱ اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی خبر داد و گفت طی سال‌های اخیر در دوره دولت جناب آقای رئیسی حجم همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.

البته با توجه به ظرفیت‌های موجود در دو کشور برای گسترش مناسبات، این افزایش رضایت مقامات دو کشور را فراهم نمی‌آورد و ما می‌خواهیم که در سال‌های آینده شاهد گسترش هرچه بیشتر این همکاری‌ها باشیم.

وزیر امور خارجه پاکستان نیز گسترش مبادلات تجاری و تعمیق همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور را مهم ارزیابی کرد و اظهار داشت در سال‌های اخیر مراودات تجاری دو کشور بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته است ولی واقعیت‌ها و ظرفیت‌هایی داریم که می‌توانیم این میزان را افزایش دهیم. لازم است کمیته راهبردی بر روی کلیه توافقات دو کشور تشکیل دهیم تا تمامی ابعاد روابط اعم از همکاری‌های اقتصادی دفاعی و تجاری ارتقا یابد.

تغییر نگاه به مرزهای شرقی از امنیتی به اقتصادی

در بعد امنیتی و مقابله با تروریسم این سفر دستاوردهای مهمی با خود به همراه داشت که از جمله می‌توان به تاکید امیرعبداللهیان برای گذار از نگاه امنیتی به مرزهای شرقی کشور و تبدیل نگاه امنیتی به اقتصادی اشاره کرد که در دیدارها و سخنان وزیر خارجه در پاکستان بخصوص در دیدار با ژنرال عاصم منیر فرمانده ارتش این کشور به آن اشاره شد.

در این رابطه امیرعبداللهیان در نشست خبری مشترک با همتای پاکستانی خود گفته بود: در جریان سفر سال گذشته همتایم به تهران توافقات مهمی را برای ایجاد بازارچه‌ها، گذرگاه‌ها و مناطق جدید آزاد مرزی با یکدیگر داشتیم ما اماده ایجاد منطقه ویژه اقتصادی و منطقه آزاد در نقطه مرزی هستیم.اخیرا بازارچه مرزی مندپیشین با حضور نخست وزیر پاکستان و رئیس‌جمهور کشورم افتتاح شد. دوطرف مصمم هستیم از امنیتی ماندن مرزها فاصله بگیریم و مرزهای دو کشور را به مرزهای اقتصادی، تجاری و رفت‌امد های گسترده مبدل کنیم.

وی همچنین در نشست با بازرگانان و فعالین اقتصادی پاکستان نیز با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی پاکستان، به عنوان یک کشور همسایه و مسلمان همواره از اهمیت بالایی برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده است گفت: وجود بیش از نهصد کیلومتر مرز مشترک زمینی و اشتراکات فراوان تاریخی، فرهنگی و دینی، روابط دو کشور را پایدار ساخته است.

وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: در سال های اخیر، اقدامات مهمی برای گسترش روابط دو کشور شامل همکاری اقتصادی به عمل آمده است به عنوان مثال با همکاری طرفین، دو پایانه مرزی جدید در منطقه "ریمدان-گَبد" و "پیشین-مَند" ایجاد شده است همچنین، یادداشت تفاهم همکاری برای ایجاد شش بازارچه مرزی مشترک به امضا رسیده است.

بندر گوادر؛ خواهر خوانده بندر چابهار 

مهدی خورسند، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرگزاری برنا در خصوص سفر امیرعبداللهیان به پاکستان گفت: مقوله‌ی دیپلماسی عمومی در گام اول می‌تواند برطرف کننده‌ی سوءتفاهم‌ها و آب کردن یخ روابطی که متاسفانه در طول سالهای گذشته به دلیل عدم توجه به ظرفیت همسایگان وجود داشته است، مورد استفاده قرار گیرد.

وی تاکید کرد:  یکی از مهمترین ابزارهای دیپلماسی عمومی بحث دیپلماسی اقتصادی است؛ توسعه روابط اقتصادی ما با پاکستان به دلیل مکمل بودن فضای اقتصادی و نیازهایی که بازار پاکستان به کالا‌های تولیدی ایرانی دارند و همچنین به دلیل سرمایه گذاری‌های کلانی که امروز چینی ها در پاکستان داشتند، بندر گوادر پاکستان می‌تواند به عنوان خواهر خوانده بندر چابهار ایران، حلقه‌ی تکمیل کننده روابط اقتصادی آسیا و شبه جزیره جنوب شرق این قاره را تامین و تضمین کند.

علاوه بر دیدار با شخصیت های سیاسی اقتصادی و امنیتی، رئیس دستگاه دیپلماسی در ابتدای ورود خود به کراچی به مزار محمد علی جناح رهبر استقلال پاکستان ادای احترام کرد و پس از آن از تغییر نام خیابان "اولد کلیفتون" به " امام خمینی (ره)" رونمایی کرد که این مهم با ابتکار سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران انجام شد و در واقع خیابان "شاهراه ایران" را به خیابان " امام خمینی (ره)" متصل کرد. 

در پایان با نگاهی به این سفر دو روزه میتوان دریافت؛ "سیاست همسایگی" کلان استراتژی دولت سیزدهم در تعامل با کشورهای هم‌مرز، هم‌پیمان و مشترک المنافع است که نتایج مثبت آن طی دو سال اخیر در بسیاری از حوزه‌ها بخصوص در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی و افزایش میزان تبادلات مالی و تجاری ایران قابل مشاهده است.

اجرای مطلوب این هدف در سیاست همسایگی نیازمند طراحی یک الگوی چندوجهی سیاسی - اقتصادی و امنیتی با هدف مشروعیت بخشیدن به منافع متقابل کشورهای همسایه است که خروجی آن کاهش تنش و تقویت پیوندهای مشترک برمبنای بازی با حاصل جمع مثبت خواهد بود.

انتهای پیام/