روایتی شنیده نشده از حساسیت شهید قاسم سلیمانی به میراث فرهنگی ایران

به گزارش خبرگزاری برنا؛ اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ بود که طغیان «هلیل‌رود» در جنوب استان کرمان، باعث شد تا گوری باستانی هویدا شود و اشیاء دفن شده در آن بیرون بیایند. خبر، ناگهان پیچید و هزاران نفر با بیل و کلنگ راهی این منطقه شدند و ۱۰۰۰ شی‌ تاریخی را از دل خاک بیرون آوردند.
آن‌چه از دل خاک بیرون آمد، نشانه‌هایی از تمدنی بود که حیرت همگان را برانگیخت و سرفصلی تازه در شکل‌گیری تمدن بشر شد، آری تمدن چندین هزار ساله جیرفت که اکنون در غفلت مسئولان و کم توجهی برخی افراد بومی مورد تاخت و تاز قاچاقچیان عمده آثار تاریخی قرار گرفته است.
حال بیش از ۲۲ سال از آن روز می گذرد و  روز پنجم مهرماه جاری بود که همزمان با آغاز هفته گردشگری خبری مبنی بر بازدید حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، ریاست قوه قضاییه از موزه ملی ایران منتشر شد و بر دقت نظر رئیس قوه قضاییه درباره اهمیت حفظ اصالت تمدنی ابنیه تاریخی و جلوگیری از انتقال آنها تاکید شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در این بازدید تصریح کرد: به موجب قانون همه دستگاه‌ها موظفند از آثار و ابنیه تاریخی مرتبط با حوزه‌های کاری خود محافظت و صیانت کنند؛ بر همین اساس ضروری است وزارت میراث فرهنگی، ابنیه تاریخی مرتبط با کلیه دستگاه‌ها را احصا کرده و فهرست ناظر بر آن‌ها را در اختیار دستگاه قضایی قرار دهد تا مسئولان قضایی ذیربط به عنوان مدعی‌العموم در موارد لازم، ورود مجدانه‌تری به مقوله تخریب ابنیه تاریخی داشته باشند.
رئیس دستگاه قضا با تشریح و تبیین اصل ۸۳ قانون اساسی که ناظر بر حوزه کاری وزارت میراث فرهنگی است و همچنین بند (د) قانون مجازات اخلال در نظام اقتصادی، گفت: مطابق قانون هر گونه اقدامی به قصد خارج کردن میراث فرهنگی یا ثروت‌های ملی و لو به خارج کردن آن نیانجامد، قاچاق محسوب و کلیه اموالی که برای‌خارج کردن از کشور در نظر گرفته شده است مال موضوع قاچاق تلقی و به سود دولت ضبط می‌شود؛ همین تصریح قانونی بیانگر اهمیت حوزه کاری میراث فرهنگی است، لذا شما متولیان امر در این حوزه با جدیت پیگیر جامه عمل پوشاندن به این ظرفیت‌های قانونی در راستای صیانت و حفاظت از سرمایه‌ها و نفایس ملی باشید.

اما بعد ...
دادخدا سالاری معاون قضایی دادگستری استان کرمان در این رابطه و به مناسبت هفته گردشگری از غارت میراث فرهنگی و آثار تاریخی در حوزه تمدنی هلیل رود در سال‌های ۷۹ و ۸۰ سخن به میان آورد و گفت: در آن زمان به عنوان رئیس دادگاه انقلاب شهرستان جیرفت مشغول به کار بودم و از شنیدن اخبار غارت آثار تاریخی به شدت ناراحت بودم. یک روز که حاج قاسم سلیمانی که در آن زمان فرمانده نیروی قدس سپاه بود و برای شرکت در یادواره شهدا به شهرستان جیرفت آمده بود، از بنده در رابطه با آخرین وضعیت مبارزه با قاچاق و سرقت اشیای تاریخی سؤال کرد و گفت" اشیاء تاریخی به مثابه خاک یک کشور محسوب می‌شوند همانگونه که در جنگ وظیفه همگان است از خاک وطن دفاع کنند اینجا هم همه در قبال به تاراج رفتن اشیاء تاریخی مسئولند و باید وارد میدان شوند و جلوی آن را بگیرند".
او افزود: علی‌رغم اینکه مبارزه با قاچاقچیان اشیاء تاریخی در حوزه صلاحیت کاری من در دادگاه انقلاب نبود اما بنا به دستور فرمانده، ما با قدرت به این موضوع ورود کردیم.
دادستان سابق کرمان ادامه داد: اوایل کار مبارزه سخت بود زیرا از یک طرف عده‌ای از مسئولان معتقد بودند اشیاء تاریخی گنج هستند و مردم می‌توانند آنها را خرید و فروش کنند. از طرفی باتوجه به سود بالای خرید و فروش اشیاء تاریخی، تقریباً از جای جای کشور و بعضاً کشورهای خارجی قاچاقچیان در منطقه حضور یافته بودند و عتیقه ها را با قیمت پایین از مردم می‌خریدند و در خارج از کشور با قیمت چندین برابری می‌فروختند.
او به تشریح اقدامات دستگاه قضایی در آن زمان درخصوص مقابله با قاچاقچیان عمده آثار تاریخی پرداخت و گفت: در آن زمان با دو گروه مواجه بودیم یک گروه مردمانی بودند که ناخواسته و بدون اطلاع از عواقب، کاری انجام می‌دادند و دست به تخریب و تاراج آثار باستانی می‌زدند و یک گروه قاچاقچیان حرفه‌ای بودند.
سالاری ادامه داد: درخصوص مبارزه و مقابله با گروه دوم چند باند سازمان یافته قاچاق میراث فرهنگی و آثار باستانی که اقدام به خارج کردن اشیاء عتیقه به خارج از کشور می‌کردند، مورد ضربه سنگین وزارت اطلاعات و سایر دستگاه‌های انتظامی و امنیتی قرار گرفتند.
معاون دادگستری استان کرمان اظهار کرد: همزمان با مبارزه و مقابله با قاچاقچیان عمده از طریق معاونت حقوقی قوه قضاییه و اداره کل حقوقی سازمان میراث فرهنگی علیه کسانی که اقدام به انتقال اشیاء تاریخی به خارج از کشور کرده بودند، اقامه دعوا کردیم و کلیه ادله و مستندات در دادگستری جیرفت جمع آوری و آماده شد و از طریق قوه قضاییه در اختیار پلیس اینترپل قرار گرفت و خوشبختانه بخشی از اشیاء به سرقت رفته از انگلیس و فرانسه و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس به کشور استرداد شد و هم اکنون در موزه جیرفت و سایر موزه‌های کشور در حال نگهداری است.
او از اقدامات فرهنگی و پیشگیرانه‌ای جهت جلوگیری از تاراج میراث فرهنگی در آن زمان سخن به میان آورد و عنوان کرد: علی‌رغم اینکه اقدامات فرهنگی در حوزه کاری دستگاه قضایی نبود اما با حمایت دستگاه قضایی سه سمینار کشوری در خصوص تمدن جیرفت در جنوب استان کرمان برگزار کردیم و صاحب نظران متعددی به این سمینارها دعوت می‌شدند و  همچنین پس از مکاتبه با سازمان میراث فرهنگی برای اولین بار چندین گروه مجرب باستان شناسی با هدایت خانم دکتر چوبک در جنوب استان کرمان مستقر شدند و الحمدالله جمیع این اقدامات تاثیرات مثبتی بر تغییر نگرش مردم در خصوص حفظ و نگهداری آثار باستانی داشت.
سالاری در ادامه گفت: سردار حاج قاسم سلیمانی در سفری که به جیرفت داشتند قصد بازدید و مشاهده آثار باستانی کشف شده از قاچاقچیان را داشتند که او را جهت بازدید به اتاق محل کارم مشایعت کردم، سردار دل‌ها از دیدن این اشیای گرانبها در اتاق تعجب کردند و در خصوص علت نگهداری آنها در دادگاه سوال کردند؟ که پاسخ دادم این اشیاء از قاچاقچیان در پرونده‌های قضایی گرفته‌ایم اما به دلیل اینکه مکان مناسبی برای نگهداری این اشیا وجود ندارد فعلاً اینجا نگهداری می‌کنیم تا در پرونده قضایی تعیین تکلیف شوند.
او افزود: بلافاصله حاج قاسم پیشنهاد تأسیس موزه میراث فرهنگی در جیرفت را داد و گفت" شما شروع کنید خداوند کمک خواهد کرد" و خودشان نیز با پرداخت بخشی از هزینه‌ها و کمک‌های معنوی در واقع کلید شروع کار را زدند و در ادامه به کمک خیرین و اداره کل میراث فرهنگی اقدام به ساخت موزه در جیرفت کردیم.
سالاری افزود: بیشتر اشیاء تاریخی که در موزه جیرفت نگهداری می‌شود مربوط به اقدامات انجام شده در همان دوره است و بخشی از آنها نیز داوطلبانه توسط مردم تحویل مسئولان میراث فرهنگی شده است.
دادستان سابق کرمان در پایان تاکید کرد: در واقع ورود شخص حاج قاسم سلیمانی به این موضوع برکات زیادی در پی داشت و در ادامه ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و همه و همه پای کار آمدند و حتی اکیپ‌های خودجوش مردمی برای حفاظت و نگهداری از ابنیه تاریخی در جنوب استان شکل گرفت و تا حدودی اوضاع سر و سامان گرفت.
انتهای پیام