نگاهی به آداب و رسوم سیستانی های گلستان در ماه محرم

به گزارش خبرگزاری برنا از گرگان ، سیستانیها یکی از اقوام مهم در استان گلستان هستند که حدود ۱۸ درصد از جمعیت استان گلستان را شامل می شوند.

سیستانی های استان گلستان عموما شیعه بوده و در برگزاری مراسمات مذهبی نظیر ماه محرم غیرتی جانانه دارند.

برخی آیین های سنتی از جمله حمل خیمه گاه حسینی و شهدای كربلا و كاروان اسرا به همراه 'شووی گردانی' و یا شبیه خوانی و در کل موضوع كاروان اسرا برای این قوم اهمیت بالایی دارد و در عزاداری ها به آن توجه ویژه ای می شود.

از سوی دیگر سقا شدن نیز نشان دهنده اوج ارادت مردم این خطه به حضرت ابا عبدالله (ع) است، بطوری كه در ایام حركت دسته های عزادار و سینه زن برخی افراد با حمل آب، عزاداران را سیراب می كنند.

برخی از سقاها در گذشته اشعاری سوزناك از تشنگی خاندان رسول الله (ص) در قالب مرثیه سرایی می خواندند.

روز چهارم محرم كه به عزاداری حر نام گذاری شده مردم همراه با برگزاری مجالس عزا، نذورات خود را نیز در قالب غذاهای گرم تهیه و بین عزداران توزیع می كنند.

روز پنجم به نام فرزندان حضرت زینب (س )، روزهای ششم تا هشتم به یاد حضرت قاسم و حضرت علی اكبر(ع)، نهم به نام حضرت ابوالفضل و دهم به نام و یاد سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین عزاداری می شود.

در عزاداری تاسوعا و عاشورا كه از بامداد آغاز و تا عصر ادامه دارد هیات ها با حركت از مقابل حسینیه ها و تكایا با نوحه خوانی و سینه زنی به سمت امامزاده ها وگلزار شهدا هر منطقه رفته و در این محل به عزادارای می پردازند.

خیل عظیم جمعیت كه یك پارچه سیاه پوش هستند شور خاصی به آیین عزاداری می دهند و بیشتر خیابان های منتهی به امامزاده ها و گلزار شهدا مملو از سوگوارانی است كه در دسته های سینه زن و زنجیر زن حركت می كنند.

یكی از رسوم سیستانی ها موضوع 'چو وه شی' یا چاووشی است كه عموما یكی از پیرمردان یا مداحان با صدای حزن انگیز و زیبا اشعاری در راستای قیام عاشورا را می خواند و مردم و جمعیت را آماده سینه زنی وشروع مراسم می كند.

در بین سیستانی ها مرسوم است كه از شب چهارم محرم به بعد از حسینیه ها، دسته های عزا به صورت سینه زنی و زنجیرزنی برای عرض تسلیت به مساجد و تكایای دیگر می روند، آنچه در این بین خیلی مهم و حزن انگیز است زمان رسیدن دو دسته زنجیرزنی به هم است كه مداحان و پیرغلامان با خواندن اشعاری به صورت 'بحث و بیت' (نوحه و پاسخ نوحه) اجرا و همچنین به همدیگر بابت عزای حسینی تسلیت می گویند كه این صحنه بسیار حزن انگیز است.

از سوی دیگر سیستانی ها دارای نوع خاصی از سینه زنی هستند كه به آن 'شنستكا ' (نشسته) گفته می شود و عزاداران بصورت نشسته و سه ضرب سینه زنی می كنند و نوحه خوان مجلس اشعار ومراثی معروف به بحرطویل كه حاوی مضامین حماسی و زیبا در بزرگی، شجاعت و حق بودن فرزند پیامبر(ٌص)و یاران آن حضرت می باشد را خوانده و سینه زنان جواب می دهند.

سینه زنان كه روی زانو نشسته اند، به حالتی كه نشان از افسوس و حسرت از شهادت سالار شهیدان (ع) و یاران با وفایش می باشد دست روی زمین زده و آن را به شهادت می گیرند كه زمین توشاهد باش ما عزادار خاندان عصمت و طهارت (ع) هستیم و سپس روی زانو بلند شده و سینه می زنند و در زمان سینه زنی نیز به سرعت دست ها به سینه كوبیده می شود.

در شب شام غریبان سیستانیها به مساجد و حسینیه ها رفته و پس از خاموش كردن چراغ ها در نور شمع به سوگواری می پردازند و با تشكیل دسته های چندنفره جوانان با خواندن اشعار و مراثی سوزناك لحظات حزن انگیزی را فراهم می آورند.

انتهای پیام/