شتاب ایران به سوی هوش‌مصنوعی و حکمرانی فضای مجازی/گامی نوین در دولت چهاردهم
هوش‌مصنوعی با سرعتی بی‌سابقه در حال تغییر جهان است و ایران هم نمی‌تواند از آن بی‌نصیب بماند؛ بنابراین باید نقشه دقیقی برای جایگاه خود داشته باشد.
به گزارش خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ هوش‌مصنوعی به سرعت در حال رشد است و در همه حوزه‌ها و کشورها کاربرد دارد، پس برای این که ما هم در حوزه هوش‌مصنوعی و حتی حکمرانی فضای مجازی عقب نمانیم باید اقدامات و سیاست‌هایی را اعمال کنیم.
مقام معظم رهبری در دیدار با کابینه چهاردهم بر ضرورت تسلط ایران بر هوش‌مصنوعی تأکید کردند و گفتند: «در مسئله هوش‌مصنوعی، بهره‌بردار بودن امتیاز نیست، لایه‌های عمیقی دارد که این فناوری باید در آن لایه‌ها مسلط شود و آن لایه‌ها دست دیگران است.
امروز هوش‌مصنوعی با یک شتاب حیرت‌دهنده‌ای یعنی انسان متحیر می‌شود از شتابی که این فناوری عجیب در دنیا پیدا کرده و دارد پیش می‌رود. خب، دستگاه‌های ما، الان دستگاه‌های مختلف ما، نظامی و غیرنظامی از هوش‌مصنوعی دارند استفاده می‌کنند بهره‌برداری می‌کنند، اما این ما را فریب ندهد. در مسئله هوش‌مصنوعی بهره‌بردار بودن امتیاز نیست، لایه‌های عمیقی دارد این فناوری باید در آن لایه‌ها مسلط شد. آن لایه‌ها دست دیگران است.»
رهبری قبلا هم در سخنانی به لزوم توجه به موضوع هوش‌مصنوعی تأکید کرده و گفتند: «یا در معاونت علمی رئیس‌جمهور یا در دانشگاه باید کاری کنیم که ما در دنیا حداقل در بین ۱۰ کشور اول در مورد هوش‌مصنوعی قرار بگیریم که امروز نیستیم.»
در همین راستا با مهدی‌رضا برنا، کارشناس هوش‌مصنوعی گفتگو کردیم که در بخشی از آن مطرح شد: «رهبر انقلاب به موضوع مهمی که هوش‌مصنوعی است؛ اشاره کردند چرا که ما باید درنظر داشته باشیم فناوری هوش‌مصنوعی یک فناوری عامه‌محور است، زیرا این فناوری همه جنبه‌های زندگی افراد را از جمله فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی و ... تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و افراد مدام با این فناوری دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی در ادامه افزود: برای توسعه زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی در کشور باید به توسعه داده‌ها به عنوان سوخت هوش‌مصنوعی، تامین سخت‌افزار‌های مورد نیاز و در آخر نیروی انسانی متخصص توجه ویژه‌ای داشت و انتظار می‌رود دولت چهاردهم به این مسائل توجه شایانی داشته باشد.
وی در خاطرنشان کرد: توجه داشته باشید پیشرفت هوش‌مصنوعی را نباید فقط معطوف به سازمان ملی هوش‌مصنوعی کنیم و هوش‌مصنوعی باید در همه دستگاه‌ها به صورت خودمختار گسترش پیدا کند و نقش سازمان ملی هوش‌مصنوعی به عنوان رگولاتور و حامی در نظر گرفته شود.»
در ادامه با داود مسعودی، دبیرکل انجمن هوش‌مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران گفتگو کردیم، وی باتوجه به بیانات رهبر انقلاب چند راهکار کوتاه‌مدت و بلندمدت اشاره کرد که به شرح زیر است:
برنامه‌های کوتاه‌مدت
۱. تحلیل نیاز‌ها و ارزیابی وضعیت فعلی کشور با انجام مطالعات و بررسی‌های جامع برای شناسایی نیاز‌ها و نقاط‌ضعف زیرساخت‌های موجود
۲. توسعه زیرساخت‌های اینترنتی با بهبود سرعت و قابلیت اطمینان اینترنت در مناطق مختلف، به‌ویژه در مناطق دورافتاده
۳. ایجاد مراکز داده کوچک با راه‌اندازی مراکز داده محلی برای پردازش داده‌ها و کاهش زمان تأخیر
۴. برگزاری دوره‌های آموزشی سریع با برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت برای تربیت نیروی انسانی متخصص
۵. تشویق به نوآوری با ارائه مشوق‌های مالی و حمایتی برای استارتاپ‌ها و پروژه‌های نوآور در حوزه فناوری هوش‌مصنوعی
۶. توسعه پایگاه‌های داده اولیه با ایجاد پایگاه‌های داده برای جمع‌آوری و ذخیره‌سازی داده‌های مرتبط با پروژه‌های هوش‌مصنوعی
۷. تدوین سیاست‌های اولیه با ایجاد چارچوب‌های قانونی و سیاست‌های اولیه برای استفاده از فناوری هوش‌مصنوعی
برنامه‌های بلندمدت:
۱. توسعه زیرساخت‌های پیشرفته با تأسیس مراکز داده بزرگ و پیشرفته با ظرفیت بالا برای پردازش و ذخیره‌سازی داده‌های کلان
۲. سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه با تأمین مالی برای پروژه‌های تحقیقاتی بلندمدت و همکاری با دانشگاه‌ها، انجمن‌ها و مراکز تحقیقاتی
۳. ایجاد اکوسیستم نوآوری با تأسیس شتاب‌دهنده‌ها و مراکز فناوری و نوآوری برای حمایت از استارتاپ‌ها و پروژه‌های نوآورانه
۴. توسعه برنامه‌های آموزشی جامع با طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی و تحصیلی در سطح دانشگاه‌ها و مراکز علمی
۵. توسعه همکاری‌های بین‌المللی با تقویت دیپلماسی فناوری کشور و برقراری ارتباط با کشور‌های پیشرفته برای تبادل دانش و تجربیات در حوزه هوش‌مصنوعی
۶. توسعه سیاست‌های جامع با تدوین و اجرای سیاست‌های جامع و پایدار برای استفاده از فناوری هوش‌مصنوعی در بخش‌های مختلف
۷. توسعه فرهنگ نوآوری و فناوری با ترویج فرهنگ نوآوری از طریق برگزاری رویداد‌های فناوری و تشویق به مشارکت عمومی
علاوه بر آن سیدمحمد امین آقامیری، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور درخصوص سخنان مقام معظم رهبری درباره هوش‌مصنوعی گفت: «حوزه هوش‌مصنوعی پدیده جدیدی است و در فضای مجازی متولد شد که ما در فضای فیزیکی هوش‌مصنوعی نداریم، اما در حوزه فیزیکی بهره‌برداری می‌شود که دو بخش دارد و اشاره دقیقی هم مقام معظم رهبری کردند به این دو بخش که یک بخش زیرساخت آن و یک بخش بهره‌برداری است که ما در مصرف فعال هستیم و در حوزه هسته و زیرساخت نیاز است هم سخت‌افزاری و هم نرم‌افزار‌های پایه سرمایه‌گذاری خوبی در این حوزه شود.
وی افزود: حوزه هوش‌مصنوعی در خدمات می‌تواند تحول شگرفی را در زندگی مردم ایجاد کند و در بحث عدالت که خدمات فضای مجازی مهم‌ترین امکان ساز‌های توسعه عدالت است، این پدیده حائز اهمیت است.
وی با بیان این که آموزش یکی از این مباحث است که مشکل اختلاف طبقاتی در آن با استفاده از هوش‌مصنوعی و آموزش برخط مرتفع می‌شود، افزود: توسعه نرم‌افزار و سخت‌افزار باید در آن ایجاد شده و، چون هوش‌مصنوعی خودش یک پدیده است که از رشد جهشی آن زمان زیادی نگذشته است بنابراین فاصله زمانی ما با آن زیاد نیست، اما رشد آن سریع است و با توجه به استعداد‌های خوبی که داریم امکان رسیدن به جایگاه جهانی در آن را داریم.»
نقض حکمرانی کشور در فضای مجازی قابل قبول نیست
در این دیدار علاوه بر هوش‌مصنوعی ایشان درباره حکمرانی فضای مجازی هم سخن گفتند و بیان کردند: «نقض حکمرانی کشور در فضای مجازی قابل قبول نیست. براساس یک قانونی زمام کار را به دست بگیرید.
فضای مجازی یک دنیای جدیدی است شما‌ها بیش‌تر از بنده هم حتما مطلعید، یعنی فضای مجازی دیگر امروز مجازی نیست! امروز یک واقعیتی است در زندگی مردم. روزبه‌روز هم دارد پیش می‌رود آنچه که مهم است این است که در فضای مجازی حکمرانی قانونمند وجود داشته باشد اینکه بنده گاهی گفتم فضای مجازی رها است، ول است، این به خاطر این است.»
در این راستا با محمدحسن عبدالصمد، کارشناس امور تربیتی و فضای مجازی به گفتگو پرداختیم و وی اظهار داشت: «همانگونه که رهبر انقلاب به ضرورت حکمرانی فضای مجازی تاکید کردند باید گفت که فضای مجازی دیگر مجازی نیست و بلکه حقیقی است، در واقع فضایی است که در آن تنفس می‌کنیم.
وی در ادامه افزود: حکمرانی فضای مجازی همواره به تقویت چند زیرساخت از جمله آموزش، بستر و سکوی مناسب، ایجاد قوانین مربوطه و خودکنترلی فردی نیاز دارد که یکی از این زیرساخت‌ها، شبکه ملی اطلاعات است که رهبر انقلاب در سال ۱۳۹۰ به شورای عالی فضای مجازی ابلاغ کردند که این شبکه راه‌اندازی شود، بخشی از آن رو به جلو است، اما ما هنوز از اینترنت جهانی استفاده می‌کنیم نه اینترنت ملی.»
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران در صفحه شخصی خود درباره سخنان رهبر انقلاب حکمرانی فضای مجازی نوشت: «برای راحتی مردم ضوابط مربوط به فضای مجازی را در شورای عالی امنیت ملی و شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف خواهیم کرد.»
سیدستار هاشمی، وزیر ارتباطات هم در جلسه معارفه خود احیای حکمرانی کارآمد در فضای مجازی را دغدغه اصلی خود عنوان کرد و با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در دیدار چند روز پیش اعضای هیات دولت، تصریح کرد: «همانگونه که رهبر فرزانه انقلاب در دیدار اخیر فرمودند: «مهم این است که در فضای مجازی، حکمرانی قانونمند وجود داشته باشد»، فضایی که دیگر مجازی نیست و عین واقعیت جاری زندگی مردم است. واقعیتی که همه ما هر روز آن را زندگی می‌کنیم و در آن نفس می‌کشیم.»
در ادامه سخنان رهبری درباره حکمرانی فضای مجازی سیدمحمد امین آقامیری، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای گفت: «توضیح شفاف و ملموس حکمرانی یعنی تنظیم روابط به منظور تامین حق مردم و اشخاص که در قانون اساسی در فضای سنتی تعریف شده است و افراد یک جامعه برای کسب و کار، تفریح، آموزش و حضور در فضا‌های مختلف قوانین و مقررات داشته، روابط در این محیط‌ها تنظیم شده و حقوق مردم، دولت، شرکت‌ها و فعالین اقتصادی مشخص است، اما حکمرانی در فضای مجازی که همه این فعالیت‌ها در آن در حال انجام است متفاوت بوده و نیاز است که روابط در آن مشخص شده و مدیریت شود.
وی با اشاره به مفهوم حکمرانی در فضای مجازی افزود: همانطور که در فضای سنتی نیاز به مجلس برای تعیین سیاست‌ها در کشور وجود دارد تا دستگاه‌ها بر مبنای آن قانون تدوین کنند، در فضای مجازی هم باید این اتفاق بیفتد تا تبدیل به فرصت شود. کشور در فضای مجازی حکمرانی دارد، اما باید توسعه یابد و مشابه مجلس که کار سیاست‌گذاری در آن تمامیت ندارد، در این فضا هم مسائل با شدت تحول و سرعت تغییر در حال ظهور است که حکمرانی در آن را پیچیده‌تر، مستمر و متغییر کرده است که خوشبختانه در حال پیشروی در آن هستیم.»
باتوجه به بیانات رهبر انقلاب، برنامه‌های رئیس جمهور و وزیر ارتباطات و وجود کارشناسان و متخصصان حوزه فضای مجازی و هوش‌مصنوعی انتظار می‌رود در دولت چهاردهم شاهد پیشرفت در دو حوزه هوش‌مصنوعی و فضای مجازی باشیم.
انتهای پیام/
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی