آیین‌های عزاداری در روز‌های آخر ماه صفر/ از میزبانی از زائران تا خطبه‌خوانی خدام

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ روز‌های پایانی ماه صفر که مصادف با سالروز رحلت پیامبر (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) است، هر یک از شهر‌های ایران همانند دهه ابتدایی محرم آیین‌های ویژه‌ای برای عزاداری و سوگواری دارند. از شمال تا جنوب کشور در این روز‌ها آیین‌های عزاداری متفاوتی دارند و نذری‌های مختلفی را در میان مردم پخش می‌کنند.

به عنوان مثال در زیارتگاه‌های شهرستان‌های اطراف اصفهان از جمله «امامزاده آقاعلی عباس» و «شاهزاده محمد» مراسم آیینی برای سوگواری شهادت امام رضا (ع) برپا می‌شود و یا در شهرهایی، چون زنجان، مشهد، تبریز و ... مراسم‌های دیگری جهت عزاداری این روز برگزار می‌شود.

مشهد؛ از میزبانی از زائران تا خطبه‌خوانی خدام

شهر مشهد به عنوان مهمترین شهری که حرم امام رضا (ع) در آنجاست، شهری است که در این روز میزبان عزاداران بسیاری از سراسر کشور می‌شود. براساس اعلام حوزه معاونت تبلیغات، امسال برنامه‌های سوگواری متعددی قرار است در این شهر برگزار شود و تاکنون بیش از هفت میلیون زائر به مشهد سفر کنند تا بتوانند در این مراسم‌ها شرکت داشته باشند.

اولین ویژه برنامه این شهر برگزاری برنامه‌های متعدد در حرم مطهر رضوی است که حسینیه حرم با تقویت و رویکرد جدید خود، حضور هیات‌های مختلف را در حرم امام رضا (ع) (از نماز مغرب و عشا تا پاسی از شب به صورت شبانه) درنظر گرفته است.

خطبه‌خوانی توسط خدام رضوی که فقط دو بار در حرم مطهر رضوی برگزار میشود، قرار است شب چهارشنبه نیز برگزار شود و پس از آن شام غریبان حضرت رضا (ع) است که خدام برای بیان حزن و اندوه در کنار تولیت معزز به عزاداری می‌پردازند. 

ناگفته نماند با تأکید تولیت آستان قدس رضوی برای شب رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) اقدامات ویژه‌ای طراحی شده بود که یکی از آنها اجتماع بزرگ قرآنیان در صحن جامع رضوی بود. طی این مراسم قاریان ممتاز استان، مشهد و اساتید کشوری، برنامه‌های ویژه‌ای را برگزار کردند. به‌علاوه برنامه‌های جمع‌خوانی و سایر فعالیت‌های قرآنی هم در شب ۲۸ صفر در صحن جامع برگزار شد.

تبریز؛ عزاداری در امامزاده «سید محمد کججانی»

امامزاده «سید محمد کججانی» از نوادگان امام چهارم شیعیان (ع) مکه مقبره ایشان در روستای کججان در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی تبریز و در جوار گورستانی است، یکی از آن امامزاده‌هایی است که سالانه بیش از ۲ میلیون گردشگر مذهبی در ایام عزاداری به آنجا می‌روند. این امامزاده در واقع یکی از مکان‌های مذهبی معروف تبریز است. در روز‌های آخر صفر به مناسبت ایام رحلت پیامبر اکرم (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا (ع) مراسم عزاداری و بزرگداشت اهل بیت با حضور سخنرانان مذهبی و مداحی مداحان اهل بیت (ع) و سینه‌زنی و روضه‌خوانی در این امامزاده برگزار می‌شود.

آیین سنتی «چِلَشتُم» در اصفهان

زیارتگاهی در شهر بادرود شهرستان نطنز استان اصفهان است که مورد توجه و اعتقاد فراوان مردم کاشان، آران و بیدگل و نطنز است. این دو بزرگوار از نسل پیامبر اسلام و از فرزندان امام موسی کاظم (ع) و برادران امام رضا (ع) هستند. هر سال هم‌زمان با ۲۸ صفر، سالروز رحلت پیامبر اعظم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) آیین سنتی «چِلَشتُم» در این زیارتگاه برگزار می‌شود. این آیین مراسمی است که ۴۸ روز بعد از واقعه عاشورا و در ۲۸ صفر در آستان مقدس آقا علی عباس (ع) بادرود با حضور تعداد کثیر عزاداران و سوگواران رحلت پیامبر اعظم و امام حسن مجتبی (ع) هر سال برگزار می‌شود.

طبق نقل‌ها حضرت آقاعلی عباس و شاهزاده محمد (ع) در روز ۲۸ صفر به بادرود وارد شدند و به همین دلیل مردم این روز را روز مخصوص زیارتی این امامزادگان در نظر گرفته اند.

برپایی موکب‌ها، ایستگاه‌های صلواتی، راه‌پیمایی، قرائت زیارت امین‌الله، مداحی در سوگ خاتم پیامبران، زنجیرزنی و سینه‌زنی از برنامه‌هایی است که در قالب این آیین برگزار می‌شود.

زنجان؛ مهد مدیحه سرایی

هیات مکتب‌الزینب زینبیه اعظم در شهر زنجان پایه‌گذار گردهمایی و عزاداری زنجانی‌ها در مشهد مقدس است که هر سال هیات عزاداری استان‌ها و اقوام مختلف در صحن‌ها و رواق‌های حرم مطهر رضوی در این هیات حضور پیدا می‌کنند و هم‌زمان با ایام عزاداری رحلت حضرت رسول (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا (ع) در جوار بارگاه ملکوتی ایشان، آیین‌های عزاداری خود را برپا می‌کنند.

زنجانی‌ها نیز در ایام پایانی ماه صفر، خود را به حرم امام رضا (ع) می‌رسانند و به مدیحه‌سرایی و عزاداری می‌پردازند. در سال ۱۳۶۹ که این نوع عزاداری مرسوم شد، هیات‌های زنجانی در قالب کاروانی از مسجد زینبیه اعظم زنجان به سمت مشهدالرضا (ع) حرکت می‌کردند. حرکت این کاروان از زنجان رفته‌رفته تبدیل به یک سنت شده است که محبان اهل‌بیت (ع) تاکنون این سنت را حفظ کرده‌اند.

مرثیه سرایان شاخص کشور و علمای بزرگ مشهد و دیگر نقاط کشور، زنجانیان مقیم مشهد و آذری‌زبانان شمال غرب کشور از جمله اردبیل، تبریز و ارومیه و فارس زبانان نیز در این محفل حضور دارند.

امامزادگان و بقاع شاخص استان زنجان محور‌های مراسمات مذهبی و فرهنگی استان زنجان هستند؛ به همین منظور عزاداری‌های روز‌های آخر صفر در ۱۰ امامزاده و بقعه متبرکه شاخص استان از جمله امامزاده سید ابراهیم (ع)، امامزاده محمد (ع) حاج سیران، حسینیه اعظم، زینبیه اعظم، بقعه حضرت قیدار نبی و امامزاده سید ابراهیم (ع) شهر سجاس در شهرستان خدابنده، امامزاده اسماعیل (ع) در شهرستان ابهر و امامزادگان هاشم و عوف (ع) در شهر آب‌بَر شهرستان طارم برگزار می‌شود.

عزاداری قشم با دمام‌زنی، روضه‌خوانی و سینه‌زنی

۴۲ هیات مذهبی در ایام دهه آخر ماه صفر به مناسبت سالروز رحلت پیامبر اسلام (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا (ع) در این جزیره به عزاداری می‌پردازند.

دمام‌زنی، روضه‌خوانی، سینه‌زنی محلی، قرائت قرآن، برپایی نماز جماعت و بهره‌گیری از سخنرانی‌ها در هیات‌های مذهبی از مهم‌ترین برنامه‌های روز‌های ماه صفر در جزیره قشم است. این ویژه برنامه‌ها با حضور اهالی جزیره قشم و هیات‌های مذهبی در مساجد، حسینیه‌ها، مهدیه شهدای گمنام و آستان مقدس امامزاده سید مظفر (ع) برگزار می‌شود.

انتهای پیام/