به مناسبت هفته نیروی انتظامی؛
سهم سینمای ایران از فیلم‌های پلیسی/ جایگاهی که متزلزل نمی‌شود
سینمای ایران برخلاف حوزه‌های دیگر، در تولید آثار سینمایی در ژانر پلیسی کوتاهی نکرده است و همواره سعی کرده جایگاه پلیس و نیروی انتظامی را به خوبی به تصویر بکشد، اما باید دید سهم اصلی سینمای ایران در این ژانر چقدر است.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ روز نیروی انتظامی در تقویم رسمی کشور ۱۳ مهرماه ثبت شده است و هفته بعد از آن نیز هفته نیروی انتظامی نامیده می‌شود. نیروی انتظامی یکی از ارگان‌های مهمی است که در مورد آن و با محوریت رشادت‌های اعضای آن، فیلم و سریال‌های بسیاری تولید شده و می‌شود. هر سال در این ایام تلویزیون ملی، هفته نیروی انتظامی را پاس می‌دارد و با پخش آثاری که در این حوزه ساخته شده اند، به نیرو‌های انتظامی ادای احترام می‌کند.
جدای از این امر، ژانر پلیسی در سینما و تلویزیون از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ژانری که در لایه‌های آن یک اثر معمایی نیز متبلور می‌شود و از این رو تماشاگر را با کششی که دارد، درگیر می‌کند. از آنجایی که پلیس در هر کشوری مجری قانون است، باید دید سینمای ایران تا چه اندازه توانسته این چهره را به درستی به تصویر بکشد.
به بهانه هفته نیروی انتظامی، در این گزارش به معرفی چند فیلمی که در سال‌های اخیر درخصوص پلیس ساخته شده‌اند، می‌پردازیم.
«متری شش و نیم»
فیلم سینمایی «متری شش و نیم» دومین تجربه سعید روستایی است. روستایی در «متری شش و نیم» سراغ ساخت یک فیلم پلیسی ایرانی رفته و توانسته در این راه قدم مثبتی بردارد و از معدود آثاری را در بین فیلم‌های پلیسی ایرانی بسازد که بتواند هم در گیشه خوب بفروشد و هم در نگاه جهانی، جوایز سینمایی بگیرد.
این فیلم با بازی نوید محمدزاده، پیمان معادی، پریناز ایزدیار و فرهاد اصلانی ساخته شده و یک اثر دو ساعت و نیمه سینمایی درباره تعقیب و گریز نیروی انتظامی در پی یکی از بزرگترین فروشندگان مواد مخدر در کشور است.
شروع فیلم «متری شش و نیم» حکایت از نفس‌گیر بودن این فیلم سینمایی دارد. فیلم دقیقا به دو نیمه تبدیل می‌شود، نصف فیلم صرف دستگیری شخصیت منفی فیلم می‌شود و نصف دیگر فیلم به تحلیل این شخصیت می‌پردازد.
«صحنه جرم ورود ممنوع»
فیلم «صحنه جرم ورود ممنوع» با بازی حمید فرخ نژاد و پولاد کیمیایی در سال ۱۳۸۴ روانه سینما‌ها شد. فیلمی که فیلمنامه پیچیده و قدرتمندی داشت و می‌توان از آن به عنوان یکی از معمایی‌ترین فیلم‌های پلیسی ایرانی یاد کرد.
این فیلم در اوایل دهه هشتاد شمسی ساخته شده؛ یعنی زمانی که ژانر فیلم پلیسی ایرانی چندان حرفی برای گفتن نداشته و از همین رو اینکه المان‌های تقلید از آثار خارجی در آن دیده شود، موضوع چندان دور از ذهنی نیست.
«آخرین بار کی سحر را دیدی؟»
این فیلم به کارگردانی فرزاد موتمن است. این کارگردان در فیلم‌های خود سراغ ژانر‌های مختلفی رفته، اما بسیاری از آثارش به خاطر جریان مستقلی که آن را دنبال می‌کند، نادیده گرفته می‌شوند. «آخرین بار کی سحر را دیدی؟» متعلق به زمانی است که در سینمای ایران هنوز چیزی به نام ژانر در آن وجود نداشت و در واقع این فیلم تلاش مؤتمن برای احیای ژانر پلیسی در سینمای ایران است.
در «آخرین بار کی سحر را دیدی» ما شاهد دو قتل هستیم که نه موازی یکدیگرند نه هم را تکمیل می‌کنند. هیچ ارتباطی بین این دو روایت وجود ندارد، جز آنکه هر دو در یک شب اتفاق می‌افتند. دختری به اسم سحر شب تا صبح بیرون از خانه مانده و به خانه برنگشته است. سرگرد مروی با شنیدن نگرانی‌های خانواده سحر تصمیم می‌گیرد به دنبال این دختر برود، چرا که خبر کشته شدن دختری هم سن و سال سحر را نیز در همان شب گم شدن او شنیده است. «آخرین بار کی سحر را دیدی» با روایت قطره‌چکانی‌اش مخاطب را با خودش همراه می‌کند.
فریبرز پورعرب، آتیلا پسیانی، سیامک صفری، ژاله صامتی، آناهیتا درگاهی بازیگران این فیلم هستند.
«روز صفر»
«روز صفر» از جمله فیلم‌های پلیسی ایرانی است که نتیجه یک فیلم اکشن پلیسی خوب است. این فیلم اولین تجربه کارگردانی سعید ملکان به حساب می‌آید. فیلم داستان دستگیری عبدالمالک ریگی را روایت می‌کند. عملیاتی که ابهامات زیادی داشت و در این فیلم هم این ابهامات احساس می‌شود. بخش زیادی از آن به خاطر محرمانه بودن عملیات‌های ویژه وزرات اطلاعات است که نمی‌توان در سینما به‌وضوح درباره آنها حرف زد.
امیر جدیدی، ساعد سهیلی، مهدی قربانی، محمدرضا مالکی بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
«چه کسی امیر را کشت؟»
این فیلم به کارگردانی مهدی کرم‌پور است و یک فیلم متفاوت در ژانر اکشن معمایی پلیسی است. سبک روایی فیلم البته در سینمای جهان چیز تازه‌ای نیست، اما آن زمان در سینمای ایران تازه بود.
کل فیلم در قالب یک گفتگو یا حتی بازجویی با کسانی پیش می‌رود که اطرافیان یک مقتول (امیر با بازی علی مصفا) به حساب می‌آیند. بعضی از چهره‌های سینمای ایران رو به دوربین نشسته‌اند و درباره او حرف می‌زنند تا شاید بفهمیم که «چه کسی امیر را کشت؟». نکته فیلمنامه که به تعلیق آن کمک می‌کند، این است که در ابتدا همه از امیر تعریف می‌کنند و کم‌کم این رویکرد در همه عوض می‌شود. حرف‌هایشان ناقض دیگری می‌شود و همین پیدا کردن جواب معما را سخت و فیلم را تبدیل به اثری پرکشش می‌کند.
خسرو شکیبایی، الناز شاکردوست، علی مصفا، آتیلا پسیانی، نیکی کریمی، مهناز افشار، امین حیایی بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
«مرد بازنده»
«مرد بازنده» یکی از پیچیده‌ترین فیلم‌های پلیسی ایرانی و یکی از سیاسی‌ترین فیلم‌های ایرانی است. محمدحسین مهدویان کارگردان این فیلم است. «مرد بازنده» همچون «متری شش و نیم» با الهام از فرمول سینمای پلیسی هالیوود ساخته شده است.
جواد عزتی در این فیلم در نقش کارآگاه اصلی و قهرمان فیلم یکی از بهترین قهرمان‌های فیلم‌های پلیسی ایرانی را خلق کرده است. شخصیت احمد خسروی با پیروی از الگوی پرسونای کارآگاه فیلم‌های هالیوود با همان جزئیات یک نسخه ایرانیزه شده خوب است. «مرد بازنده» فیلمنامه خوبی هم دارد، اما مثل همیشه مبهم است.
جواد عزتی، آناهیتا درگاهی، شبنم قربانی، مجید نوروزی، رعنا آزادی‌ور بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
«دیدن این فیلم جرم است»
«دیدن این فیلم جرم است» به کارگردانی رضا زهتابچیان از آن فیلم‌هایی است که اجازه مطرح کردن حرف‌هایی را در چارچوب خاصی دارند.
فیلم یک وضعیت آشفته درون‌سیستمی را به نمایش می‌گذارد که در آن همه علیه همدیگرند و قربانی کیست؟ جوانان انقلابی که در فساد دولتی و حاکمیت محصور مانده‌اند. فیلم البته شعاری است. جز این هم نمی‌تواند باشد. با وجود حمله‌ای که به تمام ارگان‌های دولت و حاکمیت می‌کند یک قهرمان آتش‌به‌اختیار دارد که قرار است ما با او همذات‌پنداری کنیم. چرا؟ چون او هم از آقازاده‌ها و مذاکرات بی‌نتیجه بیزار است و می‌خواهد حرفش را با اسلحه بزند.
مهدی زمین‌پرداز، امیر آقایی، لیندا کیانی، حمیدرضا پگاه بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
«گناهکاران»
یکی از فیلم‌های پلیسی ایرانی که ابتدا قرار بود با پروداکشنی غیرایرانی تولید شود، اما بعد به یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های پلیسی ایرانی تبدیل شد. «گناهکاران» یک فیلم پلیسی جنایی درباره کشته شدن دختر یک سرهنگ است. فیلم بر اساس قواعد ژانر پلیسی دو شخصیت اصلی دو کارآگاه دارد که باید معمای قتل دختر سرهنگ فرازمند را حل کنند. نقش دو کارآگاه را یکی پلیس خوب و دیگری پلیس بد است، فرامرز قریبیان و رامبد جوان بازی می‌کنند. قریبیان پلیس آرام و کم‌حرف است و جوان خشن‌تر.
رامبد جوان برای بازی در این نقش تندیس جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد.
«گناهکاران» با فیلمنامه و شخصیت‌پردازی خوبش با وجود ریتم کندی که دارد، مخاطبش را خسته نمی‌کند. چرا که در گره‌گشایی مخاطب را غافلگیر می‌کند. اینجا هم ردپای فیلم‌های هالیوودی احساس می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی