فضای مجازی؛ شمشیری دولبه

به گزارش خبرگزاری برنا از کرمانشاه؛ حدیث جلیلیان، روانشناس و مشاور اجتماعی، در یادداشتی در خصوص فصای مجازی این‌گونه می‌نویسد: امروزه فضای مجازی بیش از هر مسئله ی دیگری، مورد توجه و نقدِ آحاد مختلفی از عامه ی مردم گرفته تا متفکران، روزنامه نگاران و متخصصین قرار گرفته و بر این مقوله نقدها نوشته و قلم فرسایی‌ها کرده‌اند.

این پدیده‌ی نوظهور و معاصر، در جزء به جزء زندگیِ انسان امروزی رخنه کرده و به حدی فراگیر شده که از کودکانِ کم‌سن و ناآگاه تا اساتیدِ فن، هر یک بسته به نیاز و بضاعتِ خود به گونه‌ای در حال بهره گرفتن از آن هستند.

این شمشیر دو لبه شاید بیش از هر موضوع دیگری، بسته به نوعِ استفاده و به کارگیری، در طیفی از مفید و مثمرثمر بودن تا آسیب و تخریب قرار گرفته است و بسیاری نگرانِ آسیب‌های احتمالیِ آن هستند.

چنانکه مشخص و بدیهی است، هر یک از ما به نوعی درگیر و سرگرم استفاده از این فضا هستیم. از جمله مزایایِ فضایِ مجازی، ابزاری برای گذرانِ اوقات فراغت و همچنین جهت تبلیغ و معرفی مشاغل، تولید محتوا و قطعاً ایجاد سهولتِ فراوانی برای زندگی امروزی است. امروزه این فضا به بخش لاینفکِ زندگی بدل گردیده و بی شک حذف این پدیده به بهانه‌ی احتمالِ آسیب‌زا و خطرناک بودنِ آن، با توجه به مزایایی که ذکر آن رفت و بر همگان روشن است، امری غیر منطقی و حتی شاید محال می‌نمایاند.

اما به راستی سنگ محک و معیارِ ما جهت ارزیابیِ صحیح و قضاوتِ بی طرفانه و علمیِ این فضا چیست؟ آیا می‌توان با نگاهی سیاه و سفید حکم به خوبی یا بدیِ مطلق این فضا داد؟ حد و مرز استفاده‌ی درست از فضای مجازی و باید و نبایدهای آن چگونه مشخص می‌شوند؟

در صورتیکه استفاده از فضای مجازی دارای چارچوبی از پیش مشخص باشد، این آسیب‌ها به کمترین میزانِ خود خواهند رسید. البته که زمانی که سخن از مواجهه‌ی کودکان و نوجوانان با هر یک از پدیده‌های جهان معاصر به میان می‌آید، اهمیتِ مسئله دوچندان خواهد بود و فضای مجازی نیز از این اصل مستثنی نیست.

 البته چارچوبِ ذکر شده بسته به نوع، کیفیت و نیازِ فرد استفاده کننده متفاوت و متنوع خواهد بود. البته هرجا که سخن از کودکان و نوجوانان به میان می آید، اعمالِ نظام مندی و مشخص کردن چارچوب‌ها، نیازمند همراهی، نظارت و مداخله‌ی صریح، روشن و صدالبته علمی والدینِ است. پدران و مادران با کمک گرفتن از نظرات صاحب نظران و شناخت خوب و کافی از فضای مجازی و باید و نبایدهایی آن و همچنین مطالبِ روانشناسانه‌ی روز، تاثیر بسزایی در کاهش آسیب‌های فضای مجازی، از طریق نظارت آگاهانه بر عملکرد فرزندان خود خواهند داشت.

صرف و هدر نمودنِ زمانِ زیاد در استفاده از این فضا، ورود و استفاده‌ی فرد از صفحاتِ پرخطر و ارائه کننده‌ی اطلاعات منفی و غلط، از مهم‌ترین دغدغه های همگان و خصوصاً پدر و مادرها است که طبعاً باید اولویت‌ها در امرِ مواجهه‌ی صحیح با فضای مجازی نیز بر همین موارد استوار گردد.

در این‌ میان نمی‌توان از سیاست‌گزاری‌های کلانِ مسئولین و متولیان امر نیز غافل بود که قطعاً با تشکیل کارگروه‌ها و استفاده از نظرات متخصصین و صاحب نظرانِ فنی، تکنیکی و البته دانشمندان علوم اجتماعی و روانشناسی، گامی مؤثر در کاهش آسیب‌های فضای مجازی برداشته و با تبیین سیاست‌های درست، والدینِ نگران را در این امر مساعدت نمایند.