خبرگزاری برنا - سعیده اسدیان: اینجا سایت موزه عصر آهن تبریز است، یکی از شگفت انگیزترین سایت موزههای جهان که مردگانی از عصر آهن را در دل خود جای داده و اولین بار طی یک عملیات خاک برداری از سوی یک شرکت مهندسی کشف شد.
طی اولین عملیات باستان شناسی در سال ۷۸، ۳۸ قبر با ۳۹ جسد کشف شد که در یکی از گورها، اسکلت زن و مردی در کنار هم یافت شده و علت کمتر بودن تعداد قبرها نسبت به تعداد اجساد هم به این دلیل است، طی سالهای ۷۹ تا ۸۲ چهار فصل کاوش در این گورستان صورت گرفت که در مجموع منجر به کشف ۱۰۸ قبر تاریخی در این گورستان شد.
با توجه به اینکه این گورستان در بیست و هشتمین لایه زمین شناسی کشف شده، تخمین زده میشود که افرادی که اجسادشان در این محوطه کشف شده، بومیان و کشاورزانی بودند که در عصر آهن دو زندگی میکردند.
نحوه تدفین در عصر آهن چه اطلاعاتی به ما می دهد؟
دیوارهای کاهگلی و ساده و راهپلههای چوبی تعبیهشده معماری این سایت موزه را با سایر موزهها متفاوت کرده است، روی پلهای چوبی میایستم و به اسکلتهایی خیره میشوم که روزگاری در عصر آهن جان داشتند و در این فضای غار مانند روزگار میگذراندند. گورهای نوزادان، کوچک و ساده و گورهای نوجوانان شکل مربعی دارد.
دفن اجساد به شکل جنینی و زاویه دفن به سمت خورشید نشان دهنده اعتقادات و باورهای این افراد است، آنچه در بازدید از این سایت موزه بیش از هرچیزی جلب توجه میکند، تدفین افراد به همراه اشیاء است.
علیرضا نوبری که چهارفصل کاوش را در این گورستان انجام داده در گزارش خود آورده که کودکان همراه با اسباب بازی، مردان جنگجو همراه با ادوات جنگی و زنان نیز با زیورآلات خود دفن شده اند و با توجه به اعتقاداتشان مبنی بر زنده شدن مردگان پس از مرگ، سفالهای آب و غذاهایی همچون گندم و گوشت به خصوص گوشت بز و گوسفند در کنارشان دفن میکردند تا پس از زنده شدن، از آنها بهره ببرند.
به دنبال اخذ مجوز کاوش از پژوهشگاه میراث فرهنگی هستیم
بر اساس اطلاعات به دست آمده، میانگین سنی خانمها در زمان مرگ بین ۲۰ تا ۴۰ سال و آقایان بین ۴۰ تا ۶۰ سال بوده که طبق بررسیهای پزشکان باستان شناسی علت سن کم زنان در هنگام مرگ، ابتلای آنان به بیماریهای مختلف زمان خودشان بوده است، همچنین بزرگی بیش از حد جمجه کودکان نیز از نشانههای دیگر بیماریهای آن دوران محسوب میشود.
احد حمزه زاده مدیرکل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی درباره توقف کاوش در موزه عصر آهن به خبرنگار برنا گفت: در موزه عصر آهن برای بخشهایی که کاوش شده اعتبار ۲ میلیاردی گذاشتیم تا آثار تثبیت شود، کنار آن خانهای بود که مشکل تملک داشت ولی بالاخره با ۱۳ میلیارد به صورت کامل خریدیم، یک خانه بالای آن بود که تخریب شد. الان به دنبال اخذ مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی هستیم تا کارهای کاوش را در آنجا انجام دهیم.
نظر پژوهشگاه میراث فرهنگی درباره کاوش های جدید در موزه عصر آهن
این در حالی است که مصطفی ده پهلوان، رئیس سابق پژوهشگاه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره کاوشهای مجدد در این مجموعه به خبرنگار برنا چنین گفت: ما باید شرایط را بسنجیم تا ببینیم کاوش جدید چه سودی خواهد داشت؟ آیا شرایط نگهداری از گورهای جدید و بیشتری که کاوش میکنیم را داریم یا همانطور در خاک بماند بهتر است؟
وی با بیان اینکه گورهای سایت موزه عصر آهن باز شده و کارهای DNA، مسائل مرمتی و حفاظتی در آنجا انجام شده، گفت: حتی این سایت موزه موضوع بسیاری از مقالات و پایان نامهها بوده است، قطعاً اگر بتوانیم این میراث ارزشمند را حفظ کنیم چند صد سال بعد با پیشرفت علوم، اطلاعات بهتر و جالب تری درباره این گورها به دست میآید.
ده پهلوان تأکید کرد: باید بدانیم سوال جدیدی در این کاوشها مطرح است یا خیر؟ در صورت نبود پرسش مهم برای حل ابهامی از گذشته فرهنگی ایران با کاوش جدید موافقت نمیکنیم، حتی اگر کشور از لحاظ حفاظت محوطهها هم در شرایط مطلوب قرار داشت، باز هم باید به اندازه نیاز کاوش میکردیم، آیندگان به این ذخایر میراثی نیاز دارند و قطعاً تجهیزات و روشهای چند صد سال آینده بهتر از امروز عمل میکند و میتواند اطلاعات دقیق تری به مخاطب بدهد.
انتهای پیام/