لزوم مشارکت دهی نسل جوان در امور شهری

هادی کشاورز، رئیس مطالعات گروه حکمرانی اسلامی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی برنا مشارکت در امور محله، منطقه و شهر همانند مشارکت در موضوعات خانوادگی را یک حق بنیادین برای افراد در هر جامعه شهری دانست و گفت: این حق که در چارچوب­ های مختلفی از جمله قانون اساسی، قوانین موضوعه، قوانین شهری و برنامه ­های توسعه ملی و محلی در کشورهای مختلف به آن اشاره شده، جهت اجرائی شدن و تقویت فرآیند آن، نیازمند ملزوماتی است.

وی افزود: در حقیقت، مشارکت­ جویی و مشارکت ­دهی دو بال حکمرانی است که در صورت تحقق حداکثری آن در محیط شهری شاهد بهبود مدیریت منابع عمومی، توزیع عادلانه سرانه­ ها در سطح محلی، افزایش شفافیت و کاهش فساد خواهیم بود؛ در غیر این صورت و با کنار گذاشتن شهروندان از تصمیم­ گیری ­ها یا عدم تمایل آنها در مشارکت­ جویی­ ها، هم موجب سلب حقوق آنها در تعیین سرنوشت خود و هم اینکه، باعث ایجاد نابرابری و یکجانبه­ گرایی در تصمیم­ سازی­ ها و تصمیم­ گیری­ ها خواهیم شد.

کشاورز تصریح کرد: در این راستا، یکی از رویکرد­های اساسی در تقویت مشارکت شهروندی، فراهم کردن مکانیزم­ های جمعی مشارکتی -از محله تا شهر- از طریق حکمرانی محلی است تا مشارکت­ جویی و مشارکت ­دهی به ­عنوان دو بُعد از حکمرانی محلی توأمان با هم حرکت کنند.

رئیس مطالعات گروه حکمرانی اسلامی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با بیان اینکه در این مسیر، مشارکت شهروندان مستلزم آگاهی از حق خود، باور به اثرگذاری و مسئولیت ­پذیری است؛ گفت: شهروندان باید حق خود را برای مشارکت در مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی محلی درک کنند و بخواهند از آن استفاده کنند؛ همچنین، آنها باید به اثرگذاری خود باور داشته باشند و بدانند کجا و چگونه مشارکت کنند و در نهایت مسئولیت پذیری اجتماعی خود را بالا ببرند. 

وی ادامه داد: بدون شک نتیجه چنین امری، پاسخگو شدن مقامات محلی، افزایش توانایی آنها در حل و بهبود مشکلات، ایجاد جامعه ای فراگیرتر و منسجم‌تر و افزایش تعداد و کیفیت ابتکارات در زمینه­ های مختلف خواهد بود. توأم با مشارکت­جویی شهروندان، نهادهای محلی و مدیریت شهری نیز، برای تسهیل و تسریع مشارکت شهروندان، باید مسیرهای متنوعی را در بسترهای مختلف مجازی و حقیقی تعریف و تعیین کنند.

وی گفت: با توجه به اهمیت این موضوع است که شهرداری تهران، از گذشته تا به امروز از طریق برنامه  ­ریزی و عملیاتی­ سازی طرح­ هایی چون شورایاری در قالب محله­ محوری و طرح من شهردارم در بستر فضای وب توانسته است در این مسیر حرکت کند؛ اما به نظر می ­رسد این دو اقدام، بخشی از مکانیزم­ های اجرایی کردن تقویت مشارکت عمومی باشد.

کشاورز ادامه داد: تجربه بین­ المللی در زمینه تقویت مشارکت شهروندان حکایت از آن دارد که هسته و زیرساخت مشارکت ­دهی پایدار شهروندان، آموزش است. آموزش شهروندی از سنین پایین – به واسطه خانواده ­ها و مدارس- و تقویت آن با طراحی دوره ­های مشارکت­ جویی که با توانمندسازی جوانان و نقش مثبت آنها همراه خواهد بود، باید بنای برنامه ­ریزی مدیران شهری برای مشارکت­ خواهی پایدار و بلند مدت شهروندان باشد.

وی تأکید کرد: بر همین مبنا بسیاری از اندیشمندان و مدیران شهری براین باورند که آموزش در توانمندسازی شهروندان برای مشارکت مؤثر در حکمرانی محلی، به ­ویژه در جوامعی که تغییرات سیاسی قابل توجهی را تجربه کرده ­اند، بسیار مهم است و باید به سرعت یاد بگیرند که چگونه نسبت به حقوق خود اطلاع یابند و جهت بهبود فضای شهری مشارکت کنند. مثلاً در پرتغال مدیران شهری با آموزش از سنین پایین در طرح بودجه مشارکتی، شهروندانی را که به دلیل سن پایین، هنوز قادر به رای دادن در انتخابات و مشارکت سیاسی نیستند، به صحنه می­ آورد و نشان می­ دهد که با ابزار مناسب و ارتباطات خوب، جوانانی که اغلب متهم به داشتن علاقه کم یا عدم علاقه به منافع جمعی هستند، در آن شرکت می­ کنند.

رئیس مطالعات گروه حکمرانی اسلامی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در پایان گفت: آموزش با هدف مشارکت­ دهی از سنین پایین- در امور از محله تا شهر- یکی از شیوه­ های درون ­ماندگار کردن و پایدارسازی مشارکت شهروندان است که ضمن آنکه خلاقیت و نظر شهروندان را با حکمرانان محلی ارتباط می ­دهد، باعث توانمندسازی شهروندان و تصمیم­ گیرندگان در امور مختلف نیز می­ گردد تا سرانجام محیطی مناسب برای مشارکت فعال شهروندان و شهروندانی که در مهارت­ ها، شایستگی­ ها، مکانیسم ­ها و روش ­های مشارکت آموزش دیده­ اند، ایجاد شود.

انتهای پیام/