رعایت اصول بهداشتی کلید پیشگیری از هپاتیت B و C/ از واکسیناسیون تا تغییر سبک زندگی

به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا، حسام زنده دل مقدم پژوهشگر رشته میکروبیولوژی جهاددانشگاهی استان کرمان، گفت: برای پیشگیری از این بیماری باید به راه‌های انتقال توجه کرد. با هپاتیت ویروس B هم می‌توان زندگی کرد و هم می‌توان ازدواج کرد و خانواده تشکیل داد.

وی ادامه داد: توجه به دســتورات بهداشــتی و پرهیز از دخانیات، چاقی و مصرف چربی زیاد اهمیت دو چندان دارد. توجه به توصیه‌های پزشکان در اجرای دستورات پیشگیرانه و درمان سبب کنترل بیماری می‌شود.

وی با بیان اینکه هپاتیت التهاب کبد است، گفت: این بیماری به‌دلیل ویروس‌های عفونی و عواملی غیرعفونی مختلف ایجاد می‌شود و منجر به مشکلات سلامتی مختلفی می‌گردد که برخی از آنها می‌توانند کشنده باشند. پنج نوع اصلی از ویروس هپاتیت وجود دارد که به آنها نوع A، B، C، D و E گفته می‌شود. در حالی که همه آنها باعث بیماری کبد می‌شوند، اما در جنبه‌های مهمی از جمله راه‌های انتقال، شدت بیماری، توزیع جغرافیایی و روش‌های پیشگیری متفاوت هستند.

مقدم در ادامه گفت: به ویژه، انواع B و C منجر به بیماری مزمن در صد‌ها میلیون نفر می‌شوند و به طور مشترک شایع‌ترین علت سیروز کبدی، سرطان کبد و مرگ‌های مرتبط با هپاتیت ویروسی هستند.

این پژوهشگر گفت: هپاتیت نوع B یک عفونت ویروسی می‌باشد که به کبد حمله می‌کند و می‌تواند هم بیماری حاد و هم مزمن ایجاد کند. این ویروس از طریق تماس با خون، تزریق‌های ناایمن، تماس با وسایل تیز و... منتقل می‌شود.

مقدم ادامه داد: بیشتر مردم وقتی تازه مبتلا می‌شوند، هیچ علامتی احساس نمی‌کنند برخی افراد مبتلا به بیماری حاد با علائمی شامل زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)، ادرار تیره، احساس خستگی شدید، تهوع، استفراغ، درد در ناحیه شکم، هستند که چند هفته طول می‌کشد. هپاتیت حاد می‌تواند منجر به نارسایی کبد شود که ممکن است به مرگ منجر شود.

وی اضافه کرد: اگرچه بیشتر افراد از بیماری حاد بهبود می‌یابند، برخی از افرادی که هپاتیت B مزمن دارند، بیماری کبدی پیش‌رونده و عوارضی مانند سیروز و کارسینومای کبدی (سرطان کبد) را توسعه می‌دهند. این بیماری‌ها می‌توانند کشنده باشند.

وی با بیان اینکه هپاتیت B قابل پیشگیری با واکسن است، گفت: تمام نوزادان باید به محض تولد (در عرض ۲۴ ساعت) واکسن هپاتیت B را دریافت کنند. این واکسیناسیون با دو یا سه دوز واکسن هپاتیت B که حداقل چهار هفته فاصله دارند، ادامه می‌یابد. معمولاً برای افرادی که سری واکسیناسیون سه دوزی را کامل کرده‌اند، نیازی به واکسن تقویتی نیست. این واکسن به مدت حداقل ۲۰ سال و احتمالاً تا پایان عمر از هپاتیت B محافظت می‌کند.

وی تصریح کرد: هپاتیت B می‌تواند از مادر به کودک منتقل شود. این موضوع با مصرف دارو‌های ضد ویروسی برای جلوگیری از انتقال به همراه واکسن قابل پیشگیری است.

مقدم به راه‌های کاهش خطر ابتلا به هپاتیت B یا انتشار آن، اشاره و تصریح کرد: از به اشتراک گذاشتن سوزن‌ها یا هر وسیله‌ای که برای تزریق مواد مخدر، سوراخ کردن یا تاتو کردن استفاده می‌شود، خودداری کنید، پس از تماس با خون، مایعات بدن یا سطوح آلوده، دستان خود را به طور کامل با صابون و آب بشویید، اگر در محیط بهداشتی کار می‌کنید، واکسن هپاتیت B دریافت کنید.

وی خاطرنشان کرد: واکسن‌های ایمن و موثر برای جلوگیری از ویروس هپاتیت B (HBV) در دسترس هستند. این واکسن همچنین از ایجاد ویروس هپاتیت D (HDV) جلوگیری می‌کند و تزریق آن در بدو تولد خطر انتقال از مادر به کودک را به شدت کاهش می‌دهد. عفونت مزمن هپاتیت B را می‌توان با عوامل ضد ویروسی درمان کرد. درمان می‌تواند پیشرفت سیروز و بروز سرطان کبد را کاهش دهد و بقای طولانی مدت را بهبود بخشد.

مقدم با بیان این که تنها بخشی از افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت B نیاز به درمان دارند، گفت: بهترین تشخیص بیماری از طریق آزمایش PCR است و در بیماران مزمن به صورت شمارش ویروس (کمی) حائز اهمیت است.

وی با بیان این که هپاتیت C التهاب کبد است که توسط ویروس هپاتیت C ایجاد می‌شود، گفت: این ویروس می‌تواند هم هپاتیت حاد و هم مزمن را ایجاد کند.

وی گفت: بیشتر مردم در هفته‌های اول بعد از عفونت هیچ علامتی ندارند. ممکن است بین دو هفته تا شش ماه طول بکشد تا علائم ظاهر شوند. وقتی علائم بروز پیدا می‌کنند، ممکن است شامل تب، احساس خستگی شدید کاهش اشتها، تهوع و استفراغ، درد شکم، ادرار تیره، درد مفاصل، زردی (زرد شدن پوست یا چشم‌ها) باشند.

مقدم یادآور شد: هیچ واکسن موثری برای هپاتیت C وجود ندارد. بهترین راه برای پیشگیری از این بیماری، جلوگیری از تماس با ویروس است. در محیط‌های بهداشتی و برای افرادی که در معرض خطر بالای عفونت با ویروس هپاتیت C هستند، باید احتیاط بیشتری انجام شود. افرادی که در معرض خطر بالاتری قرار دارند شامل کسانی هستند که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند و کسانی که با ویروس HIV زندگی می‌کنند.

وی در ادامه به راه‌های پیشگیری از هپاتیت C، پرداخت و افزود: استفاده ایمن و مناسب از تزریقات پزشکی، مدیریت و دور انداختن ایمن سوزن‌ها و زباله‌های پزشکی، خدمات کاهش آسیب برای افرادی که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند، مانند برنامه‌های تعویض سوزن، آزمایش خون‌های اهدا شده برای ویروس هپاتیت C و ویروس‌های دیگر و آموزش پرسنل بهداشتی از جمله راه‌های پیشگیری از هپاتیت C محسوب می‌شوند.

انتهای پیام/