میان‌سالی نقطه عطف سلامت مغز/ کشف مکانیسم‌های جدید در پیری مغزی

به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا، پژوهشگران دانشگاه هلسینکی با مطالعه فرآیند میتوفاژی، یا بازیافت میتوکندری‌های آسیب‌دیده، تغییرات پیچیده این فرآیند را در سلول‌های مختلف مغزی طی روند پیری بررسی کردند.

این تحقیق نشان می‌دهد که میان‌سالی دوره‌ای حیاتی برای حفظ سلامت مغز پستانداران است و نقشی کلیدی در پیری سالم ایفا می‌کند.

میتوکندری‌ها که به «نیروگاه سلول» معروف‌اند، با تولید انرژی، نقش مهمی در حفظ سلامت سلولی دارند. این اندامک‌ها در صورت آسیب‌دیدگی از طریق فرآیند میتوفاژی بازیافت می‌شوند؛ فرآیندی که برای عملکرد مناسب سلول‌های بلندعمر، به‌ویژه در مغز، ضروری است. اختلال در میتوفاژی به‌شدت با بیماری‌های نورودژنراتیو مانند آلزایمر و پارکینسون مرتبط بوده و به همین دلیل، هدفی مهم برای کشف داروها و پیشرفت‌های درمانی به شمار می‌آید.

مطالعه جدید به سرپرستی آنا راپه، پژوهشگر دکترای دانشگاه هلسینکی، نشان داد که میتوفاژی در سلول‌های مختلف مغزی در دوران پیری الگوهای متفاوتی را دنبال می‌کند. برای مثال، در بخش‌های مرتبط با حرکت در مغز موش‌های پیر، میزان میتوفاژی افزایش یافت، در حالی که در سلول‌های حافظه ابتدا روندی افزایشی داشت اما در کهولت به شدت کاهش یافت. این یافته‌ها نشان می‌دهد که میان‌سالی یک نقطه عطف در حفظ عملکرد سالم مغز است.

یکی دیگر از یافته‌های قابل توجه این مطالعه، کاهش اسیدیته در لیزوزوم‌ها، ساختارهای مسئول تجزیه زباله‌های سلولی، در مغز پیر بود. این تغییرات مشابه آن چیزی است که در مدل‌های بیماری آلزایمر مشاهده می‌شود و نشان می‌دهد فرآیندهای طبیعی پیری می‌توانند در ایجاد یا تشدید بیماری‌های نورودژنراتیو نقش داشته باشند.

چالش‌های پیشین و ابزارهای نوین

پیش‌تر مطالعاتی که با مدل‌های کوتاه‌عمر مانند مخمر و کرم انجام شده بود، کاهش تدریجی میتوفاژی در طول عمر را به‌عنوان یکی از نشانه‌های پیری معرفی کرده بودند. اما مطالعه این فرآیند در مغز پستانداران بلندعمر به دلیل پیچیدگی بافت مغز و محدودیت روش‌های تحقیقاتی دشوار بوده است.

پژوهشگران آزمایشگاه مک‌ویلیامز از ابزارهای پیشرفته ژنتیک موش، اپتوبیولوژی، علوم اعصاب و تصویربرداری برای ردیابی تغییرات میتوفاژی در سلول‌های مختلف مغزی طی زمان استفاده کردند. یافته‌های آن‌ها نشان داد که این فرآیند در پستانداران بلندعمر بسیار پویا و پیچیده‌تر از مدل‌های ساده‌تر است.

پیامدها برای سلامت مغز و درمان بیماری‌ها

توماس مک‌ویلیامز، سرپرست این مطالعه، تأکید کرد که با وجود شباهت‌های ژنتیکی میان گونه‌ها، بافت‌های پستانداران بلندعمر تحت فشارهای تکاملی متفاوتی قرار گرفته‌اند تا با چالش‌های خاص مقابله کنند.

وی افزود: این مطالعه نشان می‌دهد که میان‌سالی دوره‌ای حیاتی برای سلامت مغز است و شناخت بهتر این دوره می‌تواند به درک دقیق‌تر پیری مغزی و توسعه درمان‌های جدید برای بیماری‌های نورودژنراتیو کمک کند.

وی همچنین با اشاره به نرخ بالای شکست روش‌های درمانی فعلی برای این بیماری‌ها، بر اهمیت این یافته‌ها در ارائه رویکردهای نوین تأکید کرد و اظهار امیدواری کرد که نتایج این پژوهش مسیر توسعه درمان‌های مؤثرتر و متمرکز بر انسان را هموار کند.

به گفته وی، این تحقیقات می‌تواند نقشه راهی ارزشمند برای پژوهشگران و شرکت‌های فعال در زمینه درمان بیماری‌های مغزی فراهم کند و به تسریع در یافتن راهکارهای مؤثر کمک کند.

انتهای پیام/