رکوردشکنی بیمه‌ها در پرداخت خسارت/۳.۴ میلیارد دلار در یک سال! 

به گزارش خبرنگار اقتصادی برنا، آمار بیمه مرکزی نشان می‌دهد: صنعت بیمه ایران در سال ۱۴۰۳ با جهش چشمگیری در پرداخت خسارت مواجه شده است. در این سال، بیش از ۲۵۷ هزار میلیارد تومان، خسارت به زیان‌دیدگان پرداخت شده که در مقایسه با سال گذشته، رشد معناداری داشته است. 

بیمه درمان با بیش از ۱۰۳ هزار میلیارد تومان پرداخت خسارت، بالاترین سهم را به خود اختصاص داده و پس از آن بیمه شخص ثالث و مازاد، بیمه زندگی و بیمه بدنه اتومبیل قرار دارند. 

کارنامه این رشته‌ها نشان می‌دهد علاوه بر تعداد بالای خسارت، متوسط هر خسارت نیز نسبت به سال قبل افزایش یافته است. 

تحلیل جامع رشته‌های بیمه‌ای

بیمه درمان با پرداخت بیش از ۱۰۳ هزار میلیارد تومان خسارت، بزرگ‌ترین سهم از کل پرداخت‌ها را داشته است. این رشد سنگین در پوشش درمانی، چند عامل دارد: نخست اینکه تقاضا برای خدمات پزشکی در دوره پساکرونا بالا مانده و میزان مراجعان به مراکز درمانی در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. 

از سوی دیگر، هزینه واقعی خدمات درمانی و دارو در کشور نیز سیر صعودی داشته است. تورم و گرانی لوازم پزشکی و دارویی موجب شد، سرانه هر خسارت درمانی نیز بیشتر شود. نسبت خسارت (نسبت کل پرداخت‌ها به حق‌بیمه‌ها) در بیمه درمان حدود ۶۸ درصد است. 

بیمه نامه درمان برابر خسارت 

این آمار نشان می‌دهد بخش بزرگی از حق‌بیمه‌های وصول‌شده در این رشته، به شکل خسارت پرداخت می‌شود. علاوه بر موارد یادشده، پوشش گسترده‌تر بیمه‌های درمان تکمیلی و اضافه‌شدن خدمات جدید درمانی به تعهدات بیمه نیز یکی دیگر از دلایل افزایش هزینه‌ها عنوان می‌شود. 

شخص ثالث در رتبه دوم 

بیمه شخص ثالث و مازاد با بیش از ۷۶ هزار میلیارد تومان خسارت، پس از درمان در رتبه دوم قرار دارد. دو عامل اصلی در این روند برجسته‌اند: افزایش تصادفات جاده‌ای و تورم ناشی از رشد حق دیه و سقف تعهدات. 

در سال‌های اخیر تعداد خودرو‌ها و مسافت‌های طی‌شده در جاده‌ها افزایش یافته و علی‌رغم گزارش کاهش جزئی تلفات جانی، تعداد رخداد‌های تصادف افزایش داشته است. 

در همین حال، نرخ دیه مصوب نیز به طور قابل‌توجهی رشد کرده است؛ برای نمونه، نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۳ با حدود ۳۳ درصد افزایش نسبت به سال قبل به حدود ۱.۲ میلیارد تومان در ماه‌های عادی رسید. 

این بدان معناست خسارت مالی پرداختی در هر حادثه سنگین‌تر شده است. همچنین سقف تعهدات مالی بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۴ افزایش یافت که به معنای افزایش حداکثر تعهدات بیمه‌گران به زیان‌دیدگان است. 

نتیجه این عوامل، بالا بودن نسبت خسارت در رشته ثالث است (حدود ۶۳ درصد از حق‌بیمه‌ها) است. به شکل خلاصه، رشد تصادفات، افزایش هزینه دیه و تعهدات بالاتر، مهم‌ترین عوامل سنگین شدن بار خسارت این رشته هستند. 

خسارت ۲۰ همتی بدنه اتومبیل 

بیمه بدنه اتومبیل، پس از ثالث، با بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان خسارت در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد. بدنه نیز تحت‌تاثیر افزایش تصادفات و همچنین گرانی لوازم یدکی و تعمیرات خودرو قرار دارد. 

از سویی دیگر، قیمت خودرو‌های تولید داخل در سال ۱۴۰۳ رشد کرد. همین امر، قیمت قطعات و دستمزد تعمیر را بالا برد. بخش اعظمی از رانندگان برای تعمیر خودرو‌های خود به بیمه بدنه متوسل می‌شوند، لذا سرانه خسارت در بدنه نیز افزایش یافته است. 

این رشته بالاترین «نسبت خسارت» را در بین رشته‌های خودرو دارد؛ حدود ۷۸ درصد. نتیجه اینکه، بیشتر حق‌بیمه‌های وصول‌شده صرف پرداخت خسارت می‌شود. 

در واقع، مشابه بیمه ثالث، بخش قابل‌توجهی از کارکرد حق‌بیمه در بدنه به طور مستقیم صرف تعهدات بیمه‌ای می‌شود. علت کاهش تعداد سرانه خسارت، با توجه به تعداد بیمه‌نامه بیشتر، می‌تواند به بالاتر بودن هزینه هر تعمیر و انجام عملیات ترمیمی سنگین مرتبط باشد. 

عملکرد بهتر حوادث راننده 

برخلاف انتظار عمومی و برخلاف سایر رشته‌های خودرو، بیمه حوادث راننده، عملکرد بهتری داشته و سهم خسارت به نسبت کمتری را به خود اختصاص داده است. مجموع خسارت این رشته به بیش از ۹ هزار میلیارد تومان می‌رسد که بسیار کمتر از ثالث و بدنه است. 

یکی از دلایل در زمینه چرایی وجود خسارت کمتر در این رشته، می‌تواند به بازطراحی پوشش‌ها و دقت بیش‌تر در صدور بیمه نامه مرتبط باشد؛ ضمن اینکه شرکت‌ها با کنترل ریسک، به کاهش پرداخت‌ها کمک کرده‌اند. 

از آنجاکه تعداد بیمه‌های صادرشده برای این رشته زیاد است، سرانه تعداد خسارت (نسبت تعداد خسارت به تعداد بیمه‌نامه) بسیار پایین است و بیمه مرکزی آن را در ۰.۰۰۲ گزارش کرده است. 

اما سرانه خسارت (ارزش ریالی هر خسارت) حدود ۱۳۸ میلیون تومان است که نشان می‌دهد هر حادثه راننده به طور میانگین هزینه زیادی به بار آورده است. 

آتش سوزی در میانه 

بیمه آتش سوزی با بیش از ۴ هزار و ۵۵۷ میلیارد تومان خسارت، در میانه جدول خسارت‌ها قرار گرفته است. افزایش خسارت در این رشته به طور معمول متاثر از حوادث طبیعی و حریق‌های صنعتی است. 

با توجه به وقوع سیل، طوفان و آتش‌سوزی‌های گسترده (خانگی و صنعتی) در چند سال اخیر در کشور، تعداد پرونده‌های آتش‌سوزی افزایش یافته است. 

علاوه بر این، تورم مصالح ساختمانی نیز هزینه بازسازی پس از حریق را افزایش داده است. اگرچه آمار دقیقی از میزان رشد خسارت این رشته در دست نیست، اما تحلیل‌گران بیمه معتقدند عواملی مانند رشد شهرنشینی و وقوع رویداد‌های آب و هوایی شدید (گرمایش زمین) پتانسیل خسارت‌های آتش‌سوزی را بالا برده است. 

فجایع صنعتی و بیمه مسئولیت 

بیمه مسئولیت با بیش از ۷ هزار و ۷۸۲ میلیارد تومان خسارت، در جایگاه بعدی قرار دارد. مسئولیت در زمینه‌های مختلفی مانند حوادث عمومی، ساخت و ساز، حرفه‌ای و حوادث ناشی از تصادف کاربرد دارد. 

در سال ۱۴۰۳، بخش بزرگی از این خسارات ناشی از حوادث شغلی و عمومی بوده است. رشد آگاهی عمومی و تمایل بیشتر زیان‌دیدگان به مطالبه خسارت از طریق بیمه، باعث افزایش پرونده‌های مسئولیتی شده است. 

از طرفی، الزامات قانونی بالاتر (مانند افزایش سقف تعهدات برخی بیمه‌های مسئولیت) و چند فاجعه صنعتی کوچک نیز در بالا رفتن مبلغ این خسارات اثر داشته‌اند. 

بیمه زندگی؛ ضربه گیر تورم 

در رشته زندگی (عمر) نیز پرداخت خسارت به بیش از ۲۸ هزار و ۵۰۳ میلیارد تومان رسیده است. بخش عمده این مبلغ مربوط به پرداخت مستمری و سرمایه فوت (دیه و سرمایه سرپرست متوفی) بیمه‌گذاران است. 

گسترش پوشش‌های جدید عمر در کنار نرخ سود پایین بانکی، موجب شده شهروندان رغبت بیشتری به خرید بیمه‌های عمر داشته باشند، اما رشد تعداد پرداخت‌های خسارت نیز اهمیت پیدا کرده است. 

علاوه بر این، افزایش نسبی نرخ تورم و سقوط ارزش پول، انتظارات افراد برای تحقق سرمایه‌های بیمه‌ای را بالا برده و در عمل هزینه بیشتری برای شرکت‌ها ایجاد کرده است. نسبت خسارت بیمه عمر حدود ۸۵ درصد بوده که نشان می‌دهد بخش بزرگی از حق‌بیمه‌ها بابت تعهدات عمر هزینه شده است. 

سایر رشته‌ها مانند مهندسی، نفت و انرژی، اعتبار، پول، کشتی، هواپیما و سایر غیرزندگی در مجموع سهم کوچک‌تری دارند، اما نکاتی برای هر کدام مطرح است: 

مهندسی و نفت و انرژی؛ پر فاجعه 

پرداخت حدود ۱ هزار و ۴۳۲ میلیارد تومان خسارت، مربوط به رشته مهندسی است. سال ۱۴۰۳ افزایش پروژه‌های عمرانی و صنعتی، همزمان با رشد هزینه مصالح و نیروی کار، منجر به بالا رفتن خسارات مهندسی شد. 

خسارت پرداخت شده رشته نفت و انرژی به بیش از ۱ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ رسیده است. به نظر می‌رسد که انفجار و آتش‌سوزی‌های پالایشگاهی افزایش یافته است. 

اعتبار، پول، کشتی و هواپیما

رشته اعتبار در سال‌های پیش به کم خسارت بودن شناخته می‌شود، اما گویا اوضاع در حال تغییر است. سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان خسارت، در این رشته پرداخت شده است. با این وجود، نسبت خسارت بیمه اعتبار به بیش از ۱۰۱ درصد می‌رسد. 

در نتیجه بیمه‌ها بیشتر از اینکه حق بیمه دریافت کرده باشند، خسارت پرداخت کرده‌اند. این وضعیت، نشان می‌دهد که بیمه اعتبار (که ریسک نکول بدهی‌های بانکی را پوشش می‌دهد) درگیر بدحسابی قرض گیرندگان شده است. بیمه پول، اما رشد معقولی در ایجاد خسارت داشته است. 

در رشته‌های کشتی و هواپیما هم به ترتیب بیش از ۲ هزار میلیارد تومان و بیش از ۱۲۸ میلیارد تومان خسارت پرداخت شده است. در نتیجه سوانح کشتی رشد کمرشکنی را در خسارت‌ها بازتاب داده‌اند. 

لزوم بازنگری در قواعد

ترکیبی از عوامل اقتصادی و رویداد‌های خاص، موجب شدند که خسارت پرداختی از سوی صنعت بیمه در سال ۱۴۰۳ به طرز چشمگیر رشد کند. تورم عمومی بالا، افزایش قیمت خدمات درمانی و صنعتی، بالا رفتن حق دیه و سقف تعهدات، افزایش پروژه‌های بزرگ و نوسانات بازار ارز، از مهم‌ترین دلایل فنی این رشد هستند. 

همچنین تغییر رفتار جامعه در استفاده از خدمات بیمه (افزایش تعداد بیمه‌نامه و شکایت از خسارت) به استقبال بیمه‌ها منجر شد تا رکورد پرداخت‌ها را بشکنند. 

در هر صورت، صنعت بیمه ایران ناچار است برای مدیریت آینده، بازنگری جدی در حق‌بیمه‌ها، اصلاح قواعد پوشش و افزایش توانگری مالی خود داشته باشد تا فشار پرداخت خسارت‌های سنگین را کنترل کند. 

با در نظر گرفتن بیش از ۲۵۷ هزار میلیارد تومان خسارت با نرخ دلار ۷۵ هزار تومان متوسط سال ۱۴۰۳.۳ میلیارد و ۴۳۹ میلیون دلار خسارت از سوی بیمه‌ها پرداخت شده است. 

سال ۱۴۰۲ خسارت‌های پرداختی از سوی بیمه‌ها به ۱۴۰ هزار میلیارد تومان میلیارد تومان می‌رسید که در نتیجه شاهد رشد ۸۴.۲ درصدی خسارت ها، در سال ۱۴۰۳ هستیم.

انتهای پیام/