پیشرفت پروژه سد گلورد؛ نقش استاندار مازندران در تسهیل و تسریع روند اجرایی
به گزارش خبرگزاری برنا از مازندران ، سد گلورد، یکی از طرحهای مهم توسعهای مازندران، پس از سالها انتظار، با اقدامات استاندار مازندران، دکتر مهدی یونسی، وارد مرحلهای تازه شده است. این پروژه حیاتی، که عملیات احداث آن از سال ۱۳۸۸ آغاز شده بود، به دلیل چالشهای مدیریتی و زیرساختی دچار تعلل شده بود. با ورود مدیریت جدید، بخشهای کلیدی پروژه، نظیر پل دسترسی و تأسیسات جنبی، روند پیشرفت مطلوبی را تجربه کردهاند.
در دوران معاصر، سدسازی نقش بیبدیلی در توسعه پایدار و تقویت اقتصاد کشاورزی دارد. سد گلورد، که یکی از مهمترین زیرساختهای مدیریت آب در شرق مازندران محسوب میشود، سالها دچار چالشهای اجرایی بود. این سد که در سال ۱۳۸۸ کلنگزنی شد، به دلیل موانع اداری، مالی و مدیریتی، روند تکمیل آن کند شده بود و نگرانیهای اجتماعی و اقتصادی را برای مردم منطقه به دنبال داشت.
با حضور دکتر مهدی یونسی در رأس مدیریت اجرایی استان، روند تکمیل پروژه سرعت بیشتری بخ خود گرفته است. یکی از مهمترین مشکلات روند اجرایی احداث سد، نبود پل دسترسی مناسب بود که فرآیند بهرهبرداری را با تأخیر مواجه کرده بود. استاندار مازندران با تشکیل جلسات متعدد و بررسیهای میدانی، این چالش را در اولویت قرار داد و ضمن احضار مدیران و کارشناسان مرتبط، اقدامات عملی برای تسریع روند اجرایی کار را سرعت بخشید.
با توجه به همین اقدامات سازنده می توان در بازه زمانی آذر ۱۴۰۳ تا اردیبهشت ۱۴۰۴، پیشرفت قابل توجهی در اجرای پل فلزی سد مشاهده نمد که شامل نصب قطعات پل، تکمیل گاردیل و هندریل عرشه، اجرای روشنایی و برقرسانی می باشد. به گفته مسئولان، پیشرفت عملیات اجرایی پل از ۹۰ درصد در آذر ۱۴۰۳ به ۹۸ درصد در فروردین ۱۴۰۴ رسیده است.
یکی از اقدامات کلیدی استاندار در تسهیل پروژه، تخصیص بیش از ۷۳۰ میلیارد ریال اوراق مرابحه اسلامی در دو مرحله بوده که نقش مهمی در تسریع تکمیل سد ایفا کرده است.
در ادامه این گزارش ابعاد مختلف مرتبط با پروژه بطور مشروح مورد به قرار زیر مورد اشاره قرار می گیرد.
1. اهمیت تکمیل پروژه:
سد گلورد نه تنها نقش حیاتی در مدیریت سیلاب و کاهش خسارات ناشی از آن دارد، بلکه تأمین آب شرب و آبیاری اراضی کشاورزی دشتهای نکا و بهشهر از اهداف کلیدی این پروژه است. طبق برآوردهای کارشناسی، این سد قادر خواهد بود سالانه ۲۸.۳ میلیون متر مکعب آب شرب و ۷۲.۱ میلیون متر مکعب آب مورد نیاز کشاورزی را تأمین کند. همچنین تکمیل مسیر دسترسی به روستاهای بالادست از طریق پل دریاچه، مانع از تکرار مشکلات ناشی از قطع راه ارتباطی در زمان وقوع سیلابهای فصلی خواهد شد.
بر اساس آخرین ارزیابیها، برای تکمیل پروژه سد گلورد، اعتباری در حدود ۵۵۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است. با تخصیص فوری ۲۰۰۰ میلیارد ریال، امکان تکمیل پل و بخشهای مرتبط با مسیر دسترسی فراهم خواهد شد که نقش کلیدی در افزایش ظرفیت ذخیره آب مخزن ایفا میکند.
استاندار مازندران طی دو بازدید میدانی در تاریخهای ۱۶ آذر ۱۴۰۳ و ۷ دی ۱۴۰۳، روند اجرایی پروژه را از نزدیک بررسی کرده و تأکید کرده است که تکمیل هرچه سریعتر این طرح، تأثیر مهمی در رفع مشکلات زیرساختی منطقه خواهد داشت.
1. مشخصات و اهداف کلی طرح:
سد گلورد سدی سنگریزهای با رویه بتنی (CFRD[1]) است که با ارتفاع 109 متر و حجم 115 میلیون متر مکعب در استان مازندران بر روی رودخانه نکا احداث گردیده است که اهداف طرح احداث سد شرح ذیل میباشد:
· تأمین سالیانه 3/28 میلیون مترمکعب از نیاز آب شرب شهرهای پاییندست (حدود 475،000 نفر)
· تأمین سالیانه 1/72 میلیون متر مکعب از نیاز آبی اراضی دشت نكاء و بهشهر
· کنترل سيلابهاي مخرب
· توسعه گردشگري
2. سوابق اجرایی و پیشرفت طرح:
طرح سد گلورد و تأسیسات جنبی آن مشتمل بر سه پیمان اجرایی "سد"، "پل" و "راه" است که مشخصات و درصد پیشرفت هر یک از آنها در جدول شماره (1) ارائه شده است. در حال حاضر پیشرفت فیزیکی کل طرح بالغ بر 98 در صد است.
اگرچه آبگیری اولیه سد در تیر ماه سال 1396 با حضور وزیر محترم نیرو آغاز شد، لیکن متأسفانه از آن زمان تاکنون به دلیل اینکه راه ارتباطی روستاهای بالادست و مخصوصاً پل روی دریاچه تکمیل نشدهاند، امکان ترازافزایی آب (بالاتر از رقوم 680) و ذخیره آب در مخزن (بیش از 12 میلیون مترمکعب) وجود نداشته است. به عبارت دیگر در حال حاضر تنها 10 درصد از حجم مفید مخزن قابل استفاده است.
|
نام پروژه |
پیمانکار |
تاریخ ابلاغ |
مبلغ پیمان (میلیون ریال) |
وزن پروژه |
درصد پیشرفت |
|
سد گلورد |
اویول - آبنیرو |
24/02/88 |
860،000 |
3/88 |
40/99 |
|
راههای ارتباطی بالادست |
آریارود پارس |
01/08/1400 |
1،075،000 |
1/5 |
72/87 |
|
پل بزرگ روی دریاچه |
ماشینسازی اراک |
15/11/98 |
599،000 |
6/6 |
15/97 |
|
|
|
|
|
|
60/98 |
1. مشخصات عمومی اجزای طرح:
|
مشخصـات سد |
|
|
نوع سد |
سنگريزهاي با رويه بتني (CFRD) |
|
ارتفاع از پي |
109 متر |
|
ارتفاع از بستر رودخانه |
99 متر |
|
تراز تاج |
739 متر |
|
طول تاج |
270 متر |
|
عرض تاج |
10 متر |
|
حجم بدنه سد |
5/2 میلیون متر مکعب |
|
مشخصـات مخزن |
|
|
حجم کل مخزن در رقوم نرمال |
115 ميليون متر مكعب |
|
حجم مفيد مخزن |
106 ميليون متر مكعب |
|
حجم مرده مخزن |
9 ميليون متر مکعب |
|
تراز نرمال مخزن |
730 متر |
|
وسعت مخزن در تراز نرمال |
365 هکتار |
|
مشخصات عمومی پل |
|
|
نوع پل |
پل فلزی زیرقوسی |
|
طول عرشه پل |
281 متر |
|
عرض عرشه |
12 متر |
|
طول دهانه قوس زیرین |
207 متر |
|
خیز قوس زیرین |
34 متر |
|
تعداد دهانهها |
18 عدد |
|
وزن کل پل |
2،200 تن |
|
مشخصات راههای ارتباطی |
|
|
طول جاده رودبار تا پل |
25/1 کیلومتر |
|
طول جاده ولم تا پل |
15/1 کیلومتر |
|
ارتفاع دایک کیلومتر 900+0 |
15 متر |
|
حجم دایک کیلومتر 900+0 |
15،000 متر مکعب |
|
طول جاده ولم به غریبمحله |
4/4 کیلومتر |
|
طول جاده تاج سد به سهراهی محمدآباد |
6 کیلومتر |
1. اهمیت تسریع در تکمیل طرح:
· کنترل سیلاب و کاهش خسارات پاییندست:
رودخانه نکا رودی طغیانی است که از میان شهرستان نکا و تعداد زیادی از روستاهای این شهرستان میگذرد. این رودخانه سیلابی طی سه دهه گذشته هر چند سال یکبار طغیانی بزرگ داشته و آسیبهای جدی توأم با خسارات مالی گسترده بر جای نهاده است. مروری بر گزارشهای برآورد خسارتهای مالی سیلاب سال 1378 نشان میدهد که خسارت مالی آن سیلاب به ارزش روز تقریباً معادل نیمی از کل بودجه تخصیص یافته برای احداث سد گلورد بوده است.
با توجه به اینکه حدود 75 درصد از سطح حوضه آبریز رودخانه، بالاتر از سد گلورد قرار دارد، نقش این سد در مهار سیلابهای ویرانگر رودخانه درخور توجه میباشد. طبق مطالعات شبیهسازی عملکرد مخزن، چنانچه سد گلورد در زمان وقوع سیلاب سال 1378 وجود داشت، تمام حجم سیلاب حوضه بالادست، درون مخزن سد ذخیره میشد. در نتیجه سیلاب ورودی شهر نکا محدود به آورد حوضه پایینی بود که سطح آن کمتر از یک چهارم کل حوضه آبریز است. در این شرایط انتظار میرفت که سیلاب بدون خسارت باشد.
هماکنون پروژه احداث پل بالغ بر 95 درصد پیشرفت دارد و درصورت تامین نقدینگی مناسب و با افتتاح آن، مسیر عبور روستاهای بالادست که هماکنون از پل موقت درون مخزن میگذرد، از روی پل بزرگ دریاچه گذر خواهد کرد. در نتیجه امکان ترازافزایی آب در مخزن فراهم شده و در آن صورت سد گلورد به خوبی میتواند نقش شاخص خود را در کنترل سیلابهای بهاره ایفا نموده، از بروز خسارات زیانبار پیشگیری نماید.
1. مقابله با پیامدهای خشکسالی:
یکی از اهداف احداث سد گلورد تأمین نیاز آبی اراضی کشاورزی دشتهای نکا و بهشهر است. طی سالیان گذشته سرمایهگذاری گستردهای جهت احداث شبکه مدرن آبیاری در این اراضی صورت پذیرفته است. بنابراین هماینک توسعه و بهبود حدود 25،000 هکتار از این اراضی منوط به تأمین آب از مخزن سد گلورد میباشد. چنانچه با تخصیص اعتبار کافی امکان تکمیل و افتتاح پل روی دریاچه فراهم گردد، بخشی از آوردهای بهاره رودخانه در مخزن ذخیره خواهد شد و در فصل کشت آتی، اراضی کشاورزی دشتهای نکا و بهشهر میتوانند از این ذخیره بهرهمند شده و بحران خشکسالی را با تنش کمتری سپری کنند. در غیر این صورت جمع سرمایهگذاری که در سد و شبکه گلورد انجام شده (به ارزش روز بالغ بر 100،000 میلیارد ریال) بلااستفاده میماند و اراضی دشتهای نکا و بهشهر همچنان بیبهره از این سرمایهگذاری عظیم، با تنش آبی مواجه خواهند بود.
2. پیشگیری از استغراق و قطع راه ارتباطی روستاهای بالادست:
در شرایط فعلی که آبگیری اولیه به انجام رسیده است، تخلیه آب از مجاری تخلیه و آبگیری با ظرفیتی محدود صورت میگیرد. لذا در صورت وقوع سیلابهایی نه چندان بزرگ، تراز آب در مخزن تا حدی بالا میآید که جاده ارتباطی
روستاهای بالادست به شهرستان بهشهر زیر آب میرود. همچنان که در سیلاب فروردینماه 98 تراز آب بالا آمد و راه ارتباطی روستاها به مدت تقریبی 2 ماه قطع شد. در این مدت تردد اهالی روستاهای پرشماری که در آن محدوده واقع هستند، با استفاده از بارج انجام میشد و با صعوبت، خطر و نارضایتی بسیاری همراه بود. در صورتی که با اتمام راه و پل، محدودیت ترازافزایی مخزن مرتفع نشود، مشابه آن واقعه میتواند در فصول سیلابی پیش رو نیز تکرار شود.
1. اعتبار مورد نیاز برای تکمیل طرح:
طبق جدول شماره (2) جمع مطالبات پیمانکاران و مشاور این پروژه حدود 1600 میلیارد ریال است که اعتبار لازم برای تکمیل کل طرح حدود 5500 میلیارد ریال برآورد شده است. در عین حال چنانچه به فوریت مبلغ 2000 میلیارد ریال به طرح گلورد اختصاص یابد، میتوان طی ماه آتی نسبت به تکمیل پل و آن قسمت از پروژه راه که به تردد از روی پل مرتبط است، اقدام نمود. در این صورت بدون هرگونه محدودیتی امکان ذخیره آب و ترازافزایی مخزن فراهم خواهد شد.
جدول شماره (2)- اعتبار مورد نیاز برای تکمیل کارها
|
پیمان |
شرکت / فعالیت |
مطالبات |
کارهای باقیمانده (میلیارد ریال) |
جمع کل |
|
پیمان سد گلورد |
مشارکت اویول - آبنیرو |
500 |
850 |
1350 |
|
پیمان پل روی دریاچه |
شرکت ماشینسازی اراک |
500 |
500 |
1000 |
|
پیمان راههای ارتباطی |
شرکت آریارود پارس |
450 |
2250 |
2700 |
|
خدمات مهندسی و نظارت |
شرکت مهندسین مشاور سکو |
150 |
200 |
350 |
|
تملک اراضی |
تملک اراضی |
--- |
100 |
100 |
|
|
|
1600 |
3900 |
5500 |
6. آخرین سلسله از اقدامات(مربوط به بازه زمانی آذر 1403الی اردیبهشت 1404)
· بازدید استاندار محترم جناب آقای دکتر یونسی و هیات همراه از پروژه پل در تاریخ 16/9/1403
· بازدید استاندار محترم جناب آقای دکتر یونسی و هیات همراه از پروژه پل در تاریخ 7/10/1403
با عنایت حضور استاندار محترم در سطح عملیات می توان یادآور شد که پیشرفت عمیلیات اجرایی پل فلزی رشد چشمگیری داشته است.(به میزان 8 % در بازه زمانی آذر 1403 الی فروردین 1404( از 90 % در آذر سال 1403 به 98 % در فروردین 140)
7. عملیات اجرایی این دوره شامل:
o تمام عملیات نصب قطعات پل شامل پانل میانی.
o تاج آب و تکمیل رنگ آمیزی
o نصب گاردیل و هندریل عرشه پل.
o اجرای طرح برق رسانی پل.
o اجرای روشنایی پل
جدول شماره (3) درصد پیشرفت فیزیکی پیمانهای اجرایی طرح و ساخت
|
نام پروژه |
پیمانکار |
تاریخ ابلاغ |
مبلغ پیمان (میلیون ریال) |
وزن پروژه |
درصد پیشرفت 15 آذر |
درصد پیشرفت 15 اردیبهشت |
درصد پیشرفت دوره |
|
سد گلورد |
اویول - آبنیرو |
24/02/88 |
860،000 |
3/88 |
11/99 |
43/99 |
32/0 |
|
راههای ارتباطی بالادست |
آریارود پارس |
01/08/1400 |
1،075،000 |
1/5 |
87 |
77/87 |
77/0 |
|
پل بزرگ روی دریاچه |
ماشینسازی اراک |
15/11/98 |
599،000 |
6/6 |
3/94 |
50/98 |
20/4 |
|
|
|
|
|
|
17/98 |
68/98 |
51/0
|




