آیسبلاک، اپلیکیشنی که بدون تبلیغ از غولهای شبکه اجتماعی عبور کرد
فاطمه مرادخانی: در هفتههای اخیر اپلیکیشنی گمنامی به نام ICEBlock توانست با پشتسر گذاشتن شبکههای اجتماعی پرکاربری چون اینستاگرام و ایکس، به صدر جدول اپاستور آمریکا برسد.
آنچه این جهش غیرمنتظره را رقم زد، نه کمپینهای تبلیغاتی پرهزینه، بلکه واکنش خصمانه کاخ سفید نسبت به ماهیت این اپلیکیشن بود؛ واکنشی که بیآنکه بخواهد، آیسبلاک را به مهمترین ابزار دیجیتال مقاومت مدنی علیه سیاستهای مهاجرتی دولت تبدیل کرد.
اپلیکیشنی برای فرار، نه فراغت
آیسبلاک در ظاهر برنامهای ساده به نظر میرسد اما کاربران میتوانند حضور مأموران اداره مهاجرت و گمرک ایالات متحده (ICE) را گزارش کرده و این اطلاعات را با دیگر کاربران در همان منطقه به اشتراک بگذارند. به این صورت که گزارشهایی مثل مکان دقیق، مشخصات خودرو، لباس نیروها یا محل اجرای عملیات، بهصورت بلادرنگ به افرادی که در شعاع پنجمایلی آن محدوده حضور دارند، از طریق نوتیفیکیشن ارسال میشود.
بهگفته سازندگان این اپ، هدف این برنامه نه تحریک به نقض قانون، بلکه ارائهی نوعی «سیستم هشدار اولیه» برای ساکنان مناطقی است که در معرض عملیات مهاجرتی قرار دارند. اپلیکیشن در بستر شبکهای همتابههمتا و بدون ذخیرهسازی متمرکز اطلاعات عمل میکند تا امنیت کاربران را حفظ کند.
نام آیسبلاک نخستینبار در گزارشی از شبکه CNN مطرح شد، اما واکنش واقعی زمانی شکل گرفت که دولت ترامپ، آشکارا از عملکرد این اپلیکیشن ابراز نارضایتی کرد.
در همین راستا کاخ سفید در اقدامی بیسابقه در بیانیهای شبکه CNN را تهدید به پیگرد قانونی بهدلیل «ترویج فرار از قانون» کرد. این موضعگیری در جریان بازدید دونالد ترامپ و کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی آمریکا از مرکز بازداشت جدیدی در فلوریدا بیان شد. مرکزی که برخی رسانهها بهدلیل شرایط سخت و امنیت بالا، آن را «آلکاتراز تمساحها» نامیدهاند.
کریستی نوم در کنفرانسی مطبوعاتی در این باره گفت: وزارت دادگستری در حال بررسی این موضوع است که آیا گزارش CNN و عملکرد اپلیکیشن آیسبلاک مصداق تشویق به قانونگریزی است یا خیر. ما نمیتوانیم اجازه دهیم فناوری به ابزار پنهانکاری مهاجران غیرقانونی تبدیل شود.
اعتراض یا ابزار آزادی دیجیتال؟
با این وجود واکنش دولت نتیجهای معکوس به همراه داشت. پس از انتشار بیانیه کاخ سفید، آیسبلاک در صدر اخبار فضای مجازی قرار گرفت. کاربران در شبکههای اجتماعی آن را «اپ مقاومت»، «پلیسیاب مهاجرت» و حتی «واکسن دیجیتال علیه ICE» لقب دادند. این اپ که در ابتدا تنها ۲۰ هزار کاربر داشت، در کمتر از ۷۲ ساعت به یکی از پرنصبترین اپلیکیشنهای شبکه اجتماعی آمریکا تبدیل شد.
کارشناسان حوزه رسانه، اتفاق اخیر را نمونهای کلاسیک از «اثر استرایسند» میدانند؛ پدیدهای که در آن تلاش برای سرکوب یک محتوا، منجر به توجه گسترده و تقویت آن میشود.
تلکس تورنر، پژوهشگر مطالعات رسانهای در دانشگاه UCLA، معتقد است: «حکومتها باید بفهمند که در عصر دیجیتال، تهدید به حذف یا سانسور، بیش از آنکه بازدارنده باشد، تبدیل به موتور محرک محبوبیت میشود.»
تقاطع سیاست، فناوری و جامعه مدنی
اپلیکیشن آیسبلاک حالا تنها یک ابزار اطلاعرسانی نیست؛ بلکه به نماد دیجیتالی مقاومت علیه سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی بدل شده است. این اتفاق بار دیگر قدرت تکنولوژی را در بازتعریف مفهوم قدرت و کنترل در جوامع مدرن نشان داد.
درحالیکه بحثهای حقوقی درباره قانونی بودن این اپلیکیشن در جریان است، یک حقیقت روشن شده آن هم این که در نبرد میان اقتدار حاکمیت و توانمندی شهروندان، فناوری اغلب در سمت مردم ایستاده است.
انتهای پیام/
