فناوری رژیم صهیونیستی زیر فشار نظامی و هوش مصنوعی

بخش فناوری اسرائیل که همواره به‌عنوان موتور اصلی رشد اقتصادی این کشور شناخته می‌شود، اکنون در سایه جنگ غزه و استفاده فزاینده از هوش مصنوعی با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شده است. مطالعه تازه منتشرشده توسط مرکز توب برای پژوهش سیاست‌های اجتماعی نشان می‌دهد که پیامد‌های ترکیبی جنگ و اتوماسیون دیجیتال، تأثیر چشمگیری بر اشتغال، فرصت‌های شغلی و ساختار اجتماعی این صنعت داشته است.

رشد تاریخی و موقعیت پیش از بحران

به گزارش برنا، بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳، بخش فناوری اسرائیل شاهد رشد قابل توجهی در نیروی کار خود بود. طبق داده‌های مرکز توب، تعداد کارکنان این صنعت نزدیک به ۶۰ درصد افزایش یافته و حدود ۱۵۰ هزار نفر به نیروی کار در حوزه تحقیق و توسعه افزوده شدند و دستمزد‌ها را به‌طور قابل توجهی بالا برد و آنها را فراتر از میانگین اقتصادی کشور قرار داد. به این ترتیب، بخش فناوری به یکی از موتور‌های اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی اسرائیل تبدیل شد و مناطق شهری همچون تل‌آویو، پتاه‌تیکوا، حیفا و ره‌هوت، به مراکز تمرکز اشتغال فناوری تبدیل شدند.

جنگ غزه و بحران اشتغال

با آغاز جنگ غزه، روند صعودی اشتغال و فرصت‌های شغلی معکوس شد. مطالعه مرکز توب نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در بخش فناوری نه تنها افزایش یافته، بلکه از میانگین اقتصادی کل کشور نیز فراتر رفته است. این کاهش فرصت‌های شغلی به‌ویژه در میان کارکنان جوان و کم‌تجربه محسوس است؛ وضعیتی که کارشناسان آن را «بحران جوانان» می‌نامند.

به گفته پژوهشگران، ترکیب بحران امنیتی و پیامد‌های اقتصادی جنگ، کاهش سرمایه‌گذاری و ایجاد عدم اطمینان در بازار کار فناوری را موجب شده است. شرکت‌ها به جای استخدام نیروی جدید به دنبال حفظ و بازآرایی نیرو‌های موجود هستند که در نهایت منجر به کاهش فرصت‌های شغلی برای تازه‌واردان به بازار کار شده است.

هوش مصنوعی و تغییر چهره اشتغال

علاوه بر پیامد‌های جنگ، شتاب در استفاده از هوش مصنوعی و اتوماسیون، تغییرات ساختاری عمیقی در بازار کار فناوری ایجاد کرده است. شاخص‌های مواجهه با هوش مصنوعی نشان می‌دهند که بسیاری از وظایف معمول در مشاغل فناوری قابلیت انجام توسط سیستم‌های هوش مصنوعی را دارند.

طبق یافته‌های مرکز توب، این روند باعث کاهش نیاز به نیروی کار در مشاغل پشتیبانی و تکراری شده، در حالی که دستمزد افراد باقی‌مانده در این حوزه‌ها افزایش یافته است. این موضوع نیاز به بازآموزی حرفه‌ای و آموزش هدفمند کارکنان را بیش از پیش ضروری می‌کند. گیل اپستین، یکی از نویسندگان مطالعه، تأکید می‌کند: «اجرای هوش مصنوعی و شتاب در اتوماسیون، چهره اشتغال در صنایع فناوری را تغییر می‌دهد و سیاست‌های آموزشی و حمایتی باید با این تغییرات همسو شوند.»

نابرابری اجتماعی و جغرافیایی

مطالعه مرکز توب همچنین نشان می‌دهد که بحران اشتغال در بخش فناوری با نابرابری‌های اجتماعی و جغرافیایی همراه است. تقریباً ۲۵ درصد مردان یهودی غیرحریدی در این بخش شاغل هستند، در حالی که این رقم برای زنان یهودی غیرحریدی تنها حدود ۱۲ درصد است. در جامعه حریدی، کمتر از ۱۰ درصد و در جامعه عرب، کمتر از ۵ درصد افراد در بخش فناوری مشغول به کار هستند.

از منظر جغرافیایی، مناطق شمالی، دریاچه گلیل و صفد بیشترین کاهش اشتغال را تجربه کرده‌اند، در حالی که اورشلیم و دره یزریل افزایش اندکی داشته‌اند. تل‌آویو همچنان پیشتاز است، اما این تمرکز جغرافیایی نابرابری و عدم تعادل در فرصت‌های شغلی را تشدید می‌کند.

مرکز توب هشدار می‌دهد که اگر سیاست‌های مناسب اتخاذ نشود، در بلندمدت کاهش قابل توجهی در اشتغال بخش فناوری پیش‌بینی می‌شود. کاهش فرصت‌های شغلی، ترکیب با شتاب در هوش مصنوعی و نابرابری‌های اجتماعی، می‌تواند رشد اقتصادی اسرائیل را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.

پژوهشگران توصیه می‌کنند دولت استراتژی‌ای تدوین کند که انقلاب هوش مصنوعی را به نفع اشتغال با کیفیت به کار گیرد و شکاف‌های اجتماعی و منطقه‌ای را کاهش دهد. 

پژوهشگران همچنین تأکید می‌کنند: «این یک دوره آزمون برای سیاست اقتصادی اسرائیل است. حفظ و تقویت موتور اصلی رشد اقتصاد، یعنی بخش فناوری، برای بهبود و رشد بلندمدت ضروری است.»

انتهای پیام/