از جشنواره تا ثبت ملی؛ روایت نیره عکافزاده از احیای کباب مشتی اصفهانی
به گزارش برنا از اصفهان، غذا فقط برای سیر کردن شکم نیست؛ بخشی از فرهنگ، تاریخ و هویت یک سرزمین است. کباب مشتی سرکهشیره یکی از همین نمونههای اصیل اصفهانی است که ریشههای آن به دوره صفویه بازمیگردد و بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد. این غذا به همت نیره عکافزاده و پس از طی مراحل کارشناسی و دفاعیه، در تاریخ ۲۶ شهریورماه ۱۴۰۴ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسید؛ پروندهای که در کاشان و اصفهان دفاع شد و در نهایت با امضای مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان رسمیت یافت.
اما چه چیزی باعث شد یک غذای سنتی که شاید در گذر زمان به فراموشی سپرده میشد، دوباره در سطح ملی مطرح شود؟
نیره عکافزاده در گفتوگو با خبرنگار برنا میگوید: هنگام حضور در جشنواره احیای غذاهای سنتی فراموششده که موفق به کسب رتبه اول شدم، به این فکر افتادم که کباب مشتی باید در فرهنگ اصیل اصفهان ثبت شود تا به نسلهای آینده این سرزمین برسد. همین انگیزه، آغازگر مسیری شد که سرانجام به ثبت ملی این غذا انجامید.
او درباره روند ثبت توضیح میدهد: ابتدا به اداره میراث فرهنگی استان اصفهان مراجعه کردم و فرمی تحت عنوان پرونده ثبت میراث فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی پر کردم. این پرونده شامل پرسشهایی درباره سابقه تاریخی، نحوه پخت، اقدامات پاسداری در گذشته و حال و همچنین عوامل تهدیدکننده بود که به همه آنها پاسخ دادم.
عکافزاده ادامه میدهد: برای تکمیل پرونده، به منابع کتابخانهای رجوع کردم و مستنداتی مانند مصاحبه با کسانی که در گذشته تجربه پخت این غذا را داشتند، ضمیمه پرونده شد. در نهایت نیز در جلسهای رسمی و در حضور داوران دفاعیه انجام گرفت.
البته این مسیر آسان نبود. عکافزاده با اشاره به سختیهای کار اذعان داشت: مسئله اصلی، نبودن کسانی بود که به دلیل کهولت سن یا فوت، دیگر امکان ثبت روایتهایشان وجود نداشت. همین موضوع روند جمعآوری منابع شفاهی را دشوار کرده بود.
ثبت کباب مشتی سرکهشیره تنها یک اتفاق نمادین نیست؛ این اقدام میتواند فرصتی برای معرفی بهتر فرهنگ غذایی اصفهان به گردشگران داخلی و خارجی باشد. غذاهای سنتی همیشه بخشی از جاذبههای گردشگری محسوب میشوند و وقتی یک غذای ۳۰۰ ساله با پشتوانه تاریخی و اصالت فرهنگی در فهرست ملی جای میگیرد، خودبهخود به برند فرهنگی و گردشگری تبدیل میشود.
این ثبت همچنین پیامی روشن دارد؛ پاسداری از میراث ناملموس، تنها مربوط به بناها و معماری نیست بلکه شامل ذائقه، سبک زندگی و سنتهای آشپزی مردم هم میشود.
به همت عکافزاده، کباب مشتی سرکه شیره از خطر فراموشی نجات یافت و امروز به نام اصفهان در حافظه ملی ثبت شده است؛ غذایی که از سفرههای صفوی تا روزگار امروز، همچنان روایتگر فرهنگ و طعم اصیل نصفجهان است.
انتهای پیام
