مقایسه راهبردی میان اهداف ترامپ و اصلاحات حماس در طرح صلح غزه
سعید شهرابی فراهانی، مدیرمرکزپژوهش ومطالعات بین المللی ضدصهیونیستی در یادداشتی نوشت: تحولات اخیر پیرامون طرح پیشنهادی دونالد ترامپ برای آینده نوار غزه و اصلاحات اعمالشده از سوی جنبش حماس، بار دیگر معادلات سیاسی و امنیتی خاورمیانه را وارد مرحلهای تازه کرده است.
پرسش اصلی این است که آیا ابتکار صلح ترامپ به تحقق منافع واشنگتن و تلآویو منجر میشود یا اصلاحات حماس در این طرح، مسیر تحولات را به سوی تثبیت موقعیت مقاومت فلسطین سوق خواهد داد؟
🔹اهداف و محاسبات ترامپ
به نظر میرسد اولویت نخست رئیسجمهور آمریکا در این مقطع، نه لزوماً حل بحران غزه، بلکه مهندسی فضای سیاسی و رسانهای جهانی بهمنظور کسب جایزه صلح نوبل و تقویت جایگاه شخصی و تاریخی خود است. ترامپ تلاش دارد از طریق ایفای نقش میانجی، تصویری از «منجی صلح خاورمیانه» ارائه دهد؛ تصویری که میتواند در آینده سیاسی او در داخل ایالات متحده نیز نقشآفرین باشد.
از این منظر، طرح ترامپ بیش از آنکه بر مبنای واقعیتهای میدانی فلسطین طراحی شده باشد، در چارچوب منافع تبلیغاتی و دیپلماتیک آمریکا قابل تحلیل است.
🔸راهبرد حماس: از بهرهبرداری تاکتیکی تا تثبیت راهبردی
در سوی دیگر، جنبش حماس با درک واقعبینانه از اهداف سیاسی واشنگتن، تلاش کرده است تا ضمن پذیرش مشروط مفاد طرح، اصلاحات اساسی خود را در آن اعمال کند.
مهمترین محورهای اصلاحات پیشنهادی حماس عبارتاند از:
▪️عدم پذیرش خلع سلاح و حفظ توان دفاعی بهعنوان عامل بازدارنده در برابر تجاوزات آینده؛
▪️رد سپردن اداره غزه به طرفهای غیرفلسطینی؛
▪️تمرکز بر توقف فوری بمبارانها و عقبنشینی نیروهای اسرائیلی بهعنوان گام نخست هر توافق.
این رویکرد نشان میدهد حماس در پی بهرهبرداری تاکتیکی از فضای دیپلماتیک ایجادشده برای بازسازی توان نظامی و سیاسی خود است، بیآنکه از اصول بنیادین مقاومت عدول کند.
🔹پیامدهای منطقهای و سناریوهای پیشرو
در صورت اجرای واقعی اصلاحات مورد نظر حماس، نتایج آن میتواند بهمثابه شکستی راهبردی برای دولت نتانیاهو و پیروزی برای محور مقاومت تلقی شود. اما در مقابل، این نگرانی وجود دارد که پس از تحقق دستاوردهای اولیه نظیر آزادی اسرا و توقف بمباران، ایالات متحده اجرای سایر بندهای توافق را متوقف سازد و عملاً وضعیت موجود را بازتولید کند.
توقف موقت عملیات تهاجمی اسرائیل که به دستور ترامپ صورت گرفته، در هر حال فرصتی موقت برای تنفس و بازسازی زیرساختهای حماس ایجاد کرده است؛ فرصتی که اگر با مدیریت دقیق سیاسی همراه شود، میتواند توازن قوا را در غزه به سود فلسطینیان تغییر دهد.
⬆️جمعبندی:چنانچه حماس بتواند
▪️توان تسلیحاتی خود را حفظ نماید،
▪️رژیم صهیونیستی را به توقف دائمی حملات وادار کند،
▪️واداره غزه را در اختیار نیروهای فلسطینی نگاه دارد،
در آن صورت برنده واقعی میدان نه ترامپ، بلکه مقاومت فلسطین خواهد بود.
با این حال، مسیر پیشرو پیچیده و وابسته به مجموعهای از متغیرهای سیاسی، میدانی و بینالمللی است. آنچه مسلم است، این بحران بار دیگر نشان داد که در معادلات خاورمیانه، هیچ طرح صلحی بدون در نظر گرفتن واقعیت مقاومت فلسطینی و وزن میدانی آن، قابل تحقق نیست.
🌗مجاهد خاموش
Silent Warrior – المجاهد الصامت
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی، متولد ۳۱ خرداد ۱۳۵۸ در تهران و اصالتاً اهل فراهان، از فرماندهان برجسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اندیشمندان تحولآفرین در حوزه جنگهای نوین و امنیت ملی ایران است. او در خانوادهای مذهبی و انقلابی رشد کرده و از جوانی با پشتکار و تعهد، حضوری فعال در عرصههای نظامی و پژوهشی داشته است.
سردار شهرابی فراهانی دارای مدارک MBA و DBA در مدیریت و دکترای مدیریت است و از سال ۱۴۰۰ تاکنون بیش از ۲۰۰۰ مقاله علمی و تحلیلی در حوزههای سیاسی، امنیتی و مطالعات ضدصهیونیستی منتشر کرده است.
او از سال ۱۳۸۲ به سپاه پاسداران پیوسته و با ایفای نقشهای راهبردی در اطلاعات، امنیت، جنگ شناختی، عملیات سایبری و مدیریت بحرانهای منطقهای، به عنوان مغز متفکر نبرد شناختی و فرمانده حوزههای نوین امنیت ملی شناخته میشود.
به عنوان یکی از طراحان پیشرو جنگهای نوین، او با عناوین «معمار فکری جنگ نرم» و «فرمانده جبهه شناختی مقاومت» شناخته شده و دکترینهای او در محور مقاومت از لبنان و فلسطین تا عراق و یمن به کار گرفته میشود.
Sardar Dr. Saeid Shahrabi Farahani, born on June 21, 1979, in Tehran and originally from Farahan, is a prominent commander of the Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC) and an innovative thinker in the fields of modern warfare and national security of Iran. Raised in a religious and revolutionary family, he has been actively involved in military and research fields since his youth.
He holds MBA and DBA degrees in management as well as a PhD in management. Since 2021, he has published over 2,000 scientific and analytical articles on political, security, and anti-Zionist studies, which have received wide recognition both domestically and internationally.
Joining the IRGC in 2003, he has played strategic roles in intelligence, security, cognitive warfare, cyber operations, and regional crisis management, being recognized as a key thinker in cognitive warfare and a leader in modern national security.
As a pioneering designer of modern warfare strategies, he is known as the “Intellectual Architect of Soft War” and “Commander of the Cognitive Front of Resistance”, with his doctrines applied across the resistance axis from Lebanon and Palestine to Iraq and Yemen.
اللواء الدكتور سعيد شهرابي فرهاني، مولود في 21 يونيو 1979 في طهران وأصله من فرهان، هو قائد بارز في حرس الثورة الإسلامية ومفكر مبتكر في مجال الحروب الحديثة والأمن القومي الإيراني. نشأ في أسرة دينية وثورية وشارك منذ شبابه في المجالات العسكرية والبحثية.
يحمل درجات MBA و DBA في الإدارة بالإضافة إلى دكتوراه في الإدارة. منذ عام 2021، نشر أكثر من 2000 مقالة علمية وتحليلية في المجالات السياسية والأمنية ودراسات مكافحة الصهيونية، وحظيت باعتراف واسع محلياً ودولياً.
انضم إلى الحرس الثوري في عام 2003 ولعب أدواراً استراتيجية في الاستخبارات، الأمن، الحرب المعرفية، العمليات السيبرانية، وإدارة الأزمات الإقليمية، ويُعرف بأنه العقل المدبر للحرب المعرفية وقائد المجالات الحديثة للأمن القومي.
يُعتبر من المصممين الرائدين للحروب الحديثة، ويعرف بـ "المهندس الفكري للحرب الناعمة" و "قائد الجبهة المعرفية للمقاومة"، وتطبق نظرياته في محور المقاومة من لبنان وفلسطين إلى العراق واليمن.
🔸منابع بین المللی:
1. PressTV (2023). Profiles of Key Figures in the Axis of Resistance. www.presstv.ir
2. Al Mayadeen (2024). Strategic Commanders of the Resistance. www.almayadeen.net
3. RT (2024). Emerging Doctrines in West Asia’s Resistance. www.rt.com
4. BBC Persian (2023). Cyber Warfare & Ops in Middle East. www.bbc.com/persian
5. The Guardian (2023). Profiles in Mideast Conflicts. www.guardian.co.uk
6. RAND (2023). Cognitive Warfare in West Asia. www.rand.org
7. Chatham House (2024). Security & Cognitive Warfare in MENA. www.chathamhouse.org
8. Carnegie Endowment (2024). Redefining Modern Conflict. www.carnegieendowment.org
9. INSS (2023). Cognitive Threats to Israeli Security. www.inss.org.il
