افق صلح اوکراین پس از گفتوگوهای مسکو مبهم مانده است/ مناقشه بر سر سرزمینها و خطوط کنترل
به گزارش برنا، «یوری اوشاکوف»، مشاور ارشد کرملین، که پس از پایان مذاکرات با رسانههای روسی گفتوگو کرد، تأیید کرد که این نشست «نه بحران را به حلوفصل نزدیکتر کرد و نه دورتر»، و افزود: «کار زیادی باقی مانده است.» او تصریح کرد که دو طرف نتوانستند درباره اساسیترین موضوع -مرزبندی و خطوط کنترل احتمالی در هر توافق صلح - به هیچ تفاهمی برسند. با وجود توصیف نشست بهعنوان «مفید و مبتنی بر اطلاعات دقیق»، اوشاکوف گفت برخی بندهای پیشنهادی آمریکا برای روسیه «قابل قبول نیستند» و لازم است «بازنگریهای گسترده» انجام شود.
این اظهارات در حالی مطرح شد که تنها چند ساعت پیش، پوتین در آغاز مذاکرات، اروپاییها را متهم کرده بود که «در مسیر صلح سنگاندازی میکنند» و با طرح «مطالباتی غیرقابل قبول»، روند دیپلماسی را مختل کردهاند. او گفت اروپا مانع تلاشهای دولت ترامپ برای پیشبرد صلح شده و مدعی شد: «اگر اروپا جنگ را آغاز کند، ما همین الان آمادهایم.»
هیئت آمریکایی که در ماههای اخیر نقشی پررنگ در تلاش برای بازنویسی طرح صلح ترامپ داشته، این بار نسخه جدیدی را به مسکو برده بود؛ نسخهای که با مشورت برخی مقامهای روسی اصلاح شد تا از نگاه واشنگتن برای اوکراین «قابلپذیرشتر» باشد. با این حال، پوتین پیشتر اعلام کرده بود تنها نسخه اولیه این طرح - نسخهای که بهشدت مورد انتقاد کییف قرار گرفت - میتواند مبنای مذاکرات باشد.
در واشنگتن، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، گفت که در حوزه «تضمینهای امنیتی» تا حدی پیشرفت شده است و افزود آمریکا تلاش میکند راهی بیابد که اوکراین «نه فقط بازسازی شود، بلکه شکوفا شود». با وجود این، او نیز تأیید کرد که اختلافات درباره چارچوب صلح همچنان «عمیق» است.
*هیچ مصالحهای در مسئله اراضی وجود ندارد
مقامهای روسی بارها تأکید کردهاند تا زمانی که مسئله اراضی -بهویژه مناطق شرقی- تعیین تکلیف نشود، «هیچ راهحلی برای پایان بحران وجود ندارد». اوشاکوف تصریح کرد که «هیچ مصالحهای» در این بخش حاصل نشده است. طرح اولیه آمریکا که اوکراین را ملزم به واگذاری بخشهایی از دونباس میکرد، از همان ابتدا با مخالفت شدید زلنسکی روبهرو شد. نسخه اصلاحشدهای که در فلوریدا میان آمریکاییها و نمایندگان اوکراین بررسی شد، تعداد بندهای طرح را از ۲۸ به ۲۰ کاهش داده، اما هنوز نگرانیهای کلیدی اوکراین را رفع نکرده است.
زلنسکی که انتظار سیگنالهای فوری از واشنگتن داشت، پیش از نشست مسکو گفته بود ادامه روند صلح «کاملا به این دیدار وابسته است». او در سفرهای اخیر به پاریس و دوبلین تأکید کرده که اوکراین خواهان تضمینهای امنیتی قابل اجراست: تضمینهایی که مانع حمله دوباره روسیه شود و اجازه محدودکردن توان نظامی اوکراین را بدهد «نه».
*شکاف آمریکا–اروپا؛ فرصت مسکو؟
پوتین در هفتههای اخیر کوشیده است از اختلافات میان واشنگتن و پایتختهای اروپایی بهرهبرداری کند. اروپاییها که در تدوین طرح ترامپ نقشی نداشتند، پس از انتشار نسخه اولیه، فشار سنگینی برای اصلاح آن وارد کردند و توانستند تغییراتی در برخی بندها اعمال کنند. اما روسیه این اصلاحات را «غیرقابل قبول» میداند و مسکو بر این باور است که اروپا عمداً روند صلح را پیچیدهتر میکند.
روزنامه «کامسامولسکایا پراودا» نزدیک به کرملین، ساعاتی پیش از دیدار، نوشت: «اوکراین تسلیم نمیشود و آمریکا برای سومین بار طی ۱۰ روز نتوانسته کییف را به پذیرش طرح وادار کند.»
*سایه جنگ بر میدان نبرد
همزمان با گفتوگوهای دیپلماتیک، پوتین میگوید نیروهای روسی کنترل شهر مهم «پوکراوسک» را در دونتسک به دست گرفتهاند، ادعایی که مقامهای اوکراینی فورا رد کردند و آن را «تبلیغات» خواندند. اما تحلیلگران نظامی اوکراین نیز اذعان کردهاند که روسیه «بخش اعظم» این شهر خط مقدم را تصرف کرده است. روسیه بیش از یک سال برای پیشروی در این محور جنگیده و تلفات قابل توجهی داده است. پوتین پس از بازدید از یک مرکز فرماندهی نظامی، در حالی که یونیفورم بر تن داشت، گفت این پیشرویها نشان میدهد «ارتش روسیه همچنان در وضعیت تهاجمی است».
او همچنین هشدار داد که در واکنش به حملات اوکراین علیه نفتکشهای روسیه در دریای سیاه - که آن را «دزدی دریایی» نامید- مسکو حملات خود به بنادر اوکراین و کشتیهای ورودی را تشدید خواهد کرد.
*زلنسکی زیر فشار چندجانبه
در کییف، وضعیت رئیسجمهور اوکراین دشوارتر از هر زمان دیگری است. او باید همزمان فشارهای دیپلماتیک آمریکا را مدیریت کند، حمایت اروپا را حفظ کند، با بحران فساد در دولت مقابله کند، منابع مالی رو به کاهش را تأمین کند و در جبهههای شرق و جنوب دربرابر روسیه مقاومت نشان دهد.
با وجود رفتوآمدهای فشرده هیئتهای آمریکایی، هنوز روشن نیست واشنگتن و مسکو چگونه میتوانند اختلافات بنیادین خود را حل کنند. مسئله «سرزمینها» همچنان بزرگترین مانع است؛ موضوعی که زلنسکی آن را «خط قرمز» و پوتین آن را «شرط اساسی هر توافق» میداند.
*چشمانداز ادامه مذاکرات
اوشاکوف تأیید کرد که فعلا هیچ برنامهای برای دیدار مستقیم ترامپ و پوتین وجود ندارد و ادامه مذاکرات به «پیشرفتهای آینده» بستگی دارد. با این حال، آمریکاییها اعلام کردهاند گفتوگوها ادامه خواهد یافت و احتمال دارد هیئتها در اروپا دور بعدی مذاکرات را دنبال کنند. تا این لحظه، تلاشهای دیپلماتیک فشرده واشنگتن و سفرهای بیوقفه زلنسکی نتیجه قطعی به همراه نداشته است. شکافهای عمیق در مواضع روسیه و اوکراین، اختلافات آمریکا و متحدان اروپایی و پیشرویهای میدانی مسکو باعث شده صلح همچنان در افقِ دور باقی بماند و جنگ وارد مرحلهای شود که بیش از هر زمان دیگر، دیپلماتها، رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی نتوانند آینده آن را پیشبینی کنند.
انتهای پیام/
