داده‌های شخصی کاربران، «نفت جدید» دنیای دیجیتال

داده‌های شخصی کاربران در عصر دیجیتال به یکی از باارزش‌ترین منابع تبدیل شده‌اند تا جایی که کارشناسان آنها را «نفت جدید» می‌نامند. هر کلیک، هر جست‌و‌جو و هر تعامل آنلاین ما برای شرکت‌ها یک گنجینه اطلاعاتی است که می‌توانند آن را تحلیل و به سود هنگفت تبدیل کنند اما آیا ما به عنوان کاربران، از میزان ارزش داده‌هایمان و راه‌های محافظت از آن آگاه هستیم؟ و مهم‌تر اینکه چه کار‌هایی می‌توانیم انجام دهیم تا این منابع ارزشمند تحت کنترل خودمان باقی بمانند؟

شرکت‌ها چگونه داده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند؟

به گزارش برنا، سام جونز، مؤسس شرکت Gener۸ که به کاربران کمک می‌کند از داده‌های خود درآمد کسب کنند، توضیح داد بسیاری از شرکت‌ها به طور پنهان و بدون اطلاع مستقیم کاربران اطلاعات آنها را جمع‌آوری می‌کنند. وی در این باره گفت: «اغلب ما با کوکی‌ها آشنا هستیم، اما کمتر کسی می‌داند که کوکی‌ها در واقع ردیاب هستند. وقتی روی گزینه «قبول» در بنر کوکی‌ها کلیک می‌کنیم، تنها اجازه نمی‌دهیم وب‌سایت ما را ردیابی کند، بلکه اغلب صد‌ها شرکت دیگر نیز از طریق همین وب‌سایت به داده‌های ما دسترسی پیدا می‌کنند.»

روش‌های دیگر جمع‌آوری داده شامل پیکسل‌ها (تصاویر کوچک جاسازی شده در سایت‌ها و ایمیل‌ها)، اثر انگشت دستگاه (Device fingerprinting) و اپلیکیشن‌های موبایل هستند. بسیاری از اپلیکیشن‌ها شامل نرم‌افزار‌های شخص ثالث هستند که عادات کاربری، مکان و دیگر اطلاعات شخصی کاربران را به شرکت‌های دیگر منتقل می‌کنند.

علاوه بر این، شرکت‌های به اصطلاح داده‌فروش (Data brokers) اطلاعات کاربران را جمع‌آوری و به تبلیغ‌کنندگان، بیمه‌گران یا گروه‌های سیاسی می‌فروشند. این فرآیند معمولاً بدون اطلاع کامل کاربران و در بسیاری از موارد بدون رضایت صریح آنها انجام می‌شود.

انواع داده‌های جمع‌آوری شده

داده‌های کاربران عمدتا در دو دسته زیر قرار می‌گیرند:

داده‌های شخصی: شامل نام، ایمیل، شماره تلفن و موقعیت مکانی

داده‌های رفتاری: شامل نحوه تعامل با وب‌سایت‌ها، جستجوها، کلیک‌ها و زمان صرف شده در بخش‌های مختلف سایت

با ترکیب این داده‌ها، شرکت‌ها قادرند الگو‌های رفتاری کاربران را پیش‌بینی کنند، علایق آنها را شناسایی کنند و حتی رخداد‌های زندگی‌شان را تخمین بزنند. این داده‌ها به شکل‌های مختلفی تحلیل می‌شوند تا الگوریتم‌ها بتوانند پیشنهادات خرید، تبلیغات شخصی‌سازی شده و محتوا‌های مرتبط ارائه دهند.

اهداف شرکت‌ها از جمع‌آوری داده

اصلی‌ترین دلیل شرکت‌ها برای جمع‌آوری داده، تبلیغات هدفمند است. شناخت دقیق کاربران به آنها اجازه می‌دهد محصولات و خدمات خود یا دیگران را بهتر به مخاطب بفروشند. داده‌فروش‌ها نیز این اطلاعات را به شرکت‌ها می‌فروشند تا بتوانند کاربران را برای اهداف تبلیغاتی، پژوهشی یا حتی سیاسی هدف‌گیری کنند.

علاوه بر سود اقتصادی، جمع‌آوری داده می‌تواند به تحلیل روند‌های بازار، بهبود تجربه کاربری و توسعه محصولات کمک کند. اولیور دیوین، پژوهشگر ارشد امنیت در McAfee در این خصوص افزود: «یکی از دلایل جمع‌آوری داده‌ها، بهبود تجربه کاربری است.» به عنوان مثال، یک پلتفرم ویدئویی می‌تواند تجربه یک طرفدار فوتبال را با نمایش ویدئو‌های مرتبط با تیم محبوبش شخصی‌سازی کند.

حجم گسترده داده‌ها به معنای درآمد عظیم برای شرکت‌ها است. بسیاری از شرکت‌ها که حتی نام‌شان برای کاربران ناشناخته است، با فروش اطلاعات و تبلیغات هدفمند میلیون‌ها دلار درآمد دارند. کارشناسان حوزه فناوری این رابطه را «داوود در برابر جالوت» توصیف می‌کنند؛ کاربران معمولی در مقابل غول‌های فناوری که از داده‌ها سود هنگفت می‌برند.

آمار‌ها نشان می‌دهد تنها در سال ۲۰۲۴، خسارت ناشی از استفاده نادرست از داده‌ها و کلاهبرداری‌های سایبری میلیارد‌ها دلار بوده است. در حالی که شرکت‌ها از داده‌ها درآمد کسب می‌کنند، کاربران اغلب از اینکه داده‌هایشان به چه نحوی استفاده می‌شود و چه کسانی به آنها دسترسی دارند، بی‌خبرند.

راهکار‌های محافظت از داده‌های شخصی

با وجود این حجم گسترده جمع‌آوری داده‌ها، کاربران هنوز می‌توانند تا حدی کنترل خود را افزایش دهند. کارشناسان چند راهکار کلیدی ارائه می‌کنند:

مدیریت کوکی‌ها و ردیاب‌ها: بسیاری از مرورگر‌ها امکان مسدود کردن ردیاب‌ها یا حذف کوکی‌ها را دارند.

تنظیمات حریم خصوصی اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها: بررسی و محدود کردن دسترسی اپلیکیشن‌ها به مکان و اطلاعات شخصی.

آموزش و آگاهی کاربران: درک اینکه چه اطلاعاتی ارزشمند است و چگونه شرکت‌ها از آن استفاده می‌کنند، مهم‌ترین گام در حفاظت از داده‌هاست.

با وجود این اقدامات، کارشناسان هشدار می‌دهند که هیچ روش مطمئن و کامل برای کنترل ۱۰۰ درصد داده‌ها وجود ندارد. در نتیجه، افزایش آگاهی و دقت کاربران، مهم‌ترین دفاع در برابر سوءاستفاده از داده‌های شخصی است.

داده‌های شخصی کاربران، ارزشمندترین دارایی در دنیای دیجیتال امروز هستند و شرکت‌ها از آن سود هنگفتی به دست می‌آورند. شناخت روش‌های جمع‌آوری، انواع داده‌ها و اهداف استفاده از آن، به کاربران کمک می‌کند تصمیمات هوشمندانه‌تری برای محافظت از اطلاعات خود بگیرند.

در عین حال، قانون‌گذاران و نهاد‌های نظارتی نیز در حال بررسی قوانینی هستند که حق کاربران برای کنترل داده‌های خود را تضمین کند و شرکت‌ها را ملزم به شفافیت و مسئولیت‌پذیری کند.

ارزش واقعی داده‌های شما نه فقط در پولی است که شرکت‌ها از آن به دست می‌آورند، بلکه در قدرتی است که شما برای حفظ حریم خصوصی و کنترل اطلاعات خود دارید. هر چه کاربران آگاه‌تر و دقیق‌تر عمل کنند، امکان سوءاستفاده و نقض حریم خصوصی کاهش می‌یابد و داده‌ها به منبعی امن و تحت کنترل تبدیل می‌شوند.

انتهای پیام/