کار دیپلماسی به کاردان سپرده شد و نتیجه داد

در راستای آنکه دولت تدبیر و امید اولین سال کامل عمر سیاسی خود را طی کرده و بالطبع آن دستاوردها، پیشرفت ها و یا نقاط ضعف و قوتی داشته در پایان سال به سراغ چهره های شاخص سیاسی و اقتصادی و نخبگان اجتماعی رفتیم و پیرامون دستاوردهای دولت و روندهای طی شده به گفت و گو با این چهره ها پرداختیم.در پی گفت و گوی ما با مهدی مطهر نیا کارشناس روابط بین الملل را می خوانید.

مهمترین رویداد سیاسی سال 93 در سطح داخلی و بین المللی را چه می بینید؟

مهمترین رویداد در سطح بین المللی تحرکات جامعه جهانی در جهت مدیریت بحران های بین المللی در حوزه همگرایی های جهانی است. به بیان دیگر طرح رئیس جمهوری ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که در چارچوب یک گفتمان مثبت و ایجابی به جای برخورد سلبی با بحران های بین المللی مطرح شد از سوی جامعه بین المللی و بازیگران اصلی پذیرفته و با وجود چالش های فراوان در برابر این پذیرش و انتقاداتی که می توان به آن داشت هم اکنون در حال اجراست. جهت گیری این دولت با جهت گیری دولت ایالات متحده آمریکا و اوباما در جهت گسترش ارزش های آمریکایی در سطح بین المللی منطبق بر دکترین هوشمندتر آمریکایی اگرچه از منظر هویت اعتقادی متفاوت بود اما از منظر آرایه شکلی و مقتضیات اجرایی در یک تناسب قرار گرفت و از این رو در سطح مهم ترین پرونده میان ایران و نظام بین الملل یعنی پرونده هسته ای بروز و ظهور کرد. فارغ از آنچه؛ چه نتیجه ای برای پرونده هسته ای قایل شویم، اکنون می توانیم بگوییم که منطق تعامل سازنده و حل و فصل بحران های بین المللی در قالب همگرایی های جهانی در عرصه بین المللی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. همین نکته را می توانیم در شکل گیری ائتلاف جهانی ضد داعش ببینیم اینکه داعش چگونه به وجود آمده است. ائتلاف ضد داعش تا چه اندازه در برخورد با داعش جدی است جای بحث خود را دارد. اما آنچه اینجا باید مطرح کنم پذیرش یک ائتلاف جهانی بر ضد داعش در سطح بین المللی است که پژواک همین هاست. و لذا من این مقوله را مهم ترین ویژگی در ارتباط با حوزه بین المللی می دانم.

در سطح داخلی به چه نکاتی می توان اشاره کرد؟

در سطح داخلی رویدادهای فراوانی اتفاق افتاده است اما بارزترین وجه گفتمانی آن مشخص شدن مرزهای اندیشه ورزی سیاسی در حوزه عمل سیاسی در ایران است. هرچه می گذرد مرزهای حرکت سیاسی و تحرکات اجتماعی از وضوح بیشتری برخوردار می شود. در سال گذشته جناح های سیاسی در یک رقابت شدید فکری با یکدیگر بروز و ظهور بیشتری پیدا کردند و همین حوزه رقابت و بروز و ظهور است که زمینه های ایجاد تحرکی پرشتاب را در جهت مشخص کردن بیشتر مرزهای جناح های سیاسی و زیرمجموعه های هر جناح سیاسی معین کرد که بازتاب آن را در مصادیقی چون ماجرای ممنوع التصویر شدن رئیس جمهوری اسبق و یا در جریان مطهری، جریان مهدی هاشمی و همچنین تحرکات موجود در جبهه بندی های سیاسی بارز در مجلس شورای اسلامی و نحوه برخورد این جناح های سیاسی با پرونده های ملی چون پرونده هسته ای شاهد بودیم و پژواک پرمعنای آن را در موضع گیری های رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران و رئیس جمهوری دولت یازدهم در ارتباط با این تحرکات پیگیری نمود.

تلخ ترین اتفاق سیاسی و شیرین ترین اتفاق سال 93؟

تلخ ترین آن برخوردهای رادیکالیستی است که با اندیشه ورزان حوزه سیاست که دستی در آستین فعل سیاسی دارند صورت پذیرفت. شاید بگوییم سیلی هایی که بر گوش آقای مطهری نواخته شد نه بر گوش مطهری که بر گوش آزاداندیشی نواخته شد که این همه در ادبیات سیاسی ایران و ادبیات علمی آن مطرح و از سوی رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران حمایت می شود آن هم اقداماتی که گاه بدون هیچ منطق تحلیلی خدای ناکرده از سوی بعضی از تحلیل گران در نهایت به نظام جمهوری اسلامی ایران منتسب می شود و به صورتی انجام می پذیرد که از یک سو کنش گران صحنه ارزش های انقلابی مورد هجمه قرار می گیرند و از سوی دیگر ارزشهای انقلابی و مدافعان ارزشهای انقلابی متهم به انجام آن می شوند. این ظلم مضاعف و بسیار تلخ است.

شیرین ترین اتفاق پیروزی ایران در منطق دیپلماتیک در حوزه هسته ای است پیروزی که موجب می شود وزیر امور خارجه عربستان سراسیمه با هواپیمای شخصی به فرودگاه محل مذاکرات برود و نتانیاهو را با تمام پشتیبانی های لابی های صهیونیستی و جمهوری خواهان آمریکا به کنگره فراخواند و 47 سناتور که به مسئولین ایرانی نامه نوشتند. این ها انعکاس یک منطق ورزی سیاسی است و این درس را می آموزد که کار را باید به کاردان سپرد و در هر حوزه ای ادبیات تخصصی آن حوزه را متعهدانه فعلیت بخشید.

در انتهای سال 93 تفاوت سال 93 با تحولات 92 را چه ارزیابی می کنید؟

93 سال امیدواری های لغزنده است. در حالی که 92 سال لغزندگی امیدواری ها بود. به بیان دیگر با روی کار آمدن دولت یازدهم نخبگان جامعه ملی ما و توده ها لغزنده امیدواری پیدا کردند به این معنا که دولت یازدهم سر کار آمد شعارهای کمپین انتخاباتی در یک فضای گفتمانی ناشی از پیروزی درخشان کاندیدای معتدلین در برابر کاندیداهای جناح های دیگر آن لغزندگی امیدواری ها را شکل بخشید. امروز امیدواری های لغزنده وجود دارد. به این معنا که امیدها شکل واقعی بیشتری پذیرفته است در عین حالی که چالش ها مشخص شده امیدها کاهش نیافته است. انتقادها وجود دارد اما امیدواری ها هنوز باقی است و لذا دولت در سال آینده باید این لغزندگی را از بین ببرد و امیدواری های با ثبات برای رسیدن به اهداف امیدبخش را برای سال 95 فراهم کند.

دولت روحانی در سال 93 نکات مثبت و منفی اش چیست؟

دولت روحانی اقتدار عملیاتی خود را تا حدودی نشان داد اما در برابر این اقتدار عملیاتی مردم نیازمند یک عملیات مقتدرانه در حوزه های تعریف شده امید داده به حسن روحانی هستند. به این معنا ما می بینیم که حسن روحانی مقتدرانه در برابر مخالفین می ایستد و به موقع در برابر آن ها تعظیم می کند و در موقع مناسب هجمه سریع خود را نسبت به آن ها به نمایش می گذارد. این اقتدار را نشان می دهد اما سال آینده سالی است که مردم به تعریف عملیاتی اقتدار در حوزه های مختلف می اندیشند. حسن روحانی باید این اقتدار رفتاری را به یک اقتدار عملیاتی تبدیل کند وگرنه امیدواری ها دوباره لغزنده خواهند شد و کم کم رنگ خواهند باخت.

به نظر شما چهره سیاسی سال 93 کیست؟

باید ظریف  را دانست در حوزه سیاست خارجی و در حوزه سیاست داخلی در بخش فعالین سیاسی علی مطهری و در حوزه اندیشه ورزی دینی در جهت تعریف سیاسی از اندیشه دینی شخص آیت الله هاشمی را باید مورد توجه قرار داد.

سال 94 را چطور ارزیابی می کنید با توجه به عملکرد دولت؟

سال 94 سال پرکار دولت است سالی که باید در آن نشان دهد چگونه می خواهد در صحنه اجرای مقتدرانه آنچه که به مردم وعده داده است عمل کند. هر چه که دولت بیشتر در این زمینه کوشا باشد باید منتظر مقاومت های فزون تری نیز در این زمینه بوده و برای کاهش سطح مقاومت برنامه ریزی درستی داشته باشیم.

شما به کارنامه دولت در سال 93 چه نمره ای می دهید؟

نمره 16.